ChristenUnie
Bijdrage Cynthia Ortega begroting Koninkrijksrelaties
Bijdrage Cynthia Ortega begroting Koninkrijksrelaties
donderdag 02 december 2010 14:00
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Voorzitter. Het is alweer bijna
twee maanden geleden dat de eilanden Curaçao en Sint Maarten de
felbegeerde autonome status kregen. Het proces ging niet zonder slag of
stoot en we zijn er nog niet. De landen Curaçao en Sint Maarten hebben
een aantal jaren de tijd gekregen om toe te werken naar volwassen,
autonome landen. Het gaat om een uniek proces, soms komen we erachter
dat er zaken over het hoofd zijn gezien. Een daarvan is het feit dat
mensen die na 10 oktober jongstleden met vakantie gaan, of nog
Antilliaans geld in bezit hebben van een eerdere vakantie, dit geld
niet meer in Nederland kunnen omwisselen. Ik heb hierover Kamervragen
gesteld en dank de minister van Financiën voor de antwoorden. De
minister zegt dat hij bereid is om de Nederlandsche Bank te vragen of,
mede in verband met de invoering van de Amerikaanse dollar in de
openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba, in Nederland
behoefte bestaat aan een tijdelijke voorziening, waar reizigers naar de
Caribische delen van het Koninkrijk terechtkunnen voor de verkoop van
hun Nederlands-Antilliaanse gulden. Ik dank de minister voor zijn
toezegging, maar vind dat hij daarin nog te voorzichtig is.
Kan de minister verzekeren dat die tijdelijke voorziening er gewoon
komt? Anders overweeg ik een motie op dit punt. Op welke termijn zal de
Kamer hierover worden geïnformeerd?
De landen Sint-Maarten en Curaçao zijn volop bezig om
uitvoering te geven aan de verbeterplannen. Door de schuldsanering moet
het mogelijk zijn om door de vrijgevallen rentelast meer te investeren
in bijvoorbeeld kwaliteit van het onderwijs en armoedebestrijding.
Verder komen hierdoor de samenwerkingsgelden in 2012 te vervallen en
loopt de investering in SEI-projecten aan het eind van dit jaar af. Kan
de minister al zeggen of er sprake is van eventuele onderbenutting van
de SEI-gelden? Kan de minister toezeggen dat hij bij de voorjaarsnota
volgend jaar de evaluatie hiervan beschikbaar heeft?
Vanuit het Antillianenprogramma zijn er afspraken gemaakt
over de ondersteuning van de wijkenaanpak op Curaçao. Zal deze
ondersteuning in 2011 worden voortgezet?
Aruba staat aan de vooravond van 25 jaar status aparte.
Zoals ik vaker heb gezegd, is de manier waarop bevolking en bestuurders
hebben samengewerkt om deze mijlpaal te halen, een compliment waard.
Aruba verkeert momenteel wel in zwaar weer, onder andere door de
economische crisis en de gevolgen van bepaalde politieke keuzes. Het is
toe te juichen dat de regering van Aruba het IMF om advies heeft
gevraagd en uitvoering geeft aan de verschillende adviezen. Het nieuwe
kabinet aldaar is daadkrachtig aan de slag gegaan om het
begrotingstekort zo snel mogelijk te dichten. In een gesprek met de
vaste commissie voor Koninkrijksrelaties gaf de minister-president van
Aruba, de heer Eman, aan dat Aruba graag het voortouw wil nemen om de
delen van het Koninkrijk bij elkaar te brengen. Herstel van de
verhoudingen binnen het Koninkrijk is namelijk echt nodig. Op welke
manier zal dit gebaar een plaats krijgen in de toekomstvisie op het
Koninkrijk?
Daarnaast bleek de premier van Aruba erin geïnteresseerd om
bepaalde consensus-rijkswetten ook op Aruba van toepassing te laten
worden. Is de minister hierover in overleg met de regering van Aruba?
De landen in het Caraïbisch gebied worden geconfronteerd met nieuwe
uitdagingen zoals terrorismebestrijding, waarvoor zij moeten voldoen
aan internationale richtlijnen, onder andere door het opzetten van de
infrastructuur voor terrorismebestrijding. Deze eisen leggen de landen
een disproportionele internationale verplichting op waaraan ze niet
kunnen voldoen omdat ze bijvoorbeeld de expertise niet in huis hebben.
De premier van Aruba opperde het idee om een
solidariteitssamenwerkingsmodel te ontwikkelen. Hij stelde voor om
zulke uitdagingen door de landen van het Koninkrijk samen te laten
dragen. Wat vindt de minister van dit idee?
De vaste commissie voor Koninkrijksrelaties heeft een brief
van de minister gevraagd over de ingezette noodhulp op Curaçao in
verband met orkaan Tomas. Die brief heeft de Kamer gisteren ontvangen.
Kan ik uit deze brief opmaken dat de noodhulp alleen heeft bestaan uit
hulp van militairen? De minister kan niet aangeven hoe groot de schade
is. Verzekeraars op de eilanden schatten de schade op ongeveer 200
mln., waarvan waarschijnlijk de helft zal worden gedekt door de
verzekeringen. Overweegt de minister via een hulporganisatie financiële
hulp te verstrekken aan gedupeerden van de orkaan?
Tot slot: de BES-eilanden vallen nu onder het openbaar
bestuur van Nederland. In die zin ben ik het helemaal met de heer Van
Bochove eens dat de minister hier in principe over gaat en het een en
ander coördineert. Daarnaast heb ik nog een opmerking over het
personenverkeer. Ik heb vandaag de hele dag horen spreken over
wederkerigheid. Vindt de minister ook dat wederkerigheid is gebaseerd
op vrijwilligheid? Als dat zo is, heeft de PVV een wassen neus
binnengehaald. In het verleden hebben de eilanden namelijk al
aangegeven dat ze hier niet op zitten te wachten.
De heer Van Raak (SP): We hebben de afgelopen tijd heel veel energie
gestoken in nieuwe staatkundige verhoudingen. We hebben heel veel
wetten aangenomen en afspraken gemaakt. We hebben heel veel geld
geïnvesteerd in schuldsanering. Vanaf de allereerste dag dat we nieuwe
landen hebben, houden bestuurders zich niet aan de afspraken. Dat geldt
op Curaçao bijvoorbeeld voor het antecedentenonderzoek en op
Sint-Maarten voor het opnieuw maken van schulden. Ik ben oprecht op
zoek naar een verklaring. Hoe komt het dat met bestuurders op Curaçao
en Sint-Maarten geen afspraken zijn te maken? Hoe komt het dat ze de
eerste dag al gaan freewheelen en hun eigen gang gaan, zonder zich
ergens iets van aan te trekken? Heeft mevrouw Ortega daar misschien een
verklaring voor?
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): De heer Van Raak stelt mij
vragen waarop ik geen antwoord kan geven. Als hij een antwoord wil, dan
moet hij bij de bestuurders van de eilanden zijn. Zij kunnen aangeven
wat er precies aan de hand is. Ik heb de heer Van Raak horen zeggen dat
er op 11-10 al een en ander aan de hand was. Ik hoor graag van hem wat
er aan de hand was op 11-10.
De heer Van Raak (SP): Misschien was het 12-10. Ik heb twee voorbeelden
genoemd: het onderzoek naar de ministers op Curaçao, wat vakkundig
buiten werking is gesteld, en de nieuwe regering op Sint-Maarten die
zegt dat weliswaar de schulden gesaneerd zijn maar er de komende jaren
nog heel veel schulden moeten worden gemaakt. Dat zijn twee
willekeurige voorbeelden van een lijst die oneindig lang is. Wat moeten
wij hier nu mee? Heeft de ChristenUnie, terugkijkend, niet ook het idee
dat het goedkeuren van dat Statuut wat naïef is geweest?
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Nee hoor, de fractie van de
ChristenUnie staat nog steeds achter die politieke keuze. Op een
gegeven moment hebben wij in de Kamer aangegeven dat er sprake zou zijn
van verbeterplannen. De eilanden, de autonome landen, krijgen gewoon de
mogelijkheid om te werken aan een volwassen autonome status. Ik wacht
gewoon die periode af. Wij hebben met elkaar afgesproken dat de Kamer
daarover tussentijds geïnformeerd wordt. Ik houd de minister daaraan.
Cynthia Ortega