Van Gogh Museum
Amsterdam, 3 september 2010
Restauratie De slaapkamer van Van Gogh ware ontdekkingstocht
Resultaten tot en met 19 september te zien in presentatie Slaapkamergeheimen
De slaapkamer, één van de meest geliefde werken uit het oeuvre van
Vincent van Gogh, is de afgelopen zes maanden gerestaureerd. In de
presentatie Slaapkamergeheimen wordt uitvoerig uitleg gegeven over de
resultaten en over het restauratieproces. Zo zijn er sporen gevonden
die aantonen dat de muren van het schilderij oorspronkelijk lila van
kleur waren in plaats van blauw. Ook zijn door het verwijderen van de
vergeelde vernislaag bijzondere details aan het licht gekomen. Zo is in
de vloer het binnenvallende licht te zien dat door de iets geopende
luiken komt en zijn er sporen van inkt van krantenletters gevonden in
de rode beddensprei en op het bed. Vanaf 1 oktober 2010 is het
schilderij in Japan voor de tentoonstelling Van Gogh: The adventure of
becoming an artist die is samengesteld door het Van Gogh Museum en het
Kröller-Müller Museum. Van 3 tot en met 19 september is het
schilderij te zien op de eerste verdieping van het Rietveldgebouw.
Resultaat
De slaapkamer is de afgelopen maanden millimeter voor millimeter
aangepakt. Voor de restaurator bleek het een ware ontdekkingstocht. Het
verwijderen van oude vergeelde vernislagen en retouches leverde een
schilderij op met frissere en intens heldere kleuren. Grote
kleurvlakken werden egaler en brachten de rust terug die Van Gogh wilde
uitdrukken in De slaapkamer. In een brief aan Theo schrijft hij âMaar
de kleur moet het hier doen en moet hier rust of slaap in het algemeen
suggereren door in zijn vereenvoudiging meer stijl te geven aan de
dingen. Enfin, het zien van dit schilderij moet rust geven aan het
hoofd, of liever gezegd aan de verbeeldingâ. In een brief aan Paul
Gauguin schrijft hij âIk heb een absolute rust willen uitdrukken met al
die verschillende tonenâ.
Verkleuring
Uit de restauratie is naar voren gekomen dat sommige kleuren in het
schilderij voor altijd veranderd zijn. Aan de rand van het werk en
onder oude vullingen en retouches zijn sporen gevonden van kleuren
zoals ze vroeger waren. Deze kleuren zijn op die plaats behouden
gebleven omdat zij minder blootgesteld zijn aan het licht. Zo waren
bijvoorbeeld de wanden en deuren oorspronkelijk lila van kleur. Van
Gogh schreef hier over in zijn brieven. Tijdens het restaureren zijn nu
ook sporen gevonden die dit bevestigen. Het Van Gogh Museum zal in de
toekomst meer onderzoek gaan doen naar verkleuringen in de schilderijen
van Vincent van Gogh.
Details
Door het verwijderen van de vernislaag zijn bijzondere details aan het
licht gekomen. Zo is in de vloer het binnenvallende licht te zien dat
door de iets geopende luiken komt. In de rode beddensprei en op het bed
en de stoelen zijn sporen van inkt van krantenletters gevonden. Al
tijdens het leven van Van Gogh raakte het schilderij beschadigd door
vocht in zijn atelier. Om het afbladderen van de verf te verhinderen,
plakte Van Gogh kranten over het doek en wilde hij het werk ter
versteviging door zijn broer Theo laten verdoeken. Onderzoek aan het
schilderij wees uit dat dit inderdaad toen is gebeurd en dat het
schilderij in 1931 opnieuw is bedoekt en uitvoerig is gerestaureerd.
Verder is gebleken dat bij die restauratie aan de linkerkant een smalle
strook om het spanraam is gevouwen; daardoor is nu niet meer goed te
zien dat Van Gogh de deur met een duidelijke opening schilderde.
De slaapkamer voor restauratie
Voor restauratie De slaapkamer na restauratie
Na restauratie
Blog
De restauratie is de afgelopen maanden te volgen geweest via de blog
www.vangoghmuseum.nl/slaapkamergeheimen. Ook de afronding van de
restauratie is hierop te volgen.
Rondleidingen
Tijdens de presentatie Slaapkamergeheimen is er elke dag een gratis
rondleiding (Nederlands: 15.30 uur, Engels: 16 uur). Voor de
rondleiding hoeft niet gereserveerd te worden.