2010 gemiddeld over de wereld een van de warmste jaren
8 december 2010 - Dit jaar wordt gemiddeld over de hele wereld een van
de drie warmste sinds het begin van de systematische metingen in 1850.
Dat heeft de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) onlangs bekend
gemaakt.
Jaargemiddelde wereldgemiddelde temperatuur 1880-2010. De waarde van
2010 is voorlopig: voor november 2010 zijn alleen eerste metingen van
de maand gebruikt, voor december 2010 is aangenomen dat de temperatuur
ongeveer gelijk zal zijn als die in december 2008 met een soortgelijke
La Niña. De streepjes geven de onzekerheid aan. De groene lijn is een
10-jaars lopend gemiddelde. Bron: NASA/GISS
Jaargemiddelde wereldgemiddelde temperatuur 1880-2010. De waarde van
2010 is voorlopig: voor november 2010 zijn alleen eerste metingen van
de maand gebruikt, voor december 2010 is aangenomen dat de temperatuur
ongeveer gelijk zal zijn als die in december 2008 met een soortgelijke
La Niña. De streepjes geven de onzekerheid aan. De groene lijn is een
10-jaars lopend gemiddelde. Bron: NASA/GISS
De wereldgemiddelde temperatuur lag dit jaar over de eerste tien
maanden tot en met oktober zelfs op het hoogste niveau ooit gemeten. Op
basis van voorlopige gegevens wordt het jaar 2010 waarschijnlijk
ongeveer even warm wordt als 2005. In ons deel van Europa was het zowel
aan het begin van het jaar als in de maand mei en de laatste weken koud
voor de tijd van het jaar, zodat de jaargemiddelde temperatuur hier
juist onder normaal gaat uitkomen.
Wetenschappers hadden een jaar geleden al voorspeld dat 2010 wel eens
het warmste jaar in de metingen (sinds 1880) zou kunnen worden. Deze
voorspelling was gebaseerd op twee factoren: de trend naar steeds
hogere wereldgemiddelde temperaturen en de effecten van El Niño, een
opwarming van het zeewater langs de evenaar in de Stille Oceaan.
Sinds 1975 warmt de aarde gemiddeld ongeveer 0,17 graden op per tien
jaar. Dit is grotendeels het gevolg van de toename van broeikasgassen
in de atmosfeer. Deze trend wil niet zeggen dat de wereldgemiddelde
temperatuur elk jaar iets hoger is dan het vorige jaar. Het ene jaar is
het wat warmer dan de trendlijn, het andere juist wat kouder. De twee à
drie jaar na grote vulkaanuitbarstingen in de tropen is het
wereldgemiddeld rond de 0,2 graden kouder, zoals in 1992 en 1993 na de
uitbarsting van de Pinatubo op de Filippijnen.
Een andere belangrijke bron van schommelingen rond de trendlijn is El
Niño. Zoals de naam ,,het Kerstkindje'' al aangeeft piekt deze
opwarming meestal rond Kerstmis. Zo'n drie tot zes maanden later is het
effect op de wereldgemiddelde temperatuur het grootst. Dit komt
voornamelijk door het verzwakken van de passaatwind boven de oceanen,
waardoor er minder water verdampt. Hierdoor blijft het oppervlaktewater
warmer. In 1998 was de wereldgemiddelde temperatuur veel hoger doordat
El Niño zeer sterk was. El Niño was in 2009 ook relatief sterk, zodat
al met vrij grote zekerheid voorspeld kon worden dat de eerste helft
van 2010 warm zou zijn.
Ook het weer is een belangrijke bron van kortdurende variaties in de
wereldgemiddelde temperatuur. Vooral de wintertemperaturen boven
Siberië en Canada kunnen van jaar op jaar flink verschillen. In het
jaar 2008 bijvoorbeeld was de afwijking boven normaal minder groot dan
de jaren er voor door een combinatie van La Niña en heel koud weer in
Canada.
Meer diepgang in KNMI kenniscentrum:
http://www.knmi.nl/cms/content/92231/wereld_in_2010_zeer_warm
WMO bericht
Het persbericht van de WMO "2010 in the top three warmest years,
2001-2010 warmest 10-year period" is te vinden op het Engelstalige deel
van de KNMI-site (zie onder Verder Lezen).
Eerste uitgave: 08-12-10
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut