Van Gogh Museum
Amsterdam, 22 juli 2010
Van Gogh Museum presenteert het naturalisme in de kunst met tentoonstelling
Illusie en werkelijkheid
Van Gogh Museum presenteert het naturalisme in de kunst met
tentoonstelling Illusie en werkelijkheid
Amsterdam, 22 juli 2010
Van 8 oktober 2010 tot en met 16 januari 2011 is in het Van Gogh Museum
de tentoonstelling Illusie en werkelijkheid. Naturalistische
schilderijen, fotoâs en film, 1875- 1918 te zien. De expositie,
samengesteld door gastconservator Gabriel P. Weisberg (Professor
Kunstgeschiedenis van de Universiteit van Minnesota), geeft een
overzicht van de naturalistische schilderkunst in relatie tot
fotografie en film met werk van kunstenaars zoals Léon Lhermitte en
Jules Bastien-Lepage (Frankrijk), Albert Edelfelt (Finland), Kàroly
Ferenczy (Hongarije), Anders Zorn (Zweden) en Thomas Anschutz
(Verenigde Staten). In het laatste kwart van de 19de eeuw was het
naturalisme een van de dominante stromingen in de schilderkunst. Deze
fotografische stijl was grensoverschrijdend en waaierde uit over heel
Europa en de Verenigde Staten. Meer dan vijftig werken van veelal
enorme afmetingen zullen te zien zijn in de tentoonstellingsvleugel.
Tegelijkertijd zal ook de presentatie Vincent van Gogh en het
naturalisme te zien zijn in het museum. De tentoonstelling Illusie en
werkelijkheid zal na Amsterdam van 17 februari tot en met 15 mei 2011
gepresenteerd worden in het Ateneum Art Museum, Finnish National
Gallery of Art in Helsinki.
Het naturalisme
Het naturalisme in de schilderkunst, destijds geliefd onder
kunstenaars, kunstminnaars en het grote publiek, had betrekking op
onderwerpen uit het dagelijks leven van de gewone mens. Kunstenaars
trachtten de werkelijkheid zo dicht mogelijk te benaderen en maakten
veelvuldig gebruik van fotografie. De composities, soms in opdracht van
de overheid, werden geplaatst in museums en openbare ruimten zoals
stadhuizen en scholen. Maar werden ook geëxposeerd op de Salon en
meerdere Wereldtentoonstellingen. De centrale themaâs binnen het
naturalisme zijn onder meer arbeid (op het land, de stad en in de
industrie), religie en jeugd. De schilders namen vaak eenvoudige boeren
als onderwerp of het harde leven van de arbeiders in de steden. De
stijl van schilderen was bijzonder gedetailleerd en de werken lijken
haast momentopnamen uit het echte leven. De onderwerpen op deze
schilderijen waren echter zorgvuldig gecomponeerd en bedoeld om een
verhaal, al dan niet met een moralistische boodschap, over te brengen.
Vaak waren het dezelfde themaâs die de schrijver Emile Zola in zijn
naturalistische romans en toneelstukken al had beschreven. In de
tentoonstelling worden ook enkele filmfragmenten getoond die gebaseerd
zijn op de literatuur van Zola. Deze fragmenten laten de nauwe
verwevenheid zien met de naturalistische schilderijen die daardoor tot
leven lijken te komen.
Tentoonstellingscatalogus
Illusie en werkelijkheid, Gabriel P. Weisberg e.a., Van Gogh Museum /
Mercatorfonds, 224 paginaâs, 210 illustraties. Hardcover: ⬠34,95 in
Nederlands, Engels, Frans, Duits, Fins en Zweeds verkrijgbaar.
Begunstigers
Het Van Gogh Museum dankt de Turing Foundation, het Prins Bernhard
Cultuurfonds, de BankGiro Loterij, de gemeente Amsterdam en de Vincent
van Gogh Stichting voor hun genereuze steun voor de tentoonstelling
Illusie en werkelijkheid. Naturalistische schilderijen, fotoâs en film,
1875-1918. De tentoonstelling was één van de genomineerden voor de
Turing Toekenning 2009.
Presentatie: Vincent van Gogh en het naturalisme
Van Gogh was een groot bewonderaar van de kunstenaars van het
naturalisme. In zijn brieven aan Theo roemde hij vaak de themaâs die
zij gebruikten en de manier waarop zij werkten. Van Gogh verzamelde ook
illustraties van schilderijen van deze meesters. Zij vormden een
belangrijke bron van inspiratie voor hem. Dit is goed terug te zien in
de selectie vroege schilderijen en tekeningen die tentoongesteld worden
in de presentatie Vincent van Gogh en het naturalisme.
---