Radboud Universiteit Nijmegen


* `Achterlopende' ...

`Achterlopende' vrouwenbladen niet van invloed op katholiek huwelijksleven 1950-1975

Datum bericht: 19 augustus 2010

Historica Marloes Hülsken onderzocht of vrouwenbladen in de periode 1950-1975 de ideeën van katholieke vrouwen over moederschap, geboorteregeling en seksuele moraal beïnvloedden. Dat deden ze niet, althans niet direct. `Vanaf eind jaren zestig waren de bladen wel behulpzaam, bijvoorbeeld als ze de voor- en nadelen van verschillende vormen van anticonceptie bespraken. Daarvoor ging het wel eens over seksuele voorlichting aan kinderen, maar verder nooit over seks of geboortebeperking.'

Behoudend voor de advertenties
De grote vrouwenbladen waren lange tijd behoorlijk conservatief, constateert Hülsken. Dat heeft te maken met de grootte van de bladen: in 1955-1956 las 73 procent van de bevolking, mannen en vrouwen, wel eens een blad als Beatrijs, Libelle of Margriet. `Het bereik was groot en de prijs van de bladen laag, wat alleen mogelijk was dankzij advertenties. Om zoveel mogelijk adverteerders te werven, wilden de uitgevers van de bladen geen lezers voor het hoofd stoten.'

Bevrijdend: geld en tijd besteden aan jezelf
Indirect hadden de bladen een bevrijdend effect: `Als het blad binnen kwam werd het uiteindelijk door alle gezinsleden gelezen, maar het was toch vooral en op de eerste plaats voor moeder, die daar nou eens lekker voor ging zitten. Dat ervoeren de vrouwen die ik sprak als nieuw en bevrijdend: geld uitgeven aan jezelf, tijd uittrekken voor jezelf.'

Feministische wetenschappers, die de damesbladen veroordeelden vanwege hun conservatieve inhoud, hebben dat aspect ten onrechte over het hoofd gezien, meent Hülsken. `Vrouwenbladen hadden wel degelijk een moderniserende, emanciperende rol, maar anders dan je zou denken. Zo herinnerde een vrouw zich hoeveel indruk een advertentie voor gezichtscrème op haar had gemaakt. Zeker, de boodschap was dat ze er leuker uit kon zien voor haar man. Maar zij vond vooral het idee om geld uit te geven aan zichzelf in plaats van aan het gezin revolutionair.'

Lees meer over dit onderzoek in de Wetenschapsagenda