Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Flinke (onweers)buien, wateroverlast en zware windstoten

Afgelopen week viel meeste regen in het oosten

29 augustus 2010 - Het KNMI heeft opnieuw waarschuwingen uitstaan voor onweer, veel regen en zware windstoten (zie de waarschuwingspagina voor Nederland en www.meteoalarm.eu voor Europa). Ook maandag vallen er nog buien daarna wordt droger en zonniger weer verwacht. Voorlopige neerslaghoeveelheden augustus 2010 (Bron: KNMI) Voorlopige neerslaghoeveelheden augustus 2010 (Bron: KNMI) Grootste waterverlast sinds 1998
De zware regen van de afgelopen dagen hing samen met de begrenzing tussen warme lucht in het zuiden en koelere lucht in het noorden. Langs dit front, dat geruime tijd boven het midden van ons land lag, trok de ene na de andere storing met intensieve buien en langere periodes met regen en veel wateroverlast.

Wateroverlast door overvloedige neerslag komt in ons land op regionale schaal gemiddeld eens per twee jaar voor. We moeten echter terug tot september en oktober 1998 om twee gevallen te vinden waarop de schaalgrootte van de overlast vergelijkbaar was met die van gisteren.

Voorlopige regenhoeveelheden 27 augustus (Bron: KNMI) Voorlopige regenhoeveelheden 27 augustus (Bron: KNMI) De regen begon in de avond van 25 augustus en breidde zich vanuit het zuidwesten snel uit over het land. Vooral op 26 augustus viel veel neerslag. Aanvankelijk was dat in het westen van het land, in de middag en avond concentreerden de zwaarste buien zich op een strook van Brabant naar de Achterhoek. Op 27 augustus werd het geleidelijk droog en kon het KNMI de waarschuwingen voor gevaarlijk weer (code geel) en extreem weer (code oranje) voor de regen na drie dagen beëindigen. In een brede, west-oost georiënteerde strook over het midden van het land, en een strook van West-Brabant naar de Achterhoek, viel meer dan 50 mm. In de Achterhoek is op diverse plaatsen 125 of meer mm afgetapt. Dit weekeinde vallen er opnieuw flinke buien en zijn nieuw waarschuwingen van kracht ook voor zware windstoten. Zaterdag viel de meeste regen in Akkrum in Friesland waar zondagochtend 37 mm werd afgetapt (Neerslagkaartjes onder Verder Lezen).

Derde plaats neerslag top tien
De meeste neerslag is vrijdag in het oosten van het land gemeten. Het KNMI-weerstation in Lievelde kreeg 138 mm. Dat is op de op twee na hoogste etmaalsom sinds tenminste 1950. Het weerstation in Hupsel noteerde 131 mm, Rekken 126 mm. Zulke extreme hoeveelheden komen op een willekeurige plaats in ons land minder dan eens in de honderd jaar voor.

Rang Plaats Datum Aantal mm
1 Amsterdam 9 augustus 1951 148 mm
2 Gouda 24 juni 1975 146 mm
3 Lievelde 27 augustus 2010 138 mm
4 Dirksland 14 september 1998 134 mm
5 Hupsel 27 augustus 2010 131 mm
6 De Haukes 9 juli 1989 128 mm
7 Rekken 27 augustus 2010 126 mm
8 Steenbergen 4 juli 1952 124 mm
9 Anna Jacoba polder 14 september 1998 123 mm
10 Ouddorp 14 september 1998 120 mm

De tabel biedt een overzicht van de hoogste neerslagsommen per etmaal sinds 1951. Het aantal meetstations is door de jaren heen niet gelijk geweest. De lijst kan alleen als een indicatie worden gezien. Ook vóór 1951 zijn soms enorme hoeveelheden regen in korte tijd gevallen. Zo viel in Voorthuizen op 3 augustus 1948 binnen 24 uur een hoeveelheid 208 mm. Zover is na te gaan is dat de grootste etmaalhoeveelheid ooit ergens in ons land gemeten.

Voorlopige neerslaghoeveelheden in West-Europa over augustus 2010 (Bron: KNMI)
Voorlopige neerslaghoeveelheden in West-Europa over augustus 2010 (Bron: KNMI)
Natte augustus
Normaal valt er in de hele maand augustus in ons land gemiddeld 60 mm. De maandsom is na de vele regen van de afgelopen weken al ruimschoots overtroffen, ook in de ons omringende landen. Gemiddeld over Nederland is inmiddels circa 130 mm gevallen. Op veel plaatsen heeft augustus al 100 tot 150 mm opgeleverd, lokaal al meer dan 200 mm. In Lettele in de gemeente Deventer in Overijssel stond de teller voor de maand augustus zondagochtend al op 282 mm! De natste oogstmaand van de meetreeks is augustus 2006 met landelijk gemiddeld 184 mm en een totale maandsom van 320 mm in Schoondijke (Zeeuws Vlaanderen). (Zie onder Verder Lezen Overzicht extreme neerslag in Nederland)

Klimaatverandering
Hoewel er een link is tussen klimaatverandering en extreme weersituaties betekent dit niet dat we individuele gevallen direct aan klimaatverandering kunnen toeschrijven. Dat is lastig vanwege het grillige en zeldzame karakter van dit soort extreme weersituaties. Statistisch zijn wel veranderingen te zien. In Nederland is de jaarlijkse neerslag vanaf 1906 toegenomen met 18 procent. Dit komt vooral voor rekening van de winter en de herfst met in beide seizoenen 26 procent meer neerslag. De toename wordt deels veroorzaakt doordat warmere lucht in het opgewarmde klimaat meer waterdamp kan opnemen. Bovendien waait de wind vaker uit het vochtige westen wat ook een rol speelt in de toename.

Het KNMI heeft vier klimaatscenario's uitgewerkt voor het jaar 2050, zowel voor het zomer- als winterseizoen. Kenmerkend voor alle vier scenario's is dat de winters gemiddeld natter worden en de extreme neerslaghoeveelheden toenemen. Dat betekent heftiger buien in de zomer met veel in korte tijd maar het regent minder vaak.

KNMI Kenniscentrum
Zie ook uitgebreidere informatie en de artikelen over extreme weersituaties en zware neerslag in het KNMI Kenniscentrum onder Verder Lezen.

---

Voorlopige regenhoeveelheden 27 augustus (Bron: KNMI) Voorlopige regenhoeveelheden 26 augustus (Bron: KNMI) Regenmetingen 27 augustus West-Europa (Bron: KNMI) Voorlopige neerslaghoeveelheden in West-Europa over augustus 2010 (Bron: KNMI)
Eerste uitgave: 16-08-10