Technische Universiteit Delft

Persuitnodiging 169e Dies Natalis TU Delft

"Zonder ingrijpen worden verkeersproblemen steeds groter"

Hoogleraar bepleit betere benutting wegen tijdens 169e Dies Natalis TU Delft

'In beweging' is dit jaar het thema van de 169ste verjaardag van TU Delft. Serge Hoogendoorn, drievoudig winnaar van persoonsgebonden NWO subsidies en hoogleraar Verkeersmanagement aan de TU Delft, maakt in zijn Diesrede duidelijk hoe problemen in het verkeer voorkomen kunnen worden. "Als je de juiste instrumenten in samenhang inzet, kan de bestaande infrastructuur veel beter benut worden. De kosten daarvan zijn slechts een fractie van de aanleg van nieuwe wegen." aldus Hoogendoorn.

Filegolf
Tot een bepaald niveau organiseren mensen zichzelf: automobilisten verspreiden zich netjes en efficiënt over verschillende rijstroken en voetgangers verdelen zichzelf haast automatisch in 'loopstroken'. Zodra het drukker wordt, gedraagt verkeer - zowel voetgangers als autoverkeer - zich echter steeds minder efficiënt. Hoogendoorn: "Eén van de verschijnselen die dan optreedt zien we bijvoorbeeld op de snelweg: het fenomeen van de filegolf. Er hoeft maar één automobilist abrupt te remmen omdat hij schrikt of is afgeleid, en er ontstaat een korte file waarin de dichtheid zeer hoog is en de snelheid zeer laag. Terwijl de automobilisten in die file naar een paar minuten stilstaan, verplaatst de filegolf zich tot soms wel een uur lang verder naar achteren. De capaciteit van de snelweg vermindert daarmee met zo'n 30%."

Ingrijpen
De filegolf is slechts een van de - soms zeer complexe - verschijnselen die optreden bij verkeersstromen in netwerken. Bottom line, volgens Hoogendoorn: "Als er in een verkeersnetwerk problemen ontstaan en je grijpt niet in, dan worden de problemen groter en groter. Het zelforganiserend vermogen van het verkeer is vanaf dat moment niet meer voldoende en ingrijpen wordt noodzakelijk."

Samenhang
Door oplossingen uit het verkeersmanagement in te zetten wordt de doorstroming aanzienlijk verbeterd, en dat maakt het verkeer ook veiliger en schoner. Hoogendoorn pleit dan ook voor meer investering in het beter benutten van het bestaande wegennet, bijvoorbeeld door de instroom te beperken en verkeersstromen te scheiden. "Dat laatste gebeurt al, bijvoorbeeld op de A2 rondom Eindhoven: lokaal verkeer gebruikt een andere baan dan doorgaand verkeer." Ook het informeren van automobilisten en hen geleiden naar alternatieven creëert meer ruimte op de weg. "Door de reeds beschikbare benuttingsmaatregelen in samenhang in te zetten, kan serieuze winst worden geboekt tegen een fractie van de kosten van de aanleg van nieuwe wegen."

Eredoctoraat
Serge Hoogendoorn houdt zijn pleidooi tijdens de 169e Dies Natalis van de TU Delft. Tijdens de Dies wordt ook een eredoctoraat uitgereikt, namelijk aan professor Sugata Mitra door ere-promotor professor Wim Veen. Professor Mitra krijgt het eredoctoraat voor zijn baanbrekende onderzoek aan zelf-organiserend leren. "Elf jaar geleden begon Prof. Mitra met een fascinerend experiment: hij maakte een gat in de muur van zijn kantoor en installeerde een PC met internet. Binnen de kortst mogelijke tijd werd die ontdekt door kinderen uit de nabije sloppenwijk, die zichzelf en elkaar ermee leerden omgaan. Daarbij ontstond een heel eigen vocabulaire: de muis werd 'naald', en mappen 'kastjes'," aldus ere-promotor Wim Veen.

De academische plechtigheid vindt plaats op vrijdag 7 januari 2010 in het Auditorium van de Aula en begint om 15.00 uur. De Dies wordt ingeleid door Karel Luyben, Rector Magnificus: "De TU Delft in beweging". Collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg sluit de Dies viering af met een doorkijkje naar de toekomst in zijn verhaal "Perspectief 2015".



Technische Universiteit Delft