Rabobank: nieuw kabinet moet begrotingsregels aanscherpen
Mooie bezuinigingsplannen alleen zijn niet genoeg om de uit het lood geslagen overheidsfinanciën weer houdbaar te krijgen. In een nieuw regeerakkoord moet het komend kabinet de begrotingsregels dan ook uitdrukkelijk aanscherpen. Alleen dit in combinatie met structurele maatregelen die zich richten op toenemende vergrijzingskosten en de afnemende aardgasvoorraad kan de houdbaarheid van de overheidsfinanciën verbeteren. Dat schrijven economen van de Rabobank in het vandaag verschenen Themabericht Recept voor gezonde(-re) overheidsfinanciën.
Het op orde brengen van de begroting vraagt daarom niet alleen om mooie bezuinigingsplannen, maar ook om een aanscherping van de begrotingsregels. Mee- en tegenvallers bij de rente en sociale zekerheid moeten direct ten gunste of ten laste komen van het begrotingssaldo. Uitgavenplafonds moeten worden gecorrigeerd voor de prijsstijgingen van de overheid door ruilvoetverlies. Hiermee wordt de anticyclische werking van het begrotingsbeleid versterkt en de politieke discussie over de aanwending van de tijdelijke meevallers voorkomen.
De Nederlandse overheidsfinanciën zijn tijdens de huidige crisis ongekend snel verslechterd. Om onze welvaartsstaat in de toekomst betaalbaar te houden, is ¤ 29 miljard noodig. De Nederlandse overheid moet echter ook de hand in eigen boezem steken. Want ook zonder de financiële crisis zouden de overheidsfinanciën zijn verslechterd. Tijdelijke meevallers zijn gebruikt voor structureel lagere belastingen of hogere uitgaven, waardoor Nederland in de afgelopen decennia op een te grote voet heeft geleefd.
Aardgasbaten in een investeringsfonds
Zoals eerder bepleit dient het FES-fonds te verdwijnen. Aardgasbaten moeten vloeien in een investeringsfonds. Nadat de inkomsten uit gaswinning zijn opgedroogd, kan de overheid nog decennialang profiteren van een stabiele inkomensbron die gelijk is aan het rendement van het opgebouwde fonds, zo schrijven de Rabo-economen.
Rekeninghoudend met de vergrijzing en de afnemende gasvoorraad dient aan het einde van elke kabinetsperiode het houdbaarheidssaldo in evenwicht te zijn om te voorkomen dat de
overheidsfinanciën op termijn ontsporen en de toekomstige generaties het kind van de rekening zijn.
Pensioenleeftijd snel omhoog
Doorvoeren van structurele hervormingen in de sociale zekerheid en pensioenen is een van de mogelijkheden om het houdbaarheidssaldo te verbeteren. Voor zowel de AOW als de aanvullende pensioenen is verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd op lange termijn de enige optie, aldus de Rabo-economen. Illustratief hiervoor zijn de huidige problemen van een groot aantal pensioenfondsen met hun dekkingsgraad. Hoe eerder deze maatregel wordt uitgevoerd, des te effectiever deze zal zijn. Daarnaast zullen mensen meer zelf moeten gaan sparen om met een gerust hart uit te zien naar de oude dag. Over structurele maatregelen voor ons pensioenstelsel is meer te lezen in het eveneens vandaag verschenen Themabericht Wie veel heeft kan veel verliezen.
De Themaberichten Recept voor gezonde(-re) overheidsfinanciën en Wie veel heeft kan veel verliezen kunt u als pdf downloaden op www.rabobank.com/kennisbank
Noot voor de redactie,
Rabobank Nederland