Open Monumentendag 2010 : In Uithoorn vier monumenten open
Duizenden monumenten in het land verwelkomen die dag publiek en vaak is
dat de kans een kijkje te nemen op plekken die op andere dagen niet te
bezoeken zijn. In Uithoorn zijn op 11 september 2010 van 10.00 tot
17.00 uur open: de Thamerkerk, het voormalige gemeentehuis aan het
Marktplein, bierbrouwerij De Schans en Fort aan de Drecht.
Schilderen, knutselen, springen op het springkussen, luisteren naar
muziek, kijken naar een nostalgische film over Uithoorn, een wijntje of
een biertje proeven, exposities bekijken of rondgeleid worden, op Open
Monumentendag 11 september kan dat in vier monumenten in Uithoorn.
In Uithoorn zijn van 10.00 tot 17.00 uur open: de Thamerkerk, het
voormalige gemeentehuis aan het Marktplein, bierbrouwerij De Schans en
Fort aan de Drecht.
Thamerkerk, Amsteldijk-Noord 3
De naam Thamerkerk verwijst naar het buurtschap Thamen, dat lag ter
hoogte van de Europarei. Het ontvolkte toen de bewoners door de
vervening werden gedwongen hoger en droger langs de Amstel te gaan
wonen. In 1663 werd in de bocht van de Amstel een kerk gebouwd, die in
1834 door het huidige gebouw werd vervangen. Het ontwerp in Biedermeier
stijl was van de hand van gemeentelid L. van Heusden. De Thamerkerk
onderging twee rigoureuze verbouwingen. De eerste begin twintigste
eeuw, toen het balkon werd aangelegd en het orgel, dat ouder is dan de
kerk, van achter naar voor verhuisde. De tweede verbouwing vond begin
jaren negentig plaats. De kerk is in gebruik bij de protestantse
gemeente van Uithoorn. Daarnaast exploiteert de Stichting Beheer
Historisch Erfgoed Uithoorn het gebouw. Alleen op Open Monumentendag
kan men via de ingang die naar het orgel voert en die te vinden is op
het kerkhof over het tongewelf heen naar het torentje klimmen, om van
daaruit van een panoramisch uitzicht over het dorp en de polders te
genieten. In de kerk wordt van tijd tot tijd het orgel bespeeld.
Voormalig gemeentehuis, Marktplein 2
Het bedrijf Unicum ID is een van de huidige gebruikers van het in 1937
in gebruik genomen gemeentehuis van Uithoorn en gastheer op Open
Monumentendag. Twee andere gebruikers zijn een advies- en
architectenbureau. Tot 1976 vergaderde hier de Uithoornse gemeenteraad
en sindsdien was het eigenlijk niet mogelijk er zomaar binnen te
vallen, zoals op Open Monumentendag. Behalve het bijzondere interieur
met zijn vele aan een vorig leven herinnerende details, is hier een
doorlopend een historische film te zien over de bouw. Die is gemaakt
door filmer-fotograaf Tini de Boer, die schuin tegenover het
gemeentehuis zijn fotostudio en -winkel had. De film zal verbazing
wekken bij kijkers, die kunnen constateren hoeveel handkracht er in die
jaren aan het vakmanschap te pas kwam aan het realiseren van het
gebouw, dat is optrokken in de traditionele stijl van de Delftse School
naar een ontwerp van Marinus Jan Granpré Molière. Buiten wordt een
nieuwe sloep getoond die tijdens Sail Amsterdam geïntroduceerd is.
Gasten kunnen vanaf de aanlegsteiger van het gemeentehuis een rondje
meevaren met deze 7,8 meter lange Dolfijn sloep.
Brouwerij De Schans, Schans 17-21
Na de brand die op 23 juli 1781 nagenoeg heel Uithoorn in as legde
verrees dit huizenblok. Na vele verbouwingen door verschillende
families werd het rijtje woningen eind vorige eeuw nog eens goed onder
handen genomen door de huidige gebruikers. In 1996 werd de basis
restauratie voltooid, waarmee het complex weer werd teruggebracht tot
de originele omvang. Ooit was het een groot woonhuis, met iets rechts
van het midden de hoofdingang en in de steeg achter de poort links een
dienstingang, waarvan nog sporen te zien zijn in de buitenmuur. Het
gemeentelijke monument werd ingericht als ambachtelijke bierbrouwerij
annex bierspeciaalzaak De Schans. Wie binnen rondkijkt krijgt een
indruk van de sfeer van het oorspronkelijke woonhuis met uitzicht op de
royale tuin met tuinhuis. Op Open Monumentendag kan men er informatie
krijgen over het bierbrouwproces en wordt uitgelegd hoe de
destilleerinstallatie werkt. Hier wordt legaal de eerste Uithoornse
sterke drank gemaakt en uiteraard is die te proeven. Evenals het bier.
In het proeflokaal kan men bovendien een kleurrijke serie schilderijen
van Piet van Gelder bewonderen.
Fort aan de Drecht, Grevelingen 30-66
Dwars door Uithoorn loopt de Stelling van Amsterdam, bestaande uit een
135 kilometer lange dijk en een veertigtal forten. Het gebied buiten de
dijk, die een ruime cirkel trok rondom de hoofdstad, zou in tijden van
nood onder een laagje water worden gezet. De forten bewaakten de droog
liggende toegangswegen tot de stad, waarover een aanvallend leger zou
moeten optrekken. Fort aan de Drecht is volgend jaar een eeuw oud. In
de ruimtes waar de soldaten verbleven zijn nu onder meer de
werkplaatsen van Crea ondergebracht, galerie Het Fort, wijnproeflokaal
Vinocerf, Fotostudio Zuijver, Improvisatieacteurs Nhar entertainment,
restaurant Amstelfort en het atelier van beeldhouwer Gerard van Hulzen.
In de keelkazemat, waar de kanonnen stonden, is een permanente
expositie over de Stelling van Amsterdam en de ruimtes van Crea en de
galerie kan men bezoeken. Ïn het restaurant en de wijnkoperij kan men
een hapje en een drankje nemen, voor kinderen is er een knutselhoek en
staat er een overdekt springkussen opgesteld - met toezicht. Van
augustus 1914 tot media 1916 was de Stelling van Amsterdam op
oorlogssterkte en leefden er soldaten in het fort. Daarvan resten nu
nog de commandanten Van Hulzen en Van Puffelen, die in vol ornaat op
Open Monumentendag rondleidingen geven. Die duren drie kwartier en
brengen bezoekers op plekken die doorgaans niet toegankelijk zijn.
Meelopen kost 2,50 euro p.p. en de starttijden zijn 10, 11, 12.30,
13.30 en 15 uur.
Gemeente Uithoorn