UMC St Radboud
Ivf-maatregel bespaart niet
08-11-2010
Het nieuwe kabinet wil flink bezuinigen op de ivf-behandeling. Het idee
is om de vergoeding van ivf te beperken tot alleen de eerste poging.
Dit zal echter niet leiden tot een besparing. Sterker nog, het zal geld
gaan kosten. Dit stelt prof. dr. Jan Kremer, hoogleraar
voortplantingsgeneeskunde bij het UMC St Radboud in zijn blog op
MijnZorgnet.nl. Er is een veel slimmere en sympathiekere besparing
mogelijk, door aan de vergoeding van ivf strenge voorwaarden te
verbinden over het aantal te plaatsen embryo's.
Besparing?
In 2008 werden in Nederland 15.710 ivf-puncties verricht, waarvan
ongeveer 7.000 tweede of derde pogingen. De kosten van een ivf-poging
bedragen ongeveer 3000 euro, inclusief medicijnen. Als tweede en derde
pogingen niet meer worden vergoed, zoals het kabinet nu voorstelt,
lijkt dat dus 21 miljoen euro te besparen. Maar de vraag is of dit in
de praktijk ook zal gebeuren, aldus Kremer.
Meerlingen en kosten
Door steeds vaker één in plaats van twee embryo's in de baarmoeder te
plaatsen, is het meerlingpercentage na ivf de laatste jaren gehalveerd
tot 13,4 procent in 2008. Dat komt neer op 533 minder
meerlingzwangerschappen. Natuurlijk is ook de geboorte van een tweeling
voor de meeste ouders een blijde en welkome gebeurtenis, maar er zijn
wel degelijk grotere risico's, bijvoorbeeld op vroeggeboorte en
handicaps. Dat brengt naast zorgen en verdriet ook extra kosten met
zich mee. Daarom is deze halvering van meerlingzwangerschappen na ivf
een goede zaak.
Hoe hoog zijn de extra kosten van een tweelingzwangerschap? Kremer:
`Dat is de afgelopen jaren wetenschappelijk goed onderzocht. Het blijkt
dat de extra medische kosten van een tweelingzwangerschap tot 6 weken
na de bevalling bijna 11.000 euro bedragen. Met de maatschappelijke
kosten erbij loopt dit op tot ruim 33.000 euro. Maatschappelijke kosten
zijn bijvoorbeeld de kosten van verloren arbeidsuren. Als ook de
medische kosten van de lange termijn gevolgen van tweelingen, zoals
handicaps, worden meegenomen, komen we tot een totaal van 54.000 euro
per tweelingzwangerschap.'
De halvering van het aantal tweelingzwangerschappen heeft de
maatschappij dus al veel opgeleverd: bijna 29 miljoen euro op
jaarbasis, waarvan 17,5 miljoen direct medische kosten.
Maar nu de andere kant van het verhaal. Als vrouwen nog maar één
ivf-poging vergoed krijgen, zullen zij weer de voorkeur geven aan
plaatsing van twee embryo's, omdat daarmee de kans op zwangerschap
groter wordt. Dit geldt niet alleen voor de eerste poging, maar ook
voor de volgende pogingen, die ze volgens het regeerakkoord zelf moeten
gaan betalen. De verwachting is zonder meer gerechtvaardigd, dat het
meerlingpercentage dan weer zal verdubbelen naar het hoge niveau van
vijf tot tien jaar geleden, toen bijna standaard meer dan één embryo
geplaatst werd, aldus Kremer in zijn blog.
Alternatieven
Tegenover de beoogde besparing van 21 miljoen euro staat dus een
verwachte kostenstijging van 29 miljoen euro. Van een besparing is dan
ook geen sprake. Sterker nog, het kabinetsvoorstel gaat geld kosten.
Er zijn alternatieven, die wel kosten besparen. Op dit moment lopen er
besprekingen met het College voor Zorgverzekeringen om te bekijken of
een selectieve vergoeding van ivf, waarbij voorwaarden worden gesteld
aan het te plaatsen aantal embryo's, niet veel doelmatiger is. Als
slechts plaatsing van één embryo vergoed wordt, kan het
meerlingprobleem na ivf verdwijnen. Dan wordt op een veel sympathiekere
en slimmere wijze een échte besparing van maar liefst 29 miljoen
bereikt.