Drie namen voor fietspad Akersloot-Castricum
De nes
De onlangs geopende fietsverbinding Akersloot-Castricum heeft nu ook
een naam. Drie zelfs. Voor de naamgeving was advies ingewonnen bij de
Werkgroep Oud-Castricum. Het college heeft besloten het voorstel van
drie namen over te nemen. Met de namen Binnendijkspad, Nesdijk en
Westmaderpad wordt de aandacht gevestigd op de cultuurhistorische
waarde van dit gebied.
Om tot een historisch verantwoorde naamgeving te komen, biedt een kaart
uit 1745 aanknopingspunten. Op die kaart is De Nes of Langenes te zien,
een ingedijkte landtong die tussen de Provincialeweg en de
Uitgeesterweg (van Uitgeest naar Limmen) ligt. De Nes is een zeer
vroege omdijking van een zandrug in lager gelegen gebied. Mogelijk lag
hier de in de 10e eeuw genoemde Limmer buurtschap Those of Thousan (De
Cock 1965).
De Wester-Nesdijk zou een kleine landaanwinst omsloten hebben. Deze
landaanwinst komt niet meer voor op een kaart uit de jaren 1849-59. De
Nes is gedeeltelijk als akkerland en gedeeltelijk als weiland in
gebruik. Op topografische kaarten valt de langwerpige driehoek
onmiddellijk op.
Met de aanleg van de Brakersdijk in de 13e eeuw zal de Koogvaart, een
deel van de noordelijke geulboog van het Oer-IJ, waarschijnlijk zijn
afgedamd. Met de Startingerdijk (nu Uitgeesterweg) in het oosten en de
Brakersdijk aan de zuid- en westkant, met aansluiting op de Limmerkoog,
kwam de omdijkte landtong De Nes binnendijks te liggen en werden de
omliggende weidegronden tegen wateroverlast beschermd. Met een
klepduiker of een spuisluis in de afgedamde Koogvaart zal het
overtollig water zijn geloosd. Windmolens bestonden toen nog niet.
Met de aanleg van de Provincialeweg in 1932 is het gedeelte van de
Nesdijk dat De Nes met de strandwal van Limmen verbond onder deze weg
verdwenen. Ook een gedeelte van de Brakersdijk ligt onder de
Provincialeweg en een ander gedeelte is vergraven, maar tussen de
Provincialeweg en de Uitgeesterweg ligt als een groen lint nog een
dijkstuk.
Â
Aan het al langer bestaande fietspad door landschapspark Hendriksveld
aan de oostrand van Castricum is toentertijd de naam Buitendijkspad
toegekend. Dit fietspad ligt buiten de vroegere omdijkte gronden van
Castricum en eindigt bij de Korte Brakersweg, vroeger een onderdeel van
de Brakersdijk. Vanuit Castricum gezien ligt het eerste deel van het
nieuwe fietspad binnen de omdijkte gronden van de Brakersdijk. Aan dit
gedeelte, vanaf de afrit naar het tunneltje tot aan het eerste
bruggetje, is daarom de naam Binnendijkspad toegekend. Vanaf het eerste
bruggetje tot aan het tweede bruggetje volgt het fietspad de Nesdijk en
is voor dat gedeelte de naam Nesdijk gehandhaafd. In de eerste bocht
van de Nesdijk staat een hek dat toegang geeft tot de lager gelegen
weidegronden. Op de kaart uit 1745 wordt dit hek het West Mader Heck
genoemd en het weidegebied De West Maedt. Het fietspadgedeelte vanaf de
tweede brug tot aan de Uitgeesterweg passeert de Koogvaart en ligt in
De West Maedt. Westmaderpad is voor dit gedeelte dan ook een
toepasselijke naam. Met de aanleg van het fietspad, met tunnel en
brugverbindingen, is De Nes toegankelijk geworden en daardoor
beleefbaar.
Â
Tekst behorend bij meegestuurde kaartje
Detail uit het Kaartboek van de Uitwaterende Sluizen in Kennemerland en
West-Friesland uit 1745 (ongewijzigd ten opzichte van de eerste druk
uit 1680).
De Nes, 2. Braeckersdijk, 3. Uijtgeesterweg, 4. Coogvaart, 5.
Nesdijk, 6. West Mader Heck, 7. De West Maedt.
Gemeente Castricum