Artsen zonder Grenzen
Eerste aidsmedicijnpatent voor patentenpool UNITAID binnen
26-10-2010
Het eerste patent voor de patentenpool is binnen. Het Amerikaanse NIH
(National Institutes of Health) heeft aangekondigd het (deel)patent op
het aidsmedicijn darunavir te delen. Met de patenten in de patentenpool
kunnen fabrikanten goedkopere medicijnen produceren of nieuwe
ontwikkelen. Nieuwere, betere en goedkopere aidsmedicijnen zijn van
levensbelang voor miljoenen aidspatiënten wereldwijd. Vorig jaar deed
Artsen zonder Grenzen een internationale oproep aan mensen om mee te
doen aan een e-mailactie om geneesmiddelenfabrikanten te vragen hun
patenten in de patentenpool `te stoppen'.
Meer patenten aidsmedicijnen nodig
`Dit is een grote steun in de rug voor de patentenpool. Het feit dat de
NIH heeft toegezegd te bekijken welke andere aidsmedicijnen uit haar
hele portfolio geschikt zouden zijn om in de patentenpool te stoppen,
is veelbelovend,' aldus Tido von Schoen-Angerer, directeur van de
Artsen zonder Grenzen internationale medicijnencampagne Campaign for
Access to Essential Medicines. `Maar dit patent is helaas niet
voldoende om goedkopere versies van darunavir te produceren. We moeten
nu hierop voortbouwen. Het is de verantwoordelijkheid van de
geneesmiddelenfabrikanten die de andere patenten hierop, en op andere
belangrijke aidsmedicijnen in handen hebben aan de patentenpool mee te
doen. De klok tikt voor miljoenen mensen.'
Deelpatent aidsmedicijn
Het NIH bezit een patent dat betrekking heeft op een molecuul van
darunavir dat de NIH samen met de University of Ilinois (Chicago) heeft
ontwikkeld. Het gaat dus om een deelpatent van het aidsmedicijn
darunavir (merknaam Prezista). Om generieke versies van dit medicijn te
kunnen ontwikkelen, is het echter nodig dat ook farmaceutisch bedrijf
Tibotec, een dochteronderneming van het Amerikaanse Johnson & Johnson,
zijn additionele patenten in de patentenpool stopt. De
Wereldgezondheidsorganisatie heeft darunavir in haar richtlijnen
opgenomen als potentiële derdelijnsmedicatie: aidsremmers voor die
patiënten die geen baat (meer) hebben bij standaard- en
tweedelijnsmedicijnen.
Patentenpool: de werking
Derdelijnsmedicijnen zijn belangrijk omdat mensen met hiv levenslang
medicatie nodig hebben. Op den duur ontwikkelt hun lichaam resistentie
tegen de geneesmiddelen die zij gebruiken, wat betekent dat ze op
nieuwere medicijnen moeten overschakelen om te kunnen (over)leven. Die
nieuwere, betere - en duurdere - aidsremmers zijn wel beschikbaar voor
patiënten in de VS en Europa, maar niet in de arme landen. De
patentenpool, een initiatief van internationale organisatie UNITAID,
biedt hiervoor een oplossing. Met de patentenpool kunnen
geneesmiddelenfabrikanten hun patenten delen met andere fabrikanten.
Hierdoor wordt het mogelijk nieuwe, betere en goedkopere aidsmedicijnen
te ontwikkelen die ook bereikbaar zijn voor aidspatiënten in arme
landen. Darunavir wordt als generiek (merkloos) medicijn geproduceerd
in India, maar kan vanwege de geldende patentrechten niet overal
ingevoerd worden.
Resultaat e-mailactie
Vorig jaar werden er wereldwijd 295.614 e-mails, waarvan 5.565 vanuit
Nederland, verstuurd via de Artsen zonder Grenzen e-mailactie. Artsen
zonder Grenzen behandelt wereldwijd 160.000 mensen met hiv en aids en
is daarvoor afhankelijk van de beschikbaarheid van betaalbare,
generieke aidsmedicijnen. Het gebrek aan toegang tot nieuwere
aidsmedicijnen vormt echter een levensbedreigend obstakel voor onze
patiënten. Artsen zonder Grenzen heeft een lijst gemaakt van de
belangrijkste aidsmedicijnen waarvan wij vinden dat die in de
patentenpool moeten komen, o.m.: darunavir (patent in handen van
Tibotec/Johnson & Johnson), atazanavir (Bristol-Myers Squibb),
ritonavir (Abbot), raltegravir (Merck), etravirine (Tibotec/Johnson &
Johnson), tenofovir (Gilead).
Wat is de patentenpool?
* Bekijk de animatiefilmpjes
* Lees meer uitleg, achtergrondinformatie en de hele lijst van
aidsmedicijnen