Ingezonden persbericht
Persbericht
Ina van Zyl - Schaamstukken
28 augustus t/m 21 november 2010
Gemeentemuseum Den Haag
Een stilleven, suggestief, misschien wel erotisch, dat is een eerste indruk bij een schilderij van Ina van Zyl (1971). Nader bekeken wekt haar werk een tegenstrijdig gevoel van verlangen, eenzaamheid en schaamte op. Voor de Projektenzaal van het Gemeentemuseum maakt Ina van Zyl een installatie onder de titel Schaamstukken die bestaat uit schilderijen van realistische uitsneden van schaamstreken, mannelijk en vrouwelijk, afgewisseld met beeltenissen van bijvoorbeeld een weelderige roze bloem, een donkere vrucht of een walnoot. Shockerend zijn ze niet. Het zijn details van het leven die door de uitvergroting soms bijna abstract worden. Het subtiele spel met de verf maakt haar werk introvert, al zijn woede en agressie nooit ver weg.
Ina van Zyl werd geboren in Zuid-Afrika en bracht daar haar jeugd door, ze studeerde Beeldende Kunst aan de universiteit van Stellenbosch. In eerste instantie tekende zij strips voor het underground stripblad Bitterkomix, een blad dat wordt gekenmerkt door engagement en onafhankelijkheid. Pas na haar komst naar Amsterdam, waar zij aan de Ateliers studeerde, kreeg haar kunst een autonoom karakter en begon ze met schilderen.
De hitte van Zuid-Afrika sijpelt door in de onderwerpen van haar vroegere werk; gelakte teennagels in sandalen, zoete vruchten als appels en pruimen. Tegenwoordig ligt het accent meer op de diepe, donkere en intense kleuren van de Zuid-Afrikaanse natuur zoals ze aangetroffen kunnen worden in de uitgestrekte Karoo. Wie van een kunstenaar uit Zuid-Afrika politiek engagement verwacht, lijkt in eerste instantie aan het verkeerde adres. Zo zijn er geen directe verwijzingen naar de multiraciale samenleving van het nieuwe Zuid-Afrika of naar de jaren van apartheid, de tumultueuze periode van haar jeugd. Toch is dit haar werkterrein, al zijn het eerder de mechanismen achter de politieke erfenis van haar land die haar bezighouden dan de zichtbare politieke realiteit: verscholen krachten als macht, onderdrukking en vernedering.
In Schaamstukken onderzoekt Van Zyl deze mechanismen op geheel eigen wijze. Maar er zijn altijd meerdere lagen in een werk. Niet alleen handelt Schaamstukken over macht en seksueel geweld, ook gaat het hier over vernedering die mensen zichzelf aandoen, door bijvoorbeeld het verwijderen van lichaamshaar, in navolging van een trend. De werken uit deze serie zijn onderling sterk verweven, maar tegelijkertijd is ieder afzonderlijk werk een klein universum.
Bij een close-up weergave van geslachtsdelen is de seksuele connotatie voor de hand liggend, maar Van Zyl slaagt er in om bij de weergave van vruchten hetzelfde te bereiken. Tegelijkertijd speelt ze het spel ook omgekeerd. Een vagina bijvoorbeeld, lijkt vanuit een bepaald perspectief op een landschap of wordt zo gestileerd dat het een bijna abstracte compositie lijkt. Deze ambiguïteit komt ook terug in de werking van de schilderijen op de kijker; enerzijds word je naar de schilderijen toegetrokken, anderzijds krijg je de neiging weg te kijken.
Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie met een bijdrage van Ernst van Alphen (¤ 25,--).
Gemeentemuseum Den Haag
Stadhouderslaan 41
Postbus / P.O. Box 72
NL-2501 cb Den Haag / The Hague
NU / NOW
Jan Dibbets. Horizons
Norm = Vorm /Norm = Form
Marco van Duijvendijk. Eastward Bound
www.gemeentemuseum.nl
www.gem-online.nl
www.fotomuseumdenhaag.nl
www.gemak.org
www.wonderkamers.nl
www.delftsaardewerk.nl