Ingezonden persbericht


Persbericht

Film schetst hoe onderzoeksprojecten verschil maken in leven nierpatiënten

NIERSTICHTING GEEFT STARTSEIN VOOR ONDERZOEKSCONSORTIA

Bussum, 16 december 2010 - De Nierstichting heeft het officiële startsein gegeven voor twee grote onderzoeksconsortia van in totaal drie miljoen euro. Zo onderzoekt het consortium Allovir hoe virusinfecties die mensen na een niertransplantatie kunnen krijgen hen kwetsbaarder maakt voor beschadiging van de donornier. In het onderzoek van het consortium Glycoren staat de vraag centraal hoe eiwitverlies, nierschade en ontsteking van de nierfiltertjes precies ontstaan en kunnen worden aangetoond bij patiënten. Op de website van de Nierstichting www.nierstichting.nl/filmconsortia geeft een film inzicht in de achtergronden van beide onderzoeksprojecten en het belang hiervan voor de strijd tegen nierziekten.

"Als we echte vooruitgang willen boeken in de behandeling en preventie van nierziekten, moeten we komen tot een krachtenbundeling tussen universitair medische centra om zo een kritische massa te creëren voor grote baanbrekende initiatieven", vertelt Tom Oostrom, algemeen directeur van de Nierstichting. "Binnen deze twee nieuwe consortia gaan in de komende vier jaar acht onderzoeksteams onder leiding van internationaal toonaangevende projectleiders met belangrijk onderzoek aan de slag. Naast twee analisten worden in totaal acht jonge onderzoekers aangesteld om hun promotieonderzoek binnen deze projecten te verrichten. Ik ben ervan overtuigd dat deze consortia over vier jaar met concrete resultaten komen die daadwerkelijk verschil maken in het dagelijkse leven van nierpatiënten."

Afweer na transplantatie
Het consortium Allovir onderzoekt het effect van virusinfecties op de getransplanteerde nier. Dankzij sterkere afweeronderdrukkende medicijnen lukt het steeds beter om afstoting van de donornier te voorkomen. De keerzijde is dat mensen na een transplantatie vatbaarder zijn voor virusinfecties. De meeste niergetransplanteerden krijgen hiermee te maken. Ook blijft late afstoting van de donornier een probleem. "Er zijn aanwijzingen dat een samenhang bestaat tussen deze infecties en (chronische) afstoting en dat het 'geheugen' van ons afweersysteem voor vroegere infecties hierin meespeelt. Wij willen proberen deze samenhang te ontrafelen door onderzoek bij getransplanteerde nierpatiënten te verrichten", vertelt projectleider prof. dr. R.J.M. ten Berge van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam. "Het is erg belangrijk meer te weten over het samenspel tussen de afweerreactie tegen ziekteverwekkers enerzijds en tegen lichaamsvreemde eiwitten op een donornier anderzijds. Dat helpt o ns bij de keuze voor een betere afweeronderdrukkende medicatie en misschien zelfs bij de zoektocht naar de best passende donor." Het AMC werkt in het consortium nauw samen met het Universitair Medisch Centrum St Radboud in Nijmegen en het Leids Universitair Medisch Centrum. "Zonder de subsidie van de Nierstichting was het niet mogelijk geweest om met zes jonge onderzoekers in drie centra tegelijkertijd te werken aan dit belangrijke onderwerp. Door het samenbrengen van zoveel deskundigheid hopen wij belangrijke vooruitgang te boeken in ons begrip van de wisselwerking tussen virusinfecties en de afweer tegen de donornier", aldus projectleider Ten Berge.

Ontstekingen in nierfilters als opmaat voor nierziekten Het tweede consortium - Glycoren - neemt de binnenbekleding van de nierfiltertjes onder de loep. Er zijn aanwijzingen dat deze zogenoemde glycocalyx een sleutelrol speelt bij het wel of niet ontstaan van eiwitverlies in de urine, zoals optreedt bij diabetische nefropathie. Die glycocalyx - een soort suikerlaag (de zogenaamde 'suikerpruik') bovenop de endotheelcellen - lijkt ook de boosdoener te zijn bij het ontstaan van vernietigende ontstekingsprocessen in de nierfiltertjes, zoals die optreden bij glomerulonefritis*. "De samenstelling van de glycocalyx, de structuur en

precieze functie in het nierfilter is grotendeels nog onontgonnen terrein. Binnen dit consortium openen we deze 'black box' van de glycocalyx in het nierfilter door het toepassen en ontwikkelen van geavanceerde instrumenten. Met de opgedane kennis kunnen we dan een beschadigd nierfilter, eiwitverlies en ontstekingen effectiever opsporen, en op termijn zelfs behandelen", vertelt projectleider dr. J. van der Vlag van het Universitair Medisch Centrum St Radboud in Nijmegen. "Eiwitverlies in de urine wordt wereldwijd erkend als belangrijk signaal van voortschrijdende nierschade. Hoe eerder dit wordt herkend hoe beter we verdere schade en nierfunctieverlies kunnen voorkomen. Dat is van zeer grote betekenis voor vrijwel alle nierpatiënten." Naast het UMC St Radboud participeren het Leids Universitair Medisch Centrum en het Maastricht Universitair Medisch Centrum in dit consortium.

Nierstichting Consortia Programma
In 2009 gaf de Nierstichting het startsein voor het Consortia Programma. Een programma dat de voorwaarden schept voor hoogwaardig nieronderzoek in Nederland door samenwerking tussen universitair medische centra te ondersteunen en nieuw onderzoekstalent te werven. Daarnaast draagt het programma bij aan het aantrekken van jonge wetenschappers die zich op termijn kunnen ontwikkelen tot toponderzoekers binnen de nefrologie. Bovendien wordt het belang van wetenschappelijk onderzoek steeds groter, omdat door de vergrijzing het aantal mensen met nierschade sterk zal toenemen. Om belangwekkende resultaten te kunnen boeken, is samenwerking hierbij een belangrijke voorwaarde. Daarom stelt de Nierstichting jaarlijks minimaal één Consortium Grant ter beschikking ter waarde van 1,5 miljoen euro voor een periode van vier jaar. De eerste subsidieaanvragen zijn beoordeeld door een internationale adviesraad onder leiding van professor Jan Weening. De kwaliteit van de aanvragen was zo goed dat de N ierstichting in 2010 twee grants heeft toegekend, ieder met een subsidie van 1,5 miljoen euro.

Meer informatie over het Consortia Programma en de nu toegekende subsidies is te vinden op www.nierstichting.nl/consortia


- EINDE PERSBERICHT -