Wageningen Universiteit en Researchcentrum
16 dec 2010
Nummer: R
Wormen verhogen de productie van lachgas in de bodem. Masterstudent
Lucas Nebert aan Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR,
ontdekte hoe ze dat doen. Hij won er de eerste Publicatieprijs het
Wagenings Universiteits Fonds mee.
Wormen stimuleren de emissie van lachgas (N2O) in de atmosfeer. Dat
effect is al geruime tijd bekend. Maar hoe ze het precies voor elkaar
krijgen was tot nu toe niet duidelijk. Wormen produceren zelf namelijk
geen lachgas. De Amerikaanse masterstudent (Soil Science) Lucas Nebert
heeft dat raadsel overtuigend opgelost. Hij kreeg er vorige week de
eerste Publicatieprijs voor uitgereikt. Virtueel tenminste; Nebert is
al weer terug naar de VS. Maar diens begeleider Jan-Willem van
Groenigen licht het belang van Neberts werk graag toe.
Maïs
Nebert bekeek wat er gebeurde met plantenresten van maïs in bodems met
verschillende soorten wormen. Daarbij maakte hij gebruik van
plantenresten gelabeld met 15N, een isotoop van stikstof. Op basis van
de verdeling van dit isotoop in de bodem, het vrijkomende lachgas, de
wormen zelf en het microbiële bodemleven trok hij zijn conclusies. En
die zijn duidelijk: wormen zetten micro-organismen aan om meer lachgas
te produceren. Nebert toonde een verhoogde activiteit aan van
denitrificerende enzymen die nitraat en nitriet omzetten in lachgas en
stikstofgas.
Slijmspoor
Dit effect van wormen op de microbiële activiteit is nu onomstreden
aangetoond, legt Van Groenigen uit. 'En dat brengt ons een stap verder
in het ophelderen van de mechanismen die ten grondslag liggen aan de
uitstoot van lachgas door de bodem.' Het lachgaseffect van wormen komt
volgens Van Groenigen door stoffen in het slijmspoor van wormen. Die
stoffen beïnvloeden de enzymproductie van bacteriën. Daarnaast is er
ook een bodemfysisch effect. Wormen veranderen plaatselijk de
bodemstructuur en wormgangen kunnen fungeren als kleine
'schoorsteentjes' die de uitwisseling van gassen met de omgeving
makkelijker maken.
Winnaar
De Publicatieprijs van het Wagenings Universiteits Fonds wordt dit jaar
voor het eerst toegekend. De prijs is bedoeld voor een student die
afstudeert op een artikel of een scriptie die is gebaseerd op een
artikel. Het werkstuk van Nebert is ingediend bij het tijdschrift
Applied and Environmental Microbiology. Volgens Van Groenigen is Nebert
een terechte winnaar. 'Hij is een hele slimme en gedreven jongen. De
microbiële analyse heeft hij grotendeels zelf ingebracht in ons lab.
Daarnaast schrijft hij goed en heeft hij een erg volwassen houding ten
aanzien van wetenschap. Hij is een uitzonderlijk goede student.' |
Roelof Kleis
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl. Zie ook www.resource.wur.nl.