ChristenUnie
"Bezuinigen is geen feest, maar het is verantwoord gebeurd"
woensdag 22 september 2010 10:38 "Het is nooit leuk voor een kabinet of
minister om te bezuinigen, maar ik kan met opgeheven hoofd zeggen dat
het op een verantwoorde manier is gebeurd", zegt minister André Rouvoet
in reactie op de voorgestelde prinsjesdagbegroting. "Ik moet nog maar
afwachten hoe die andere 14,8 miljard ingevuld gaat worden door Rutte
en de zijnen. Daar heb ik geen invloed op."
Hoe is het om, als demissionair kabinet, op deze manier een begroting
te maken?
Het was een bijzondere Prinsjesdag, omdat we geen volwaardige plannen
kunnen presenteren, maar we moeten wel gewoon een sluitende begroting
leveren. Alle overschrijdingen moeten worden opgelost en dat levert een
vrij stevig bezuinigingspakket op voor de komende jaren. Dit alles om
een begin te maken om de overheidsfinanciën op orde te krijgen. Het is
anders dan andere jaren, en dat heeft wel een bijsmaak, omdat je weet
dat we in afwachting zijn van een nieuw kabinet en omdat we
waarschijnlijk zelf niet meer de begroting van 2011 zullen uitvoeren.
Hoe heeft de ChristenUnie haar stempel op de begroting kunnen drukken?
Je kunt stellen dat de invloed van de ChristenUnie, ten opzichte van de
vorige jaren, groter is geworden, aangezien we met twee partijen deze
begroting moeten maken. Het is nu zo dat we met drie bewindslieden
verantwoordelijk zijn voor vijf aparte begrotingen. Dat waren er in de
afgelopen jaren twee.
Als het gaat om de bezuinigingen van drie miljard, die we vooraf al
hadden afgesproken, heb ik met name met de Minister van Financiën
stevig moeten onderhandelen. We hebben als ChristenUnie er op gelet dat
er geen bezuinigingen in de begroting werden opgenomen, waar wij als
partij geen steun voor konden geven.
Er waren twee overwegingen voor ons als ChristenUnie, die wij
belangrijk vonden bij het maken van deze begroting: het moest een
bijdrage leveren aan het op langere termijn gezond maken van de
overheidsfinanciën, dus structurele bezuinigingen. En de plannen
moesten in lijn liggen van ons verkiezingsprogramma. Omdat ik niet
wilde meewerken aan het op voorhand uitvoeren van een agenda die niet
van de ChristenUnie is, heb ik voorstellen die niet in het
verkiezingsprogramma stonden van meet af aan geblokkeerd.
Sommige kranten kopten vooraf aan Prinsjesdag dat de kinderopvang
'onbetaalbaar' en weer 'een luxe' zouden worden. Klopt dit beeld?
De meeste commentaren die ik vooraf gelezen heb, waren prematuur. Ik
heb berichten gelezen dat er volgend jaar 800 miljoen bezuinigd zou
worden op de kinderopvangtoeslag, daar is dus helemaal niets van waar.
We hebben voor de zomer al maatregelen, met toestemming van de nieuwe
Tweede Kamer, getroffen om een noodzakelijke overschrijding van het
kinderopvangbudget goed te maken. We moesten deze overschrijding wel
oplossen. Dat vond de Kamer niet leuk, maar dat vond ik als minister
ook niet leuk. Dat er in 2011 massaal gesneden zou worden in de
kinderopvangtoeslag, zijn indianenverhalen.
In de afgelopen jaren is er enorm veel geld naar de kinderopvangtoeslag
gegaan. Dat had te maken met de verkiezingsprogramma's van 2006. In
2005 ging er ongeveer 700 miljoen naar de kinderopvangbudget en in 2010
bijna 3 miljard. Een enorme toename van het budget. Achterliggende
gedachte: Dit zou bijdragen aan een grotere arbeidsparticipatie van
vrouwen. Maar, ieder rapport van het Centraal Plan Bureau laat zien dat
er van die achterliggende gedachte minder uitkomt dan verwacht.
Natuurlijk is het vervelend dat mensen meer moeten gaan betalen voor de
kinderopvang, maar de bezuiniging is wel verantwoord als je ziet dat
van de huidige bijdrage. Bijna tachtig procent wordt betaald door de
Staat via die kinderopvangtoeslag, en het levert niet die verwachte
stijging van de arbeidsparticipatie van vrouwen. Dan is het niet meer
dan verantwoord dat we daar een plak vanaf halen, maar wat mij betreft
wel op zo'n manier dat we daarmee de lagere inkomens ontzien. Dat
hebben we voor 2012 ingeboekt. Hoe het nieuwe kabinet dat in gaat
vullen, weet ik niet - ik kan niet over mijn graf heen regeren. Maar
als je nu kijkt naar modale inkomens met twee kinderen in de dagopvang
onder de vier jaar: die betalen ongeveer zeven euro per week. Het is
vervelend als het meer wordt, maar niet onoverkomelijk. Of het nou
linksom of rechtsom is, op een één of andere manier betalen mensen mee
aan de bezuinigingen in verband met de crisis.
Hoe zit het met het Kindgebondenbudget?
Het kindgebondenbudget wordt verhoogd. Het gaat om veel geld. Een
bedrag wat al gauw neerkomt op honderdvijftig euro extra bij een tweede
kind. Ik ben tevreden dat we de toezegging die de ChristenUnie heeft
aangedragen in het coalitieakkoord over de verhoging van het
Kindgebondenbudget nu kunnen nakomen. Vorig jaar heeft het Kabinet deze
verhoging niet door kunnen laten gaan, in verband met de crisis. We
komen de toezegging nu gewoon na.
Kijkt u tevreden naar de gepresenteerde plannen?
Het is nooit leuk voor een kabinet of minister om te bezuinigen. Ik
snap zeker de reacties dat mensen zeggen: dat gaan we in de portemonnee
voelen. Dat is natuurlijk waar. Ik ben tevreden dat we de vooraf
afgesproken drie miljard euro aan bezuinigingen hebben kunnen invullen.
Ik weet wel één ding zeker: als er een nieuw kabinet zit, dan komt er
nog een hele klap overheen. Dat is geen feest. Wat ik belangrijk vind:
tot dusver heeft de gemiddelde Nederlander gelukkig niet veel gemerkt
van de crisis. Behalve als je je baan bent kwijtgeraakt. Dat hakt er
natuurlijk ongelooflijk in. Het kan nu niet anders dan we moeten
bezuinigingen. Dit betekent dat we maatregelen moesten treffen die
allerlei groepen in de samenleving zullen raken. Dat is geen feest, dat
doe je niet graag. Maar het is wel nodig, om juist op de lange termijn
de solidariteit tussen jong en oud, gezond en ziek te kunnen behouden.
Dat betekent dat we dat offers van iedereen moeten vragen. Dat zal de
komende jaren ook geen pretje zijn. De kunst is dan om het op zo'n
manier te doen dat het eerlijk gebeurd en de lagere inkomens zoveel
mogelijk worden ontzien. In die zin ben ik wel tevreden: die 18 miljard
die Rutte en de zijnen zich hebben voorgenomen om te bezuinigen - laten
we even aannemen dat dat kabinet er komt - daar hebben wij er inderdaad
al drie miljard van ingevuld. En van die 3,2 miljard kan ik met
opgeheven hoofd zeggen dat het op een verantwoorde manier is gebeurd.
En ik moet nog maar afwachten hoe die andere 14,8 miljard wordt
ingevuld, daar heb ik geen invloed op. Hier heb ik wel invloed op gehad
en dat stemt tevreden.