Archeologen gissen naar functie gevonden potten
Zwolse archeologen zijn aan de Pannekoekendijk, hoek Mussenhage op zoek
naar het pottenbakkersafval en de pottenbakkersoven van Godeken
Pottman. De pottenbakker oefende op deze plek, naast het voormalige
klooster Wytenhuis, zijn bedrijf uit.
Bij eerdere opgravingen vonden de archeologen meer dan drie kubieke
meter scherven van misbaksels. Godeken Pottman maakte alleen maar
lokale waar van voornamelijk roodbakkende en grijsbakkende potten,
kannen en kommen.
Potten
Een stuk of twintig potten, die deels bijna compleet en gerestaureerd
zijn, hebben aan de onderkant als bijzonderheid een spongat, een
tuitje. Dit betekent dat het geen voorraadpotten voor vaste stoffen
zijn geweest, maar dat er vloeistof in werd bewaard.
In eerste instantie dachten de archeologen dat het iets met bier of
melk te maken zou kunnen hebben. Ten onrechte, want de potten hadden
een ruime opening die niet afgesloten kon worden. Het bier en de melk
zou dan snel verschalen en bederven. Dat geldt trouwens voor meerdere
vloeistoffen, waaronder melk.
Leerlooierskuip
Om de functie van de potten te achterhalen, maakten de archeologen een
vergelijking met de vondst van twee potten op het voormalige
Fenixterrein aan de Hoogstraat. Daar kwamen de potten uit afvallagen
rondom een leerlooierskuip. Uit de afvallagen kwamen ook schoenen
tevoorschijn die gerestaureerd konden worden. Twee paar schoenen zijn
zelfs compleet.
Het vermoeden is nu dat deze potten misschien te maken hebben met het
looien van leer. Hiervoor is urine nodig. Als urine een tijdje staat,
verandert de chemische samenstelling. De urine wordt daardoor bijzonder
geschikt bij het looiproces. Het tuitje geeft een gedoseerde straal en
je hoeft niet de hele pot te tillen om er mee te schenken. Het lijkt er
dus op dat deze potten een ambachtelijke functie hebben gehad.
Kaarsenmakerbakken
Godeken Pottman maakte meer materiaal voor ambachtelijke activiteiten.
Zo heeft hij kaarsenmakerbakken gemaakt voor de nonnen in het er naast
gelegen Zuthemhuis. Een kaarsenmakerbak is een lange en hoge, maar
smalle bak. Daarin ging hete, vloeibare was. Door een serie lonten aan
een stokje telkens in de bak te dompelen, stolde de was rondom de
lonten en kreeg je uiteindelijk kaarsen.
Vervolg
De opgraving aan de Pannenkoekendijk hoek Mussenhage is nog niet
afgerond. Onder de huidige toerit naar de parkeerplaats ligt nog meer
muurwerk dat bij het pottenbakkersbedrijf heeft gehoord en de
beerkelder van het klooster. De archeologen willen dit op een later
tijdstip uitzoeken.
Gemeente Zwolle