Nieuws september 2010
Nestbescherming weidevogels: niet tegen elke prijs
Donderdag 23 september 2010
Per jaar worden er in Nederland door vrijwilligers zo'n
150.000 nesten van weidevogels opgezocht en beschermd tegen
landbouwwerkzaamheden. Steeds vaker wordt nu de vraag gesteld:
`Heeft dit mogelijk ook negatieve effecten?' Het controleren van
nesten zou tot een verhoging van verliezen leiden, omdat dan
predatoren de nesten makkelijker kunnen vinden. De Kenniskring
Weidevogellandschap van het Weidevogelverbond, waar ook
Vogelbescherming Nederland deel van uitmaakt, liet SOVON
onderzoeken of dit zogenaamde `bezoekeffect' bestaat. Het antwoord
is `ja', zo blijkt uit analyses van gegevens.
In gebieden met een gemiddelde predatiedruk is per bezoek een extra
verlies van maximaal 15% mogelijk. In gebieden met een tweemaal zo
grote predatiedruk bedraagt dit extra verlies per bezoek minstens
10%. Dit betekent dat bij twee of drie bezoeken aan het nest het
uitkomstsucces bij de kievit respectievelijk met 26% en 37% afneemt
en bij de grutto zelfs met 33% en 45%. Beschermen van legsels leidt
bij bepaalde agrarische activiteiten altijd tot meer legsels die
uitkomen in vergelijking tot niet beschermen. Dit geldt
bijvoorbeeld voor bescherming tegen maaien of mestinjectie. Maar
bij bescherming tegen vertrapping door vee en tegen bemesting met
kunstmest geldt dat een bezoek aan het nest ná de
beschermingshandeling negatief uitpakt: het effect van de
bescherming kan door het bezoekeffect teniet worden gedaan.
Veel nesten krijgen helemaal niet te maken met agrarische
activiteiten, zoals in reservaten vaak het geval is. De beste
bescherming is dan ook om die nesten met rust te laten. In alle
andere gevallen is het van belang om alleen nesten te zoeken die
bedreigd worden door landbouwwerkzaamheden. Vervolgens moet het
nest niet eerder dan drie weken na de vinddatum worden
gecontroleerd op uitkomstsucces. Dit betekent dat het tellen van
nesten als instrument voor monitoring of ter controle voor de
geldelijke verdeling tussen boeren binnen agrarische
natuurverenigingen echt niet kan. Dit kost teveel nesten.
Overigens is het niet duidelijk waardoor de hogere verliezen
precies tot stand komen. Vermoedelijk is er sprake van een
combinatie tussen het maken van een paadje dat een predator
makkelijk kan volgen (zoogdieren, vogels) en de geur die men heeft
achtergelaten (zoogdieren).