SEO Economisch Onderzoek: geef notariaat geen monopolie koopakte

10/01/2011 09:31

NVM

Economische noodzaak verplichte inschakeling notaris ontbreekt

Er zijn economisch gezien geen redenen voor het instellen van een monopolie voor de notaris bij de koopakte. Een wetgever die toch kiest voor een verplichte inschakeling van de notaris, betuttelt daarmee de burger. Dat stelt SEO Economisch Onderzoek (SEO) in het rapport 'Waarvan akte?', dat in opdracht van de NVM werd opgesteld.

De vraag of het ondertekenen van de koopakte exclusief neergelegd moet worden bij het notariaat is al 25 jaar onderwerp van discussie. Nu mag iedereen nog zelf beslissen of hij bij het opmaken van een koopakte een deskundige inschakelt of niet. Die professional kan een notaris zijn, maar ook een advocaat, een makelaar of een andere deskundige. Als het aan het notariaat ligt, wordt inschakeling van een deskundige verplicht en moet die deskundige bovendien per se een notaris zijn.

Verplichting onnodig

SEO stelt dat een dergelijke verplichte inschakeling van de notaris alleen gerechtvaardigd zou zijn als er sprake is van marktfalen. Dit in de zin dat er in de huidige marktsituatie problemen zouden optreden bij het opstellen van de koopakte. Alleen dan zou er sprake zijn van een gebrek aan consumentenbescherming of rechtszekerheid van de burger. Maar dit is nooit aangetoond, stelt het onderzoeksinstituut. Bovendien geven consumentenorganisaties als Vereniging Eigen Huis en de Consumentenbond aan dat er geen behoefte is aan extra rechtsbescherming.

Het is maar zeer de vraag of de specialistische expertise van de notaris vaak geboden is bij het afsluiten van het koopcontract, stelt SEO. 80 tot 85 procent van de huizenkopers maakt gebruik van een standaardcontract, dat goed functioneert en waarvan de werking is uitgekristalliseerd. Een monopolie voor de notaris is volgens het instituut daarom niet nodig.

Het verplicht inschakelen van de notaris is bovendien betuttelend, vindt SEO. In plaats van de notariële koopakte te verplichten, zou het notariaat huizenkopers kunnen informeren over de voor- en nadelen van een notarieel koopcontract. Consumenten kunnen dan zelf een keuze maken.

Nadelen monopolie

Er zijn diverse nadelen verbonden aan het instellen van een monopolie, stelt SEO. Een notarieel monopolie zou de keuzevrijheid voor advies bij de koopakte beperken. Ook vrezen de onderzoekers voor hogere kosten. Deze vrees komt voort uit de hogere uurtarieven die het notariaat rekent. Ook de inperking van het aanbod van opstellers van koopakten zal de prijs doen stijgen.