Universiteit Leiden

Effect gedragscodeprogramma Behave niet aangetoond

Het gedrag van scholieren wordt niet aantoonbaar beïnvloed door Behave, een lesprogramma waarin ze sociale vaardigheden kunnen ontwikkelen door samen een gedragscode op te stellen. Deze onderzoeksconclusie van het Platform Opleiding Onderwijs en Organisatie zegt echter nog niets over gedragscodeprogrammaâs in het algemeen.

Onderzoek naar werking en effect

In opdracht van het Ministerie van Justitie onderzocht PLATO de werking en het effect van Behave. De onderzoekers evalueerden het programma op 26 scholen. Over een periode van 2,5 maand namen ze 3 keer een vragenlijst af onder leerlingen, docenten en ondersteunend personeel. Ze interviewden ook de directieleden van de betrokken scholen. De experimentele groep bestond uit 80 klassen, de controlegroep uit 32.
Â

Over Behave
Behave is een programma voor leerlingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Door middel van activerende werkvormen denken en praten ze over gedrag en stellen ze samen een gedragscode op voor hun klas of school. Dat moet ervoor zorgen dat ze zich socialer gaan gedragen en hun sociale vaardigheden verder ontwikkelen. Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat dit kan bijdragen aan een veilig en prettig leerklimaat.
Â

Geen effect op gedrag

Uit de antwoorden van de leerlingen blijkt niet dat Behave effect had op hun gedrag. De verhouding tussen gewenst en ongewenst sociaal gedrag bleef gedurende het onderzoek ongewijzigd. Ook blijken ze niet meer of minder bereid om in te grijpen als ze ongewenst gedrag signaleren. Docenten en ondersteunend personeel constateren hetzelfde.

Leerlingen redelijk positief over klassen- en schoolklimaat

In de evaluatie is een eventuele bijdrage van Behave aan het school- of klassenklimaat niet aangetoond. Hierbij moet worden opgemerkt dat leerlingen daar bij de nulmeting al redelijk tot behoorlijk tevreden over waren.

Gedragscodes onvoldoende uitgewerkt

In de uitvoering van Behave blijkt vooral weinig aandacht te zijn besteed aan draagvlak voor de gedragscodes. Bovendien waren de regels niet concreet genoeg en ontbraken afspraken gemaakt over de handhaving ervan. Op het merendeel van de scholen kwam men na afloop van het programma niet meer terug op de code (en de betekenis daarvan). Volgens de onderzoekers is het onderhouden van een gedragscode juist essentieel om effecten te bereiken.

Gedragscodeprogrammaâs kunnen effectief zijn

Dat in deze evaluatie geen effecten van Behave zijn aangetoond, zegt volgens de onderzoekers niets over gedragscodeprogrammaâs in het algemeen. Die kunnen wel degelijk effect hebben. Het is belangrijk dat ze worden uitgevoerd zoals bedoeld. Bij Behave blijkt dat niet altijd het geval. Uit de evaluatie komt naar voren dat Behave in de praktijk te veel varianten kent en dat de sturende rol van docenten niet sterk genoeg wordt aangezet. Daarnaast staat Behave te veel op zichzelf, waardoor een schoolbreed draagvlak ontbreekt. Bovendien is de looptijd te kort om structurele resultaten te bereiken.

Hoe pak je het aan?

De onderzoekers van PLATO stellen dat het belangrijk is om op onderstaande punten te letten bij de inzet van gedragscodeprogrammaâs:


* Verhoog de kwaliteit van de gedragscode
* Houd de code levend

* Baken varianten van het programma duidelijk af
* Professionaliseer docenten

* Creëer draagvlak voor de gedragscode

Links


* PLATO

* Samenvatting van het onderzoeksrapport

* Volledig onderzoeksrapport