Wageningen Universiteit en Researchcentrum
9 sep 2010
Nummer: R3
Het IPCC, het klimaatpanel van de Verengide Naties, moet professioneler
georganiseerd worden en seceptici meer ruimte geven, concludeert de
InterAcademy Council (IAC) die onderzoek heeft gedaan naar de werkwijze
van het IPCC. Gaat dat het vertrouwen herstellen in de
klimaatwetenschap? Twijfel hoort bij wetenschap, vindt hoogleraar
communicatiewetenschap Cees van Woerkum aan Wageningen University,
onderdeel van Wageningen UR.
âIedere wetenschapper heeft last van zelf-referentialiteit. Dat wil
zeggen een voorkeur voor bepaalde data, door een bepaalde kijk op de
zaak zonder daar zelf bewust van te zijn. Dat is een heel natuurlijk
proces. Dat kun je ondervangen door een goede organisatie van externe
reviews. Zodat er altijd nog iemand anders naar de zaak kijkt. De
organisatie daarvan kan bij het IPCC beter en het rapport van het IAC
doet daartoe goede voorstellen. Zoals een professionelere organisatie,
vaker wisselend voorzitterschap en meer nadruk op de autoriteit van de
reviewer.
Het is ook een goed voorstel van het IAC om onzekerheden en onenigheden
tussen wetenschappers over klimaatverandering meer te benoemen. Daarbij
moet het IPCC wel goed kijken hoe het die boodschap naar buiten toe
verwoordt. Veel mensen en ook beleidsmakers verwachten dat de
wetenschap iets met zekerheid vaststelt. En de media houden dat idee in
stand. Maar zo werkt wetenschap niet.
Met consistente methodieken leidt wetenschappelijk onderzoek tot
gegevens die dicht bij de waarheid kunnen komen, maar het blijven
doorgaans benaderingen met een zekere waarschijnlijkheid. Er zit niets
anders op dan het publiek en beleidsmakers een meer reëel beeld van de
wetenschap bij te brengen.
Meer openbaarheid over procedures, hoe men daarbij als IPCC meer
zekerheid heeft ingebouwd, kan daarbij helpen. Maar wetenschappers
hebben ook zelf de ethische plicht om te zorgen dat hun resultaten goed
begrepen en benut worden. Ze mogen dat niet overlaten aan de media,
maar zijn zelf verantwoordelijk voor wetenschappelijk verantwoorde maar
toch bevattelijke uitleg over hun onderzoek. Het vertrouwen in de
klimaatwetenschap heeft een flinke deuk gekregen en het zal jaren duren
voordat het weer hersteld is. Critici zullen er altijd zijn, en dat mag
ook. Zolang het publiek maar in staat is om te zien dat de
wetenschappelijke gegevens die een grote groep onderzoekers op
consistente wijze verzameld heeft, van grotere waarde is dan de
twijfels van een enkeling.â | Joris Tielens
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl. Zie ook www.resource.wur.nl.