Wageningen Universiteit en Researchcentrum
Wagenings commentaar: Nieuwe voedselcrisis is (on)waarschijnlijk
25 aug 2010
Nummer: R
Door de stijging van de graanprijzen dreigen we in een nieuwe
voedselcrisis terecht te komen, waarschuwt Joachim von Braun, voormalig
directeur van het International Food Policy Research Institute (IFPRI).
Roel Jongeneel, onderzoeker bij het LEI, onderdeel van Wageningen UR,
verwacht niet dat die voorspelling uitkomt.
Â
Joachim von Braun, momenteel directeur van het Centre for Development
Research in Bonn, is een gezaghebbend landbouwonderzoeker. âAls
directeur van het IFPRI was hij voorstander van liberalisering van de
landbouwmarktenâ, vertelt Jongeneel. âMaar sinds de voedselcrisis in
2007/2008 heeft hij zijn mening bijgesteld. Hij pleit nu voor
voorraadvorming van belangrijke voedselgewassen, toch een vorm van
interventie om het aanbod te reguleren en de prijsschommelingen op de
landbouwmarkten te dempen.â
Von Braun stelt in The Financial Times dat er sinds 2008 weinig is
gedaan om een nieuwe voedselcrisis te voorkomen. âDe wereldgraanmarkt
functioneert slecht. Ontwikkelingslanden hebben te weinig geïnvesteerd
in voedselproductie en rijke landen voeren een slecht landbouwbeleid.â
De wereldvoedselmarkt verkeert in een erbarmelijke staat, concludeert
Von Braun.
Voorraden
Die analyse is te somber, vindt Roel Jongeneel. âIk denk dat de huidige
situatie op de voedselmarkt beter is dan in 2007. Ten eerste zijn er nu
meer voorraden van granen, soja en rijst. De VS en China hebben veel
graanvoorraden, in India is de rijstvoorraad zo groot dat het bijna
ligt te verrotten. Ten tweede is de productie dit jaar hoger dan drie
jaar geleden. De oogsten in Rusland en Oekraïne vallen tegen door de
droogte en bosbranden, maar die in de VS zijn hoog. De oogstverwachting
van graan wordt nu naar beneden bijgesteld, maar is nog steeds hoog.
Wel is het zo dat iedereen wacht met het op de markt brengen van graan,
ook de Nederlandse akkerbouwers. Dat drijft de prijs verder op. Maar de
graanprijs is nog steeds twintig procent lager dan in 2008.â
Termijnmarkt
In westerse landen is een hogere graanprijs geen probleem, voor
ontwikkelingslanden wel. Daarom stemt Jongeneel in met enkele
voorstellen van Von Braun. âHij stelt voor dat landen meer
graanvoorraden gaan aanleggen. Dat is een goed voorstel om het aanbod
te reguleren. Ook stelt hij voor om de speculatie met voedselgewassen
te bemoeilijken op de termijnmarkt. Nu hoeven kopers op de termijnmarkt
aanvankelijk maar een klein deel van de prijs te betalen, de rest volgt
als het graan wordt geleverd. Door dat aanbetalingsbedrag te verhogen,
krijg je minder speculatie. Dat lijkt me een zinnige maatregel.â
Landbouwbeleid
Waar Von Braun ook gelijk heeft, is dat de ontwikkelingslanden niet in
landbouwontwikkeling hebben geïnvesteerd, vindt Jongeneel. âDie
investering is echter heel lastig in een liberale voedselmarkt, waarbij
de prijzen het ene jaar hoog zijn en het volgende jaar laag. Die landen
hebben dus een landbouwbeleid nodig om prijsschommelingen te dempen,
net als de Europese Unie vroeger en de Aziatische landen tijdens de
groene revolutie. Dus ook daar zou Von Braun zijn liberaliseringsdenken
moeten aanpassen.â | Albert Sikkema
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl. Zie ook www.resource.wur.nl.