Smeermiddelvrije zuiger laat koelapparatuur langer meegaanÂ
vrijdag 17 september 2010
Medische koelapparatuur werkt met zeer schoon gas, dat soms vervuild
raakt door restjes olie van de smering in de compressorcilinders. Bij
de Universiteit Twente ontwierp STW-promovendus Pawel Owczarek een
model om op termijn een compressiecilinder zonder smering te kunnen
realiseren. Zoân compressor heeft minder onderhoud nodig, gaat langer
mee en voldoet voor medische toepassingen. Drie wereldproducenten van
koel-,vries- en cryogene apparatuur, Stirling Cryogenics BV,Thales
Gryogenics en GEA Grasso namen deel aan het STW-project. Zij verwachten
dat het onderzoek hun producten meer competitief zal maken. Owczarek
promoveert op 17 september 2010.
Zuigercompressoren worden gebruikt voor lucht, gas en damp in koel- en
vriesinstallaties, maar ook voor medische applicaties. De huidige
compressoren met gesmeerde zuigers raken door restanten van die smering
soms vervuild; dit probleem zou vervallen met een smeermiddelvrije
zuigercompressor.
Met dat doel zocht Owczarek naar nauwe passingen tussen de zuiger en de
cilinder van een compressor, zodat smeermiddel overbodig werd. Hij
maakte een model waarvoor hij van verschillende materiaalcombinaties en
coatings de wrijvings- en slijtage-eigenschappen mat, hij
minimaliseerde de stroming tussen de zuiger en de wand (de âblow-byâ)
en beperkte de thermische vervormingen van het materiaal. Zo bracht hij
het gedrag van ongesmeerde zuigers in cilinders in kaart. Daarna testte
hij de voorspellingen van het model in een proefopstelling met een
gasveercompressor. Zijn conclusie is dat ongesmeerde zuigers mogelijk
zijn, maar voor de realisatie ervan vervolgonderzoek nodig is.
Stirling Cryogenics BV, Thales uit Eindhoven en GEA Grasso uit âs
Hertogenbosch steunden het onderzoek. Vervolgonderzoek is door de
verslechterde economische situatie nog niet van de grond gekomen. De
fabrikanten verwachten echter dat het onderzoek hun producten meer
concurrerend zal maken.
Promotie: 17 september 2010, Universiteit Twente
Promovendus: Pawel Owczarek, p.owczarek@ctw.utwente.nl, (053) 489 41 75
Promotor: Prof.dr.ir. Han Huetink, j.huetink@ctw.utwente.nl, (053) 489
25 76
Technologie Stichting STW