Taskforce Medicatieveiligheid voor de care sector opgericht
30 september 2010
De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) rapporteert vandaag over de
medicatieveiligheid in de care sector. In verpleeghuizen en
verzorgingshuizen is de medicatieveiligheid redelijk op orde, maar voor
verbetering vatbaar. Bij de gehandicaptenzorg en de thuiszorg
constateert IGZ hoge risico's rond de farmaceutische zorg (zie IGZ
website).
De KNMP en NVZA delen de bezorgdheid van de Inspectie. Het
medicatietraject (vanaf het voorschrijven van het medicijn tot het
moment van innemen) is in de normale thuissituatie al complex en
foutgevoelig. In zorginstellingen en in de thuiszorg komen er tal van
factoren bij die incidenten met medicijnen in de hand werken. Net als
de Inspectie willen zowel de KNMP als de NVZA dat de expertise van de
apotheker, meer dan nu het geval is, wordt ingezet om de
medicatieveiligheid binnen care-instellingen en de thuiszorg te
verbeteren.
Farmaceutische zorg is meer dan alleen het verstrekken van medicijnen.
Zonder kennis van zaken patiënten begeleiden bij hun medicijngebruik is
vragen om moeilijkheden. De apotheker is geneesmiddelenspecialist en
opgeleid om de patiënt een optimaal rendement uit zijn
geneesmiddelengebruik te laten halen. Met de inwerkingtreding van de
geneesmiddelenwet in 2007 is de toezichthoudend apotheker bij
zorginstellingen uit de wet verdwenen. Apothekers zijn weliswaar niet
verantwoordelijk voor de feitelijke toediening van geneesmiddelen
binnen de zorginstellingen, maar apothekers kunnen wel een belangrijke
bijdrage leveren aan de medicatieveiligheid in de care sector. De
afgelopen jaren hebben apothekers tal van acties in gang gezet om de
medicatieveiligheid m.n. in de cure sector te vergroten (de
belangrijkste staan vermeld in bijlage 4 van het IGZ rapport). Zowel de
cure sector als de care sector zal daarvan profiteren. Vanwege het
ontbreken van wet- en regelgeving omtrent de verstrekking van medicatie
in de thuiszorg, zullen apothekers daarnaast samen met de thuiszorg met
een veldnorm komen om de medicatieveiligheid ook daar verder te
verbeteren. Medicatieveiligheid is een vanzelfsprekend onderdeel van
het apothekersvak, maar vereist - bij uitstek in de care -
samenwerking van alle betrokkenen: voorschrijvers, verplegend personeel
en de patiënt zelf.
Taskforce edicatieveiligheid
KNMP voorzitter Jan Smits: "De KNMP heeft, samen met de NVZA, ACTIZ en
Verenso, het initiatief genomen voor een Taskforce Medicatieveiligheid
voor de care sector. Deze moet op zo kort mogelijke termijn onderzoeken
welke maatregelen genomen kunnen worden om de medicatieveiligheid voor
de kwetsbare patiënten in de care sector en de thuiszorg te verbeteren.
Andere betrokken organisaties zijn nadrukkelijk uitgenodigd om in de
Taskforce te participeren. De Taskforce zal de Inspectie vragen om
actief te adviseren t.a.v. het benoemen en prioriteren van de door te
voeren verbeteringen."
Oproep aan nieuwe minister VWS: kies voor meer medicatieveiligheid
Apothekers constateren dat overheidsinstanties, politiek en
zorgverzekeraars een heel verschillend `wensenpakket' hebben als het
gaat om de farmacie branche. De ene overheidsinstantie verwacht dat
apothekers hun expertise meer inzetten en de kwaliteit van hun werk
verder verhogen. Zo hebben (ziekenhuis)apothekers een centrale rol in
de nieuwe richtlijn Overdracht van medicatiegegevens, die per 1 januari
2011 van kracht wordt en die de medicatieveiligheid aanzienlijk zal
verbeteren. Tegelijkertijd ziet een andere overheidsinstantie, net als
sommige Kamerleden, farmaceutische zorg als een sluitpost op de
begroting. Zorgverzekeraars zijn sinds de nieuwe Zorgverzekeringswet
uit 2006 verantwoordelijk voor inkoop van zorg, maar ook zij hebben een
duidelijke voorkeur voor zo goedkoop mogelijke zorg. Evenals de
Inspecteur-generaal roepen de voorzitters van KNMP en NVZA de nieuwe
minister van VWS en de verzekeraars op om te kiezen voor meer kwaliteit
en dus meer medicatieveiligheid. Hiervoor zullen ook financiële
middelen vrijgemaakt moeten worden.
Reguliere medication review ouderen
De komende jaren zullen de care-instellingen te maken krijgen met een
explosieve toename van het aantal oudere patiënten, die meerdere
geneesmiddelen naast elkaar gebruiken. Nederlanders van 65 jaar of
ouder gebruiken ruim driemaal zo veel geneesmiddelen als de gemiddelde
Nederlander. Bij personen van 75 jaar of ouder loopt het
consumptiepatroon zelfs op tot bijna 5 keer het niveau van de
gemiddelde Nederlander. Juist deze categorie oudere polyfarmacie
patiënten heeft een verhoogd risico om, als gevolg van verkeerd
medicijngebruik, in het ziekenhuis te belanden. Dat leidt tot een
onnodige stijging van de zorgkosten. De KNMP pleit al geruime tijd voor
de invoering van een reguliere medicatie beoordeling (medication
review) voor oudere polyfarmacie patiënten. Er is ook politieke steun
voor een dergelijke farmaceutische zorg voor ouderen (motie 31 200-XVI,
nr. 43). Een onderzoek waarop apotheker Anne Leendertse vandaag
promoveert toont eveneens aan dat een regulier medication review voor
oudere patiënten de medicatieveiligheid sterk bevordert. De KNMP en
NVZA zijn verheugd dat de Inspectie nu de overheid oproept om zorg te
dragen voor een adequate financiering van veiliger maar vaak duurdere
procedures rond geneesmiddelen voor de langdurige zorg en zorg thuis.
* © 2010 KNMP
Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie