Rijksoverheid
Datum 6 oktober 2010
reorganisatie farmabedrijf Abbott
Ons kenmerk
OI/O / 10140905
Het Amerikaanse farmabedrijf Abbott heeft op 21 september jl. een reorganisatie
aangekondigd die ook grote gevolgen heeft voor de Nederlandse vestiging in
Weesp. Met deze brief informeer ik u hierover, mede namens de minister van
Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Over Abbott
Het Amerikaanse Abbott ontwikkelt, produceert en verkoopt medische en
farmaceutische producten. Abbott heeft ruim 100 vestigingen wereldwijd en zet
zijn producten af in 130 landen. In 2009 behaalde Abbott met ruim 83000
werknemers een omzet van ruim ¤ 31 miljard. Op 16 februari jl. heeft Abbott de
farmaceutische activiteiten van de Belgische Solvay Group overgenomen. Na de
overname van Solvay Pharmaceuticals is Abbott één van de grootste
farmaceutische bedrijven ter wereld.
Abbott heeft in Nederland negen vestigingen, waaronder twee vestigingen van
Solvay Pharmaceuticals in Weesp en Olst. In Weesp vinden zowel R&D!activiteiten
als vaccinproductie plaats, terwijl in Olst griepvaccins worden geproduceerd. De
overige vestigingen van Abbott zijn het Nederlandse hoofdkantoor (Hoofddorp),
het wereldwijde logistieke planningscentrum (Zwolle), internationale
distributiecentra (Breda, Ulestraten), een productielocatie voor medische
voedingsmiddelen (Zwolle) en twee vestigingen van Medical Optics (Groningen,
Nieuwegein) waar de ontwikkeling, productie, distributie en verkoop van medische
hulpmiddelen en machines voor de oogheelkunde plaatsvindt. In totaal werken er
2400 mensen bij Abbott in Nederland.
Op 21 september jl. heeft Abbott een herstructurering aangekondigd van zijn
mondiale activiteiten op het gebied van R&D, productie en marketing & sales om
de organisatie te stroomlijnen, efficiënter te werken en kosten te reduceren. In
totaal verdwijnen er wereldwijd 3000 banen, waaronder 450 banen als gevolg van
de sluiting van het Amerikaanse hoofdkantoor van Solvay Pharmaceuticals in
Marietta, 300 banen bij de Duitse R&D!vestiging in Hannover en 500 banen bij de
R&D!vestiging in Weesp. In Weesp blijft de productie van vaccins gehandhaafd.
In de afgelopen maanden heeft Abbott diverse strategische opties overwogen met
betrekking tot de R&D!activiteiten van Solvay Pharmaceuticals, maar uiteindelijk
is besloten deze te integreren in de Abbott!organisatie. De R&D voor ondermeer
vaccins wordt ondergebracht in de grote researchcentra van Abbott in Chicago en
Pagina 2 van 4
Directoraat
generaal
Ondernemen en Innovatie
Directie Ondernemerschap
Ons kenmerk
OI/O / 10140905
Ludwigshafen. De plannen van Abbott hebben geen gevolgen voor de andere
activiteiten van Abbott in Nederland.
Rol van de overheid
De overname van Solvay is illustratief voor de consolidatie die momenteel
plaatsvindt in de farmaceutische industrie als gevolg van fundamentele
ontwikkelingen in de markt. Ik ben hier in mijn brief over MSD van 15 juli jl.
nader op ingegaan (Kamerstuk 29544 nr. 255). Farmaceutische bedrijven zien
zich genoodzaakt efficiënter te gaan werken als gevolg van lagere marges. Dit
gaat, zeker in het geval van gefuseerde bedrijven, gepaard met reorganisaties die
pijnlijke gevolgen hebben voor de betreffende werknemers. De overheid wil en
mag niet treden in strategische beslissingen van individuele bedrijven, zoals in dit
geval bij Abbott. Uiteindelijk worden dit soort besluiten genomen op basis van
bedrijfseconomische (strategische) overwegingen.
De primaire rol van de overheid is voortdurend te werken aan een internationaal
concurrerend ondernemings! en vestigingsklimaat zodat bedrijven in Nederland
(blijven) investeren. Het gaat om een slimme combinatie van generieke
instrumenten zoals een aantrekkelijk fiscaal klimaat (bijvoorbeeld door verlaging
van het algemeen VPB!tarief in 2011) en specifieke instrumenten voor bepaalde
groepen bedrijven, zoals het Topinstituut Pharma. De overheid heeft hier ¤ 130
miljoen in geïnvesteerd, naast de bijdrage van ¤ 130 miljoen door bedrijven en
kennisinstellingen.
Een actief industriebeleid is van groot belang voor het aantrekken en behouden
van (hoogwaardige) activiteiten in Nederland. Mijn ministerie legt continu zijn oor
te luister bij bedrijfstakken en individuele bedrijven. We zoeken hoe we het beleid
kunnen optimaliseren, kijken waar we met ons instrumentarium zo goed mogelijk
resultaat kunnen behalen en waar dit instrumentarium misschien nog onvoldoende
wordt benut door bedrijven. Solvay heeft de afgelopen jaren veel gebruik gemaakt
van de WBSO en heeft betrokkenheid gehad bij ruim een kwart van de projecten
van het Topinstituut Pharma. Met Abbott en Solvay is in de afgelopen jaren
regelmatig contact geweest. Abbott is sinds 1952 actief in Nederland en heeft in
2006 in Breda één van zijn belangrijkste distributiecentra neergezet. In de
gesprekken die mijn ministerie met Abbott heeft gevoerd, heeft het Nederlandse
vestigingsklimaat nooit ter discussie gestaan. Over de specifieke situatie bij
Solvay heeft de overheid meerdere malen contact gehad met zowel Solvay als
Abbott. Zo is meegedacht met Solvay Weesp over versterking van de positie van
deze vestiging binnen de Solvay R&D!organisatie. In het kader van het
programma Pieken in de Delta was een project in voorbereiding om in
samenwerking met kennisinstellingen de opties voor een life science park rond de
R&D!activiteiten van Solvay in Weesp te verkennen. Na de overname van Solvay
is dit plan door Abbott opgeschort. Voor Abbott is dit plan geen optie omdat het
niet past in hun strategie om R&D te concentreren.
In de periode na de overname is actief contact onderhouden met Abbott
Nederland in Hoofddorp over de ontwikkelingen rond de Nederlandse vestigingen
Pagina 3 van 4
Directoraat
generaal
Ondernemen en Innovatie
Directie Ondernemerschap
Ons kenmerk
OI/O / 10140905
van Abbott. In mei 2010 is op hoogambtelijk niveau een bezoek gebracht aan het
hoofdkantoor van Abbott in Chicago en daarbij is het Nederlandse
investeringsklimaat onder de aandacht gebracht en het innovatiebeleid toegelicht.
Op dat moment was er nog geen duidelijkheid over de strategie van Abbott met
betrekking tot de overgenomen activiteiten van Solvay. Om de besluitvorming bij
Abbott voor Nederland positief te laten uitpakken, is er in de afgelopen periode
contact geweest met Abbott om de mogelijkheden in Nederland te belichten. Ook
nu de reorganisatie is aangekondigd, hebben wij contact met de directie van
Abbott Nederland over een zorgvuldige uitvoering.
Op dit moment is nog niet duidelijk welke medewerkers als gevolg van de
aangekondigde reorganisatie bij Abbott boventallig worden en welke via natuurlijk
verloop het bedrijf voor die tijd zullen verlaten. Voor de werknemers die ontslagen
worden, zal Abbott een formele adviesprocedure opstarten. Met ontslag bedreigde
werknemers kunnen worden geholpen bij het vinden van een andere baan door
onder meer het UWV. Het UWV zal via het mobiliteitscentrum in Hilversum in
overleg treden met Abbott, om te bezien wat het mobiliteitscentrum concreet kan
betekenen bij het begeleiden van dit proces.
Verder zal ook het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de
mogelijkheden van het Europees Globaliseringsfonds in ogenschouw nemen. Dit
fonds kan actieve arbeidsmaatregelen financieren, die speciaal bedoeld zijn om
ontslagen werknemers weer aan het werk te helpen.
Tenslotte
De voornemens van Abbott zijn uitermate ingrijpend voor de naar schatting 500
mensen die in Weesp hun baan verliezen en betekenen opnieuw een gevoelig
verlies van hoogwaardige activiteiten en werkgelegenheid voor Nederland.
Tegenover deze teleurstellende beslissing van Abbott staan ook positieve
ontwikkelingen. Zo is Nederland de zesde ontvanger van buitenlandse
investeringen wereldwijd, waardoor hier veel wordt geïnvesteerd in nieuwe
economische activiteiten en veel banen worden geschapen. Ik wijs slechts op de
investeringen die de afgelopen periode zijn aangekondigd door ondermeer Saudi
Aramco (260 banen), Bombardier (150 banen), Neste Oil (100 banen), Danone
(400 banen) en JVM (150 banen). Onlangs werd bekend dat Nederland wat betreft
concurrentiekracht op de ranglijst van het World Economic Forum is gestegen van
de 10e naar de 8e plaats. Ook voor farmabedrijven blijft Nederland nog steeds
aantrekkelijk. Zo wil Johnson & Johnson, dat bekend maakte Crucell te willen
overnemen, in Nederland investeren. Crucell in Leiden moet voor hen een
belangrijk vaccin! en R&D!centrum worden. Andere voorbeelden zijn de
omvangrijke samenwerkingsovereenkomsten die grote farmabedrijven sluiten met
jongere life sciences bedrijven als Prosensa en Galapagos. Er zijn uiteraard ook
aandachtspunten. De farmaceutische industrie heeft gewezen op knelpunten op
het gebied van de regelgeving en de toelating in het verzekeringsstelsel van
innovatieve medicijnen en andere medische producten. Op dit gebied is reeds een
aantal stappen gezet, maar regelgeving blijft een aandachtspunt.
Pagina 4 van 4
Directoraat
generaal
Ondernemen en Innovatie
Directie Ondernemerschap
Ons kenmerk
OI/O / 10140905
Het is van het grootste belang om ons te blijven inzetten voor een aantrekkelijk
en concurrerend Nederlands vestigingsklimaat. Bedrijven maken eigenstandige
beslissingen die inspelen op mondiale trends en internationale
marktontwikkelingen. We moeten er alles aan doen om dit soort besluiten voor
Nederland positief te laten uitpakken.
(w.g.) Maria J. A. van der Hoeven
Minister van Economische Zaken
---- --