Academisch ziekenhuis Maastricht

Zelf thuis bloedspot prikken Publicatiedatum: 14-09-2010 Bron: Stafdienst Communicatie Auteur: Stafdienst Communicatie Datum: 14-09-2010

Het academisch ziekenhuis Maastricht (azM) heeft een methode ontwikkeld waarmee mensen die een niertransplantatie hebben gehad, zelf thuis bloed kunnen prikken om de zogenoemde bloedspiegel vast te stellen. Met een prikpen halen ze zelf twee bloeddruppels uit een vingertop. Die twee bloeddruppels worden op een kaartje gedrukt (bloedspots) en dat kaartje gaat op de post.

In het laboratorium van het azM worden deze bloedspots vervolgens geanalyseerd en via de behandelend arts krijgt de patiënt de uitslag.

Mensen die een niertransplantatie hebben ondergaan, krijgen geneesmiddelen die afstotingsverschijnselen moeten onderdrukken (immunosuppressiva). Om die medicamenten goed te kunnen doseren, moet de bloedspiegel, de concentratie van het middel in het bloed, met enige regelmaat gecontroleerd worden.

Het is belangrijk dat de bloedafname 's morgens plaatsvindt, op de nuchtere maag. Tot voor kort moest de patiënt voor die bloedafname naar het ziekenhuis. Dit betekende dus vroeg op en wachten bij de prikdienst. Daarnaast moesten de patiënten dan ook nog eens wachten voor een bezoek aan de arts die dan bovendien nog geen uitslag had. Wetende dat veel niertransplantatiepatiënten van ver komen, was dat niet erg patiëntvriendelijk. Nu is er dus een methode ontwikkeld waarmee patiënten door middel van een prik in een vingertop bloed kunnen afnemen om dat vervolgens op te sturen naar het ziekenhuis. Als het bloed twee weken voor de reguliere controle wordt opgestuurd, is de uitslag bekend op het moment van de controle.

In het verleden was het technisch niet mogelijk om thuis de bloedspots te laten prikken, simpelweg omdat de apparatuur om die bloedspots te analyseren, niet gevoelig genoeg was. Inmiddels is de techniek dusdanig verbeterd dat de meting betrouwbaar uitgevoerd kan worden.

De nieuwe methode is volgens research-verpleegkundige Monique Mullens en analiste Karin Hoogtanders een doorslaand succes. "Niet alleen het ongemak van het reizen is verleden tijd. Ook is nu de uitslag van de bloedspiegel bekend als patiënten bij de arts op controle komen. Tevens kunnen we patiënten controleren die voor het werk of vakantie langere tijd in het buitenland verblijven. Zij sturen een bloedspot in en ontvangen per mail of telefonisch de uitslag en eventueel de aanpassing van de dosering", aldus Mullens. Het succes van de nieuwe methode valt of staat met de kwaliteit van het prikken. Daarom worden er ook trainingen voor patiënten georganiseerd.

Inmiddels werken zo'n zestig patiënten met deze methode. Jaarlijks komen er ongeveer zeventig niertransplantatiepatiënten bij, allemaal potentiële klanten voor het thuis zelf prikken. Nog eens veertig patiënten gaan aan een onderzoek meedoen waarbij ze thuis zelf zogenoemde curves (aantal keren per dag prikken) maken en deze opsturen. Dit betekent voor de patiënt minder ziekenhuisopnames, want een curve wordt normaal gesproken in het ziekenhuis afgenomen.

Het project met het thuisprikken is uniek in Nederland. Verwachting is dat de rest van het land en vervolgens de rest van de wereld zal volgen. Mullens: "In Nederland zijn de afstanden nog relatief klein, maar in andere landen zoals Zweden en Frankrijk ligt dat natuurlijk anders."