30 september 2010
Voerendaal zet in op bloemrijke bermen
De gemeente Voerendaal werkt sinds dit jaar met een nieuw,
natuurgericht bestek voor het bermbeheer. Op woensdag 29 september werd
dat toegelicht op een excursie, georganiseerd door de gemeente en
Stichting IKL.
Dat het niet goed gaat met de flora en fauna in de Zuid-Limburgse
bermen werd eerder vastgesteld in een onderzoeksrapport in opdracht van
het kennisnetwerk Ontwikkeling Beheer en Natuurkwaliteit van het
Ministerie van LN; De Vlinderstichting leidde dit onderzoek. Van de 650
km aan bermen in de 20 Zuid-Limburgse gemeenten blijkt dat er nog maar
tien procent van deze leefgebieden (141 km) redelijk tot goed
ontwikkeld is. Slechts drie procent van deze groene linten (44 km) is
soortenrijk. Deze bermen zijn vooral te vinden in de gemeenten
Gulpen-Wittem, Margraten, Valkenburg en Voerendaal. In agrarische en
verstedelijkte landschappen zijn de bermen vaak de laatste
uitwijkplaatsen waar bijzondere planten en dieren tot ontwikkeling
kunnen komen. Maar door verwaarlozing of juist intensief beheer met
klepelmaaiers staat de soortenrijkdom van bermen sterk onder druk.
Niet alles wordt gemaaid (foto: Michiel Wallis de Vries)
De kennis over de natuurpotenties in bermen en het benodigde
herstelbeheer is bij gemeenten helaas onvoldoende ontwikkeld. Gemeenten
kijken bij het beheer van de verkeersbermen namelijk veelal alleen naar
de veiligheid voor de weggebruikers en de kosten. De gemeente
Voerendaal is nu een andere koers ingeslagen. Bjerre Bruins van de
Afdeling Beheer lichtte dit gisteren toe. Er wordt nu voornamelijk met
cyclomaaiers gewerkt die minder schade aan de fauna toebrengen en het
maaisel wordt enkele dagen later opgehaald, waardoor voorkomen wordt
dat alle insecten en plantenzaden worden afgevoerd. Het afvoeren van
het maaisel is nodig om de bermen voedselarmer en bloemrijker te
krijgen, en daarmee aantrekkelijke voor vlinders en andere dieren.
Bovendien worden stukken met bloeiende planten bij het maaien gespaard,
waardoor er altijd bloemrijke plekken overblijven. Waardevolle plekken
met bijzondere planten of dieren worden aangewezen met de hulp van
vrijwilligers van het IVN. Over de uitvoering van het beheer worden
duidelijke afspraken gemaakt met de aannemer. Deze verplicht zich ook
tot scholing van zijn werknemers over flora en fauna en tot zorgvuldig
beheer op de soortenrijke plekken. In de praktijk hoeft dit niet eens
duurder uit te pakken!
Ook nectaraanbod na het maaien (foto: Michiel Wallis de Vries)
Door het volgen van de ontwikkelingen zal de komende jaren blijken hoe
snel de bermen weer rijk aan bloemen en vlinders worden. De gemeente
Maastricht komt binnenkort al in Voerendaal langs om te kijken of ze
deze werkwijze ook kunnen overnemen. De eerste stappen naar herstel van
gevarieerde en aantrekkelijke bermen zijn in elk geval gezet!
Het onderzoeksrapport is hier op de halen.
De Vlinderstichting