Rijksuniversiteit Groningen

Persbericht
Rijksuniversiteit Groningen / nummer 133 / 7 september 2010

Workshop taalonderzoek met oogbewegingen

Je ogen verraden je gedachten

Op vrijdag 10 september vindt aan de Rijksuniversiteit Groningen de internationale workshop CLEAR (Child Language & Eye tracking: Analyses and Rationale) plaats. Diverse onderzoekers uit binnen- en buitenland praten dan met elkaar over onderzoek met behulp van oogbewegingen bij peuters en kleuters. Met deze relatief nieuwe onderzoeksmethode hopen zij meer te weten te komen over hoe kinderen hun moedertaal leren.

Hoe kom je te weten hoe een ander begrijpt wat je tegen hem zegt? Dat is lastig, want taalbegrip is meestal een onbewust proces. Nog lastiger wordt het als die ander een klein kind is. Sinds enkele jaren wordt gebruikgemaakt van oogbewegingen om te onderzoeken wat kinderen begrijpen van hun taal, en hoe ze dat doen. Voor kinderen lijkt het alsof ze een spelletje doen op de computer. Af en toe horen ze een zin, en tegelijkertijd zien ze één of meer plaatjes op het scherm. Maar ondertussen houdt de computer via het scherm precies bij waar het kind naar kijkt. Op deze manier kunnen onderzoekers vaststellen hoe het kind de zin begrijpt.

Wie doet wat?

Nederlandse kinderen moeten leren dat woordvolgorde belangrijk is. Woordvolgorde geeft aan wie wat doet. De zin "de auto duwt de jongen" betekent iets anders dan de zin "de jongen duwt de auto". Het onderwerp van de zin mag in het Nederlands zowel levend (de jongen) als niet-levend (de auto) zijn. Toch blijkt uit recent Gronings onderzoek naar oogbewegingen dat zowel Nederlandse volwassenen als driejarige peuters een zin met een levend onderwerp gemakkelijker vinden. Ze kijken dan minder lang naar een niet passend plaatje. Jongere kinderen hebben nog geen duidelijke kijkvoorkeur, en maken tevens nog veel fouten wanneer het onderwerp niet-levend is. Veel tweejarigen denken de zin "de auto duwt de jongen" kan betekenen dat de jongen degene is die duwt, en niet de auto.

Deelname aan taalonderzoek bij peuters en kleuters

Aan de Rijksuniversiteit Groningen vinden verschillende onderzoeken plaats naar taalontwikkeling, onder andere met behulp van oogbewegingen. Daarvoor zijn de onderzoekers voortdurend op zoek naar peuters en kleuters tussen de twee en zes jaar die mee willen doen. Ouders kunnen hierover meer lezen op de website van het Eye Lab in Groningen, www.let.rug.nl/eyelab. Hier kunnen ze ook hun kind aanmelden voor deelname aan een van de taalonderzoeken.