Speelklok koopt 7-koppig orkest
UTRECHT, 20110106 -- Museum Speelklok in Utrecht is de trotse bezitter geworden van een Weber Maesto orchestrion uit 1926, een automatisch orkest van wereldformaat. Weber is een topmerk als het om orchestrions gaat en een dergelijk instrument stond reeds jaren op het wensenlijstje van Museum Speelklok. Het instrument is het topmodel van de firma Weber en is aangekocht op een veiling van Bonhams in New York dankzij een bijdrage van de BankGiro Loterij. De Weber Maesto maakte deel uit van de collectie van een van de grootste mechanische muziekverzamelaars van de Verenigde Staten.
Een orchestrion is een automatisch orkest, bedoeld om bezoekers van openbare gelegenheden aangenaam bezig te houden. De eerste orchestrions dateren uit het begin van de 19e eeuw en de makers probeerden het spel van een compleet orkest van strijkers, blazers en slagwerk weer te geven. Het hoogtepunt van de orchestrionbouw ligt in de periode 1880-1930 en in Amerika was tijdens de gouden Roaring twenties de vraag naar amusement enorm. Grote pianola- en orchestrionfirma's deden goede zaken. Ook in Europa horen de orchestrions in het tijdsbeeld: het Berlijn van de late jaren '20, het decadente hart van Europa, is nauwelijks voor te stellen zonder nachtclubs waar orchestrions het knallen van de champagnekurken begeleiden. De meeste instrumenten werkten op muntinworp, vanwege hun gebruik in openbare gelegenheden zoals cafés en danszalen. Ook in Nederland, op de bekende Zeedijk en omliggende straten en grachten in Amsterdam stond in die jaren in bijna elk café wel een orchestrion.
De Weber Maesto uit 1926 van de firma Weber uit Waldkirch (Zwarte Woud, Duitsland) werd geleverd aan een café of restaurant in België. Het instrument staat onder kenners bekend als de crème de la crème op het gebied van klank, muzikale mogelijkheden en arrangementen. Enkele jaren geleden zou het Utrechtse museum meer dan een miljoen euro nodig gehad hebben om een dergelijke aanschaf te kunnen bekostigen, maar door de economische crisis in Amerika kwam dit kwalitatief uitzonderlijk goede instrument voor een aanzienlijk lagere prijs binnen handbereik. Dankzij een royale bijdrage van de BankGiro Loterij wist Museum Speelklok het instrument op een veiling van Bonhams in New York aan te kopen.
De Weber Maesto is 3,5 meter breed en 3 meter hoog en heeft een compleet slagwerk met tamboerijn, woodblock, grote drum en snare-drum, bekken, triangel, xylofoon en castagnetten. Daarnaast is het instrument voorzien van piano en vier registers pijpen (112 in totaal) met viool, fluit, klarinet en trompet. De Maesto speelt met alle instrumenten muziek in diverse stadia van expressie, van hard naar zacht en alles daar tussenin. Er zou een 7-koppig orkest nodig zijn om dezelfde muziek ten gehore te kunnen brengen als de Weber Maesto.
Museum Speelklok kocht tevens ruim 225 muziekrollen voor de Maesto, en op de meeste rollen staan meerdere muziekstukken. Bezoekers van het Utrechtse museum kunnen gaan genieten van klassieke stukken zoals ouvertures van Carl Maria von Weber of Adam Suppé, maar ook van opera zoals Carmen van Bizet of La Bohème en Tosca van Puccini en Kalmann´s operette Czardas Fürstin. Maar voor de meer jazzy liefhebbers zijn tophits uit 20er jaren te horen, zoals ´Singing in the rain´, ´I want to be happy´ en ´Yes Sir that's my baby.
Wereldwijd bestaan er nog zes vergelijkbare instrumenten, waarvan twee in Duitsland, één in Zwitserland en drie in Amerika. Museum Speelklok is nu dus ook trotse bezitter geworden van een Weber Maesto. De Maesto is na de overtocht uit Amerika gestemd en staat in het museumcafé in Utrecht. Donderdag 6 januari wordt de nieuwe aanwinst feestelijk gepresenteerd tijdens de Nieuwjaarsborrel van Museum Speelklok. Vanaf vrijdag 7 januari is de Maesto ook voor publiek te zien en te horen de hele maand januari, dagelijks om 13.00, 14.00 en 15.00 uur. Een geluidsfragment en filmpje van de Weber Maesto zijn te beluisteren en te zien via www.museumspeelklok.nl onder `Nieuws'.