Rijksoverheid
Datum 23 september 2010
Betreft Kamerbrief over Nederlandse reisdocumenten
Inleiding
Tijdens het recente Algemene Overleg over onder meer het Jaarverslag van de
AIVD zijn door verschillende leden van de Kamer vragen gesteld over de
Nederlandse reisdocumenten. De vragen hadden betrekking op de aanbesteding
van de productie van de reisdocumenten en van de reisdocumentenadministratie.
Toegezegd is dat deze vragen schriftelijk zouden worden beantwoord. Met deze
brief wordt gevolg gegeven aan deze toezegging, waarbij de beantwoording moet
worden gezien als een vervolg op de antwoorden die eerder dit jaar zijn gegeven op
de vragen van de leden Van Raak en Teeven (TK 20092010 nummers 2067 en
2280). Tevens wordt met deze brief een deel van de vragen beantwoord van het lid
Schouw (D66) over het niet informeren van de Kamer over een nieuw paspoort.
(nummer 2010Z13297). Deze vragen zijn ingezonden op 22 september 2010. Het
resterende deel van deze vragen zal separaat worden beantwoord.
Aanbesteding 1999
Eind juni 1999 is de ontwikkeling, productie, personalisatie, distributie van de
Nederlandse reisdocumenten alsmede de ICTinfrastructuur voor het aanvraag en
uitgifteproces Europees aanbesteed. Voorafgaand aan deze aanbesteding is met
instemming van de Tweede Kamer besloten om de personalisatie van de
Nederlandse reisdocumenten te centraliseren. Dat besluit had tot gevolg dat in de
toekomst alle reisdocumenten, met uitzondering van de nooddocumenten, bij de
producent gepersonaliseerd zouden gaan worden waardoor de producent moet
beschikken over de persoonsgegevens van de houder van het document. Reden om
tot centrale personalisatie over te gaan waren de diefstallen van blanco
documenten bij de uitgevende instanties. Met de centrale personalisatie bij de
producent is fraude met blanco reisdocumenten nagenoeg verdwenen.
De aanbesteding van 1999 werd begin 2000 afgesloten met een gunning aan
Enschedé/Sdu voor de duur van 5 jaar met een mogelijkheid om het
contract met nog 5 jaar te verlengen.
De Tweede Kamer heeft medio 1999 ingestemd met de vervreemding van het
aandelenbezit van de Staat in Sdu N.V. (TK 19992000, 27.044 nr 1). Over de
daadwerkelijke verkoop van de aandelen is de Kamer in 2007 geïnformeerd (TK
20062007, 27.044 nr 4). In 2008 is de Kamer geïnformeerd over het feit dat de
aandelen in Sdu Identification opnieuw verkocht gingen worden, dit keer aan
Sagem Sécurité S.A. (TK 20072008, 28.165 nr 86).
Sagem Identification onderhoudt, zoals ook aangegeven in de antwoorden op de
vragen van het lid Van Raak (TK 20092010 nr 2067), het Reisdocumenten
aanvraag en archiefstation (RAAS) waar de aanvraaggegevens digitaal worden
bewaard. Alle uitgevende instanties van de reisdocumenten hebben een RAAS (er
zijn er ca 700). De RAASen zijn daarmee de (digitale) decentrale
reisdocumentenadministraties. De producent voert het technische beheer uit op de
RAASen. Het is goed om hier vast te stellen dat de producent niet zomaar toegang
heeft tot de RAASen. Om onderhoud te kunnen plegen moet de producent
toestemming hebben van de uitgevende instantie die het betreffende RAAS
beheert. De uitgevende instantie kan toezicht houden als medewerkers van Sagem
Identification onderhoud plegen aan het RAAS.
Ik hecht eraan er ook op te wijzen dat Sagem Identification niet alleen de
reisdocumenten voor Nederland produceert. Het produceert ook paspoorten voor
Finland, Ierland, Slowakije, Albanië, Zwitserland en Kroatië. Verder personaliseert
dit bedrijf naast de Nederlandse reisdocumenten bijvoorbeeld ook het Nederlandse
rijbewijs, de vreemdelingendocumenten, de Rijkspas en de bankpassen van
verschillende banken.
Aanbesteding 2009 van het contract voor de ontwikkeling, productie,
personalisering en distributie van de Nederlandse reisdocumenten
De Kamer is gemeld (zie bijvoorbeeld TK 20062007, nr 1225) dat het contract met
de huidige producent, Sagem Identification, afloopt op 1 oktober 2011 en niet meer
verlengd kan worden. Wat betekent dat er vóór 1 oktober 2011 een nieuw contract
moet komen. Daarom is in november 2009 een nieuwe Europese aanbesteding
gestart. De aankondiging, met daarin een beschrijving van de reikwijdte van de
opdracht is gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie. U treft de
beschrijving van de reikwijdte als bijlage bij deze brief aan. Zoals daaruit blijkt
maakt de ontwikkeling en het onderhoud van de reisdocumentenadministratie geen
onderdeel uit van de opdracht.
De Europese aanbesteding is in mei 2010 afgesloten met de gunning van de
opdracht aan Sagem Identification. De opdracht is gegund voor de duur van
7 jaar met de mogelijkheid van een verlenging met 3 jaar. De gunning van de
opdracht is bekend gemaakt door publicatie in het Publicatieblad van de Europese
Unie en in een persbericht (d.d. 25 mei 2010) van het ministerie van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties. De productie van de Nederlandse reisdocumenten
vindt in Haarlem plaats.
Vanzelfsprekend zijn in deze aanbesteding, net als overigens in de aanbesteding in
1999, eisen gesteld aan de bekwaamheid, bedrijfsvoering en de beveiliging van de
producent. Zo is bijvoorbeeld geëist dat het bedrijf ISO27001 gecertificeerd is voor
informatiebeveiliging. Geëist is verder dat de opdrachtgever altijd toegang heeft tot
het bedrijf en daar controles kan uitvoeren of kan laten uitvoeren. Uitdrukkelijk is
bedongen dat de AIVD, indien dat nodig wordt geacht, onderzoeken in het bedrijf
kan doen. Voorts heeft de opdrachtgever het recht om projectleiders af te wijzen.
Vervanging van projectleiders mag alleen als de opdrachtgever daarmee instemt.
De opdrachtgever heeft ook de bevoegdheid om vertrouwensfuncties aan te wijzen.
De personen die een dergelijke functie bekleden worden dan aan een veiligheids
onderzoek onderworpen. Naar mijn mening is met de gestelde eisen in voldoende
mate verzekerd dat de verwerking van de gegevens voor personalisatie van de
reisdocumenten op een betrouwbare wijze zal plaatsvinden.
Zoals u kunt lezen in de reikwijdte van de opdracht maakt het leveren van een
ontwerp voor de Nederlandse reisdocumenten daar deel van uit. Het sluiten van het
nieuwe contract heeft derhalve tot gevolg dat er per 1 oktober 2011 een nieuw
model van de reisdocumenten wordt ingevoerd dat het huidige model zal gaan
vervangen. Ik sluit overigens geenszins uit dat gedurende de duur van het nieuwe
contract het model wederom wordt veranderd als zich een mogelijkheid aandient
om de duurzaamheid en/of de beveiliging van de reisdocumenten te verbeteren.
Beveiliging is immers, we hebben dit veelvuldig in de Kamer met elkaar gewisseld,
een "ratrace" waarbij continu vernieuwing nodig is om vervalsers/fraudeurs voor
te blijven.
De reisdocumentenadministratie
Medio 2009 hebben de Tweede en Eerste Kamer ingestemd met een wijzing van de
Paspoortwet die het mogelijk maakt een (nieuwe) centrale online raadpleegbare
reisdocumentenadministratie te vormen. Ik heb bij de behandeling van dit
wetsvoorstel gesteld dat er nog geen begin was gemaakt met de bouw van deze
administratie, omdat het kabinet eerst de instemming van het parlement wilde voor
de wijziging van de wet. Op vragen van de fractie van de VVD in het verslag van de
Tweede Kamer bij het wetsvoorstel, heb ik geantwoord (TK 20072008, 31.324 nr
5, pagina 10) dat ik behoedzaam te werk zou gaan bij de vorming van de nieuwe
administratie. Immers tijdens de "verbouwing" moet het aanvraag en
uitgifteproces van de Nederlandse reisdocumenten door kunnen lopen.
Het is bij zo'n kwetsbaar proces als die van de reisdocumenten niet verstandig om
meerdere veranderingen tegelijk door te voeren.
Ik heb de afgelopen maanden prioriteit gegeven aan de aanbesteding van het
contract voor de ontwikkeling, productie, personalisatie en distributie van de
Nederlandse reisdocumenten. Er moest immers gewaarborgd worden dat er vóór
1 oktober 2011 een nieuw contract is gesloten met een producent. Zo niet dan
zouden er vanaf die datum geen reisdocumenten meer geproduceerd en uitgegeven
kunnen worden. Vervolgens geef ik prioriteit aan het borgen van de continuïteit van
de bestaande RAASen. Tot het moment dat de nieuwe reisdocumenten
administratie is gevormd moeten de RAASen immers goed blijven functioneren.
Het onderhoud van de RAASen is in juli 2010 Europees aanbesteed (de
aankondiging is op 21 juli 2010 gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese
Unie). Ik hoop deze aanbesteding op korte termijn af te kunnen sluiten.
Na afronding van de vorige twee trajecten is de ontwikkeling van de nieuwe
centrale online raadpleegbare reisdocumentenadministratie aan de orde. Over de
aanbesteding daarvan heb ik nog geen besluiten genomen. Ik zeg u toe dat ik,
binnen de kaders van de (Europese) regelgeving met betrekking tot
aanbestedingen, heel nauwkeurig zal kijken naar de eisen die gesteld moeten
worden aan de bedrijven die voor de ontwikkeling en onderhoud van de
administratie in aanmerking kunnen komen.
De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
drs. A.Th.B. BijleveldSchouten