|Persbericht |
|Amsterdam, 4 januari 2011 |Ruimtelijke ordeningscrisis: 'van veel te veel'
'Centrale overheid moet haar regierol oppakken'
In de markt voor commercieel onroerend goed is een tweedeling zichtbaar. Er is teveel aanbod, maar tegelijkertijd is ook sprake van binnenstadsschaarste. Van de huidige voorraad kantoorruimte van 47 miljoen m² staat 13,9% leeg. Er is een structurele mismatch tussen vraag en aanbod. Dit blijkt uit het nieuwste beleggingsmarktrapport 'Van veel te veel' van vastgoedadviseur DTZ Zadelhoff. Cuno van Steenhoven, voorzitter Dagelijks Bestuur van DTZ Zadelhoff: "Het aanbod kantoren en bedrijfsgebouwen is zo groot dat geen enkele opleving voldoende is om de leegstand structureel te verkleinen. Het is onverstandig om nog meer vierkante meters aan de huidige voorraad toe te voegen, zonder dat goed wordt nagedacht over wat te doen met de miljoenen vierkante meters die er nu teveel zijn." DTZ Zadelhoff vindt dat de centrale overheid een veel sturender rol moet spelen rond de uitgifte van grond en het onderzoeken van alternatieven voor de huidige voorraad.
Het rapport schetst een duidelijk beeld van de ontwikkelingen op zowel de gebruikers- als de beleggersmarkten. Nederlandse beleggers versterken hun posities op de woning- en winkelmarkt en investeren op stationslocaties. Het totale investeringsvolume werd in 2010 gedomineerd door investeringen in winkels en woningen. Van Steenhoven: "Voor de vastgoedbeleggingsmarkten in 2011 voorzien we een voorzichtige opleving (door de beschikbaarheid van kapitaal, de lage rente en het toegenomen vertrouwen onder beleggers). Het investeringsvolume zal in 2011 niet stijgen, misschien iets dalen, maar de markt zal zich naar verwachting enigszins stabiliseren."
De kantorenmarkt wordt gekenmerkt door een zeer ruim aanbod en een hoog leegstandscijfer. Door de afname van de beroepsbevolking en de impact van Het Nieuwe Werken (geen vaste werkplekken) verwacht DTZ Zadelhoff dat ook in de toekomst nog minder kantoorrruimte wordt gebruikt. Van Steenhoven:"Er is veel te veel gebouwd, het aantal kantoorarbeidsplaatsen groeit niet, het aantal meters per persoon neemt af en de gebruiksintensiteit neemt toe. Van de 47 miljoen m² kantoorruimte in Nederland is circa 40 miljoen in gebruik. Voor die 6,5 miljoen vierkante meter te veel is de verhuurkans zeer klein. Als een bedrijf verhuist wordt er wel een stukje leegstand weggenomen, maar in het andere (achtergelaten) pand ontstaat juist weer leegstand. "
Met de VastgoedVisiekaart brengt DTZ Zadelhoff de beroepsbevolking tot 2030 in beeld per gemeente. De kaart laat duidelijk zien dat de 'randen' van Nederland te maken krijgen met een sterkere daling van het aantal werkzame personen en hierdoor te maken krijgen met een afname van de voorraad in gebruik. Beleggers houden hier al rekening mee in hun investeringsgedrag in 2010 (zie de VastgoedVisiekaart).
"We kunnen bijna spreken van een ruimtelijke ordeningscrisis. Het ministerie van VROM is opgeheven en vervangen door het ministerie van Infrastructuur en Milieu. De kantorenmarkt is in toenemende mate een nationale markt en die kan niet naar lokale inzichten worden gefaciliteerd. De centrale overheid moet haar verantwoordelijkheid nemen. Wij denken hierin graag mee", aldus Van Steenhoven.
Het rapport 'van veel te veel' De Nederlandse markt voor onroerend goed | januari 2011 is (gratis) te downloaden via www.dtz.nl.
Ingezonden persbericht