27 oktober 2010
Breng zelf klimaatverandering in beeld
Alterra heeft, onder andere in samenwerking met De Vlinderstichting,
een nieuwe database ontwikkeld om zelf gevolgen van klimaatverandering
op dieren en planten in beeld te brengen.
Met de `Klimaat Respons Database' kunnen niet alleen wetenschappers
maar ook beleidsmakers, planologen, natuurbeheerders en andere
geïnteresseerden zelf in kaart brengen welke gevolgen
klimaatverandering op flora en fauna kan hebben. Deze database is
samengesteld door Alterra in samenwerking met andere organisaties,
waaronder De Vlinderstichting. Zo is te zien dat voor het uit Nederland
verdwenen kalkgraslanddikkopje, de geschikte klimaatzone langzaam
opschuift naar het noorden, en onze kalkgraslanden voor deze soort
Nederland klimatologisch geschikter worden. In 2010 is er zowaar weer
een zwervend exemplaar in Nederland aangetroffen. Vestiging zou
mogelijk kunnen worden bij voortzetting van het herstelbeheer en
versterking van de verbindingen tussen kalkgraslanden.
Model voorkomen kalkgraslanddikkopje in 2050 (bron: ALARM)
Omdat de mate van klimaatverandering mede afhankelijk is van
maatregelen van nationale en internationale overheden, zijn
verschillende klimaatscenario's mogelijk. De database geeft daarom voor
verschillende klimaatscenario's de verschuiving van klimaatzones weer
tussen het heden en de jaren 2020, 2050 en de periode 2080-2100. Voor
zo'n 3000 soorten planten en dieren is de reactie daarop te zien.
Sommige soorten dreigen uit Nederland te verdwijnen, en andere soorten
zullen hier juist verschijnen of in aantal toenemen.
Model voorkomen veenhooibeestje 2050 (bron: ALARM)
Op de kaartjes is die verschuiving voor twee soorten in beeld gebracht.
Het kalkgraslanddikkopje is een soort waarvan de klimaatmodellen
aangeven dat de geschikte klimaatzone opschuift naar het noorden,
waaronder Nederland (huidig gebied oranje, uitbreiding bruine
gebieden). Voor het veenhooibeestje, een nu al zeldzame vlindersoort,
geldt het omgekeerde: de geschikte klimaatzone verschuift naar het
noorden zodat die soort uit ons land dreigt te verdwijnen (grijze
gebieden). Toch laat de praktijk zien dat er met goed beheer veel te
redden valt: door goede maatregelen tegen verdroging in het
Fochtelooërveen laat de soort tegen de klimaattrend in een spectaculair
herstel zien!
Trend veenhooibeestje (bron: NEM)
De klimaatscenario's geven dus inzicht in mogelijke ontwikkelingen op
basis van puur en alleen het klimaat. Met aanvullende maatregelen,
zoals het tegengaan van verdroging en het robuuster maken van onze
natuurgebieden, kunnen echter veel van de doemscenario's worden
vermeden!
Kijk hier zelf op de database.
Tekst: Claire Vos, Alterra & Michiel Wallis de Vries, De
Vlinderstichting