Stichting FOM
10 januari 2011, 2011/01
FOM en Wetsus duiken samen in wateronderzoek
Dit is een gezamenlijk persbericht van de Stichting FOM en Wetsus.
De Stichting FOM en Wetsus, centre of excellence for sustainable water
technology, tekenen deze week voor de start van een gezamenlijk
fundamenteel onderzoek op het gebied van de zuivering en
kwaliteitscontrole van water. Het programma wordt de komende vijf jaar
uitgevoerd in de laboratoria van Wetsus, de Universteit Twente, het
FOM-instituut AMOLF en de Technische Universiteit Delft. Hiermee
versterken zij de Nederlandse positie als high-tec land op het gebied
van water. Opgeloste deeltjes in water vormen samen met de aangrenzende
watermoleculen één nieuw gecombineerd deeltje met nieuwe eigenschappen.
Begrip van de manier waarop die gecombineerde deeltjes zich gedragen is
essentieel voor de ontwikkeling van nieuwe zuiveringstechnieken.
Figuur 1. Zouten zetten water vast
vergroten Figuur 1. Zouten zetten water vast
Als positief en negatief geladen zoutionen samenwerken, kunnen ze
watermoleculen sterk beïnvloeden. Door een gezamenlijk effect van
positief en negatief geladen ionen kan een groot aantal watermoleculen
als het ware vastgezet worden.
Bron: FOM-instituut AMOLF.
Programmaleider dr. Herman Offerhaus (Universiteit Twente) is verheugd
over de start: "We willen deze fascinerende wetenschappelijke
vraagstukken aanpakken en de Nederlandse positie als high-tec land op
het gebied van water versterken met fundamenteel onderzoek op
onderwerpen met een duidelijke potentie voor toepassingen." Alle
projecten gebruiken niet-lineaire optische spectroscopische technieken
om het gedrag van deeltjes in water te bestuderen. Vier onderwerpen
krijgen specifieke aandacht: het gedrag in de buurt van hydrofobe
membranen, ion-specifieke membranen, het begin van kalkaanslag en de
vroegtijdige detectie van ziekteverwekkers. De toepassingen liggen op
verschillende gebieden: de ontzilting van water, de zuivering van
water, het tegengaan van kalkaanslag en de controle van de
waterkwaliteit.
Water in de wereld
De vraag naar schoon water wordt steeds groter door een toename in de
wereldbevolking, door vervuiling en klimaatveranderingen. Om in de
toekomst over voldoende schoon water te kunnen beschikken zijn nieuwe
technologieën nodig om water duurzaam te zuiveren. Energiezuinige
processen en hergebruik van water zijn daarbij noodzakelijk.
Kennisontwikkeling op het gebied van verschillende zuiveringsprocessen
is nodig om te komen tot nieuwe technologieën.
Wetenschappelijke uitdaging
Het onderzoek richt zich op de interactie tussen water en de daarin
opgeloste deeltjes. Ionen of andere opgeloste deeltjes worden omringd
door 'schillen' van watermoleculen. De interactie tussen de deeltjes en
die schillen kan zo sterk zijn dat de deeltjes en de schillen niet meer
als aparte deeltjes moeten worden bekeken maar als één gecombineerd
geheel. Die gecombineerde deeltjes zijn veel groter en hebben andere
eigenschappen, zoals een eigen polariseerbaarheid en mobiliteit. Het
gecombineerde deeltje is tegelijkertijd niet heel scherp gedefinieerd;
er kunnen watermoleculen loslaten of aanplakken zodat de grootte en
vorm zich kan aanpassen aan veranderende omstandigheden.
Ook prof.dr. Cees Buisman, wetenschappelijk directeur van Wetsus is
blij dat het onderzoek nu van start kan gaan: "We verwachten heel veel
van de krachtige samenwerking tussen Science en Technology. Deze
samenwerking valt bij het multidisciplinaire platform van Wetsus in
vruchtbare aarde".
Publiek-private samenwerking
FOM en Wetsus werken samen in een Industrial Partnership Programme
(IPP) van FOM. IPP's zijn onderzoeksprogramma's waarin FOM academische
kennis koppelt aan industriële ambities door middel van hoogstaand
natuurkundig onderzoek in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven. Het
bedrijfsleven financiert minimaal vijftig procent. Het
onderzoeksprogramma van FOM en Wetsus heeft een looptijd van vijf jaar
en wordt door vier promovendi uitgevoerd binnen de laboratoria van
Wetsus, de Universiteit Twente, het FOM-instituut AMOLF en de
Technische Universiteit Delft.
Over FOM
De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) bevordert
fundamenteel natuurkundig onderzoek in Nederland. Activiteiten van FOM
komen het algemeen belang ten goede, in het bijzonder dat van het hoger
onderwijs en het bedrijfsleven. Met ruim duizend medewerkers en een
jaaromzet van 91,2 miljoen euro voert FOM natuurkundig toponderzoek uit
binnen drie instituten en 149 werkgroepen aan Nederlandse
universiteiten. Voor samenwerking met industriële onderzoekers
(Industrial Partnership Programmes) heeft FOM een budget van 3 miljoen
euro per jaar beschikbaar. Meer over FOM op www.fom.nl.
Over Wetsus
Wetsus, centre of excellence for sustainable water technology is een
faciliterende intermediair voor trendsettende kennisontwikkeling op het
gebied van duurzame watertechnologie. Wetsus creëert een unieke
omgeving en strategisch samenwerking voor de ontwikkeling van
winstgevende en duurzame 'state of the art' watertechnologie. De
inspirerende en multidisciplinaire samenwerking tussen meer dan 90
bedrijven en 16 kennisinstellingen uit acht EU landen in Wetsus draagt
significant bij aan innovatieve oplossingen van de wereldwater
problemen. Zie ook www.wetsus.nl.
Voor meer informatie neem contact op met:
Drs. Marcel Bartels, programmacoördinator IPP, +31 (0) 30 600 12 30
Dr. Gertjan Euverink, Wetsus, +31 (0)58 284 30 00