Universiteiten verspillen wetenschappelijk talent
04/01/2011 14:35
Rathenau Instituut
Talentvolle wetenschappers aan wie een vaste baan is beloofd door een universiteit, krijgen die lang niet altijd. Ook al voldoen onderzoekers aan afgesproken prestatie-eisen, dan nog krijgen ze vaak alleen tijdelijke contracten. Een vaste aanstelling krijgen is een kwestie van toeval. Effectief personeelsbeleid voor onderzoekstalenten hangt af van een betrokken hoogleraar als begeleider. Dit blijkt uit het rapport "Op het juiste moment op de juiste plaats", dat het Rathenau Instituut vandaag publiceert. Onderzoekster Barbara van Balen interviewde 42 mensen over hun ervaringen. De helft van hen was en is wetenschapper aan een universiteit. De andere helft heeft uiteindelijk voor een andere carrière gekozen.
Excellente onderzoekers niet behouden
Om goed te scoren in internationale ranglijsten, moeten universiteiten goede wetenschappers aan zich verbinden. Toch lijkt er weinig systeem te zitten in het behouden van de beste mensen als werknemer. Het hebben van veel publicaties gaf niet de doorslag voor een vaste baan aan de universiteit, hard werken ook niet. De geïnterviewde wetenschappers noemen het vaak een kwestie van toeval waar ze zijn beland.
Sleutelpositie van hoogleraren
Toch maakte een factor wel verschil: het hebben van een betrokken hoogleraar als begeleider. Die helpt jonge wetenschappers aan contacten en helpt hen inhoudelijk op weg. Zo ontstaat opstapelend voordeel: gestimuleerde onderzoekers krijgen meer zelfvertrouwen, komen beter op weg met hun onderzoek en hebben meer ingangen naar vaste banen. Dus wie op het juiste moment op de juiste plaats een goede begeleider ontmoet, stroomt beter door.
Beloftes niet altijd nagekomen
Maar zelfs wie een betrokken begeleider heeft, heeft geen garantie op een vaste baan. De wetenschappers die voor het rapport zijn geïnterviewd, hadden vaak een reeks aan tijdelijke contracten - in één geval wel 23 op rij. Wanneer bijvoorbeeld hun hoogleraar vertrok naar een andere werkgever, kwam de universiteit de belofte over een vaste baan niet altijd na.
Omdat de universiteiten de komende jaren moeten bezuinigen, verwacht het Rathenau Instituut dat de situatie voorlopig niet beter wordt. Er zullen waarschijnlijk onvoldoende vacatures zijn om excellent presterende onderzoekers te behouden. Met dit rapport wil het Rathenau Instituut universiteiten helpen juist toptalent binnen te houden.
Interviews met blijvers en vertrekkers
Voor het rapport van het Rathenau Instituut zijn 42 wetenschappers geïnterviewd, waarvan de ene helft aan een universiteit was gebleven en de andere helft niet. Beide groepen hadden een vergelijkbare verdeling van leeftijd, vakgebied en prestaties zoals goede cijfers en een groot aantal publicaties. Zij begonnen hun wetenschappelijke carrière in de jaren tachtig.
Het Rathenau Instituut
Het Rathenau Instituut stimuleert publiek debat en politieke oordeelsvorming over maatschappelijke, ethische en politieke effecten van moderne wetenschap en technologie. Daarnaast onderzoekt het instituut hoe het wetenschapssysteem is georganiseerd en hoe dit reageert op wetenschappelijke, maatschappelijke en economische veranderingen. Doel van het onderzoek naar het wetenschapssysteem is het vergroten van de kennis daarover en het informeren van beleidsmakers, zodat de keuzeruimte voor beleid wordt vergroot
http://www.rathenau.nl
Rathenau Instituut