UMC St Radboud
Ontstaan spierziekte ontrafeld
20-08-2010
Patiënten met de erfelijke spierziekte FSHD missen een stukje van
chromosoom 4. Dat was al langer bekend, maar de vraag was hoe dit tot
verlies van spierweefsel leidt. Het antwoord op deze vraag is nu
gevonden door een internationale onderzoeksgroep, waarvan ook
hoogleraar neurologie prof.dr. George Padberg van het UMC St Radboud
deel uitmaakt. Het onderzoek heeft geleid tot een wetenschappelijke
publicatie in Science.
Achttien jaar terug ontdekte deze onderzoeksgroep al, dat FSHD wordt
veroorzaakt door een verkorting van een herhaalde DNA-structuur op het
uiteinde van chromosoom 4. Normaal bevat dit chromosoom tussen de tien
en honderd eenheden, bij FSHD zijn dat er tien of minder. Maar hoe deze
verkorting uiteindelijk tot een spierziekte leidt, bleef ondanks
wereldwijd intensief onderzoek een raadsel.
Toxisch
De onderzoekers uit onder meer Leiden, Nijmegen, Seattle (VS) en
Rochester (VS) hebben nu de verklaring gevonden. Normaal is het
uiteinde van chromosoom 4 dicht opeengepakt en ontoegankelijk. Door de
verkorting gaat het DNA open staan en wordt het overgeschreven in RNA.
Dat RNA codeert voor een eiwit dat schadelijk is voor spiercellen.
Normaal is het RNA instabiel en wordt het snel afgebroken. Bij
FSHD-patiënten staat op het DNA echter een signaal, dat RNA beschermt
tegen afbraak. Door dit signaal is het RNA kennelijk lang genoeg
aanwezig in volwassen spiercellen om toxisch te zijn. Dit verklaart in
één klap alle raadsels rondom deze spierziekte.
Symptomen
FSHD (facioscapulohumerale spierdystrofie) komt wereldwijd bij ongeveer
driehonderdduizend mensen voor. Vaak treden de eerste symptomen rond
het twintigste levensjaar op, maar ook kinderen kunnen er al last van
hebben. De ziekte uit zich in steeds meer verlies van spierkracht in
vooral het gezicht, de bovenarmen en bovenbenen.