verzoek aangaande de Nederlandse bijdragen aan fondsen van de
Wereldbank en het IMF
Kamerbrief inzake Uw verzoek aangaande de Nederlandse bijdragen aan fondsen
van de Wereldbank en het IMF
Kamerbrief | 5 oktober 2010
Graag bied ik u hierbij de reactie aan op het verzoek van de vaste
commissie voor Buitenlandse Zaken van 24 september 2010 met kenmerk
2010Z13521/2010D36796 inzake de Nederlandse bijdragen aan fondsen van
de Wereldbank en het IMF.
Wereldbank
Omvang
In de afgelopen vijf jaar heeft Nederland in het kader van het beleid
voor ontwikkelingssamenwerking ruim EUR 1,9 miljard gekanaliseerd via
de Wereldbank. Hiervan was EUR 323 miljoen bestemd voor het zachte
leningen- en schenkingenloket van de Bankgroep, de International
Development Association (IDA). Daarnaast is voor een bedrag van ca EUR
1 miljard bijgedragen aan ruim 100 thematische fondsen van de
Wereldbank. Deze fondsen kunnen als volgt worden geclusterd (2006 -
heden, afgerond op miljoenen euro's):
Fragiele staten
358 miljoen
Schuldverlichting
144 miljoen
Klimaat en hernieuwbare energie
109 miljoen
Onderwijs
85 miljoen
Gezondheidszorg
50 miljoen
Goed Bestuur
32 miljoen
Voedselveiligheid
30 miljoen
Groei en verdeling
21 miljoen
Overig
163 miljoen
Naast de bijdragen voor IDA en de thematische programma's worden ook de
Nederlandse bijdragen aan de zogeheten verticale fondsen via de
Wereldbank gekanaliseerd. Het gaat hier in concreto om de Nederlandse
bijdragen ten behoeve van het Global Fund to fight Aids, Tuberculosis
and Malaria (GFATM - EUR 260 miljoen), de Global Alliance for Vaccines
and Immunization (GAVI - EUR 40 miljoen), het Education for All, Fast
Track Initiative (FTI - EUR 275 miljoen) en de Global Environmental
Facility (GEF - EUR 40 miljoen). De Wereldbank vervult voor deze
fondsen de rol van administratiekantoor en heeft geen directe
uitvoerende rol.
Betrokkenheid
De betrokkenheid van Nederland bij de verschillende programma's
verschilt per programma. Bij de driejaarlijkse middelenaanvullingen
voor IDA is sprake van een intensief onderhandelingsproces voorafgaande
aan de uiteindelijke toezeggingen, waarbij de verschillende donoren hun
voorwaarden kunnen aangeven. Bovendien kent elke IDA-middelenaanvulling
een zogeheten mid term review. Bij de verticale fondsen zoals GFATM,
GEF en FTI is Nederland vertegenwoordigd in de Bestuursraad en praat
daarin intensief mee over de aanwending van de middelen. Bij de
reguliere thematische fondsen varieert de Nederlandse betrokkenheid.
Bij de grotere fondsen is Nederland eveneens vertegenwoordigd in de
Bestuursraad en bepaald het mede de koers van het fonds. Voor de
overige fondsen komt de stand van zaken aan de orde tijdens het
jaarlijkse beleidsoverleg met de Wereldbank. Bovendien hebben de
Nederlandse ambassades op landenniveau intensief contact met lokale
Wereldbankvertegenwoordigers over de voortgang van de programma's
waarin Nederland participeert.
Resultaten
Een belangrijk hoofddoel van de thematische fondsen bij de Wereldbank
betreft het stimuleren van beleidsvernieuwend werk op het terrein van
ontwikkelingssamenwerking. In dit kader worden vaak de belangrijkste
internationale spelers rondom specifieke thema's bij elkaar gebracht.
Deze platformfunctie ligt direct in het verlengde van de rol van de
Wereldbank als kennisbank en kennismakelaar. De resultaten van de
thematische fondsen dienen hun weerslag te krijgen in het reguliere
ontwikkelingswerk van de bank, gefinancierd met IDA-fondsen, en moeten
ingepast worden in ontwikkelingsplannen van de partnerlanden. De
resultaten zijn ondermeer zichtbaar in programma's gericht op het
vergroten van toegang tot scholing, de ontwikkeling van alternatieve
energiebronnen, het beheer van biodiversiteit en klimaataanpassing.
Alle thematische fondsen zijn ingepast in een systeem van monitoring en
evaluatie. In het rapport Directory of Programs Supported by Trust
Funds (beschikbaar op de website van de Wereldbank, www.worldbank.org)
wordt voor de meeste fondsen ingegaan op de achtergronden en
belangrijkste resultaten.
Nederland ontvangt daarnaast voor alle fondsbijdragen afzonderlijke
inhoudelijke rapportages. Volledige inzage in de gegevens van alle
fondsen, waar Nederland financieel aan bijdraagt, wordt verkregen via
een specifiek ingerichte website die alleen voor donoren toegankelijk
is. Op deze site heeft de Wereldbank de gegevens van de fondsen
systematisch en per land gesorteerd.
IMF
Het mandaat van het IMF ligt op macro-economisch terrein. Nederland
ondersteunt het IMF in de eerste plaats met financiële middelen om
concessionele leningen aan lage inkomenslanden mogelijk te maken. Uit
de begroting voor ontwikkelingssamenwerking is hiervoor in de afgelopen
vijf jaar EUR 9 miljoen ter beschikking gesteld. Nederland financiert
daarnaast IMF-programma's gericht op technische assistentie aan
Afrikaanse landen. Hierbij valt te denken aan versterking van
belastingsystemen, het tegengaan van witwasactiviteiten en een
transparanter beheer van de inkomsten uit natuurlijke hulpbronnen. De
bijdrage aan deze programma's bedroeg in de afgelopen vijf jaar EUR 5
miljoen.
Nederland is betrokken bij de gefinancierde programma's via onder meer
deelname aan bestuursraden (steering committees) en blijft op de hoogte
via inhoudelijke en financiële rapportages, een speciaal voor dit doel
ingerichte donorwebsite en evaluatieverslagen.
Alle IMF activiteiten worden regelmatig geëvalueerd, ondermeer door de
Independent Evaluation Office van het IMF. Hieruit blijkt dat de door
de Nederlandse gesteunde regionale IMF-centra een voortrekkersrol
vervullen bij de capaciteitsopbouw op macro-economisch terrein.
Gebleken is dat deze centra in Afrika, door versterking van ministeries
van financiën, centrale banken, douanekantoren en belastingdiensten,
hebben bijgedragen aan het verbeteren van de openbare financiën, op
zowel nationaal als lokaal niveau.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
Ministerie van Buitenlandse Zaken