Uitbuiting seizoenswerkers in tuinbouw
13 augustus 2010 - Functioneel Parket
De Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) heeft in de vroege
ochtend van dinsdag 10 augustus 2010 een aardbeienteler aangehouden die
verdacht wordt van arbeidsuitbuiting van buitenlandse
seizoensarbeiders, valsheid in geschrifte en het verduisteren van een
deel van het loon. De verdachte werkgever is vandaag door de
rechter-commissaris in Zwolle voor 7 dagen in bewaring gesteld. Twee
buren die primitieve huisvesting voor de seizoenswerkers hadden
mogelijk gemaakt zijn aangehouden op verdenking van medeplichtigheid
aan de arbeidsuitbuiting. Zij zijn inmiddels op vrije voeten gesteld,
maar blijven verdachte in de zaak. Het onderzoek wordt voortgezet en
vindt plaats onder leiding van het Functioneel Parket.
De aardbeienteler wordt er van verdacht dat hij geruime tijd misbruik
heeft gemaakt van de diensten van Oost-Europese seizoenswerkers door
hen slecht te huisvesten en lange dagen van zonsopgang tot
zonsondergang, 6 dagen per week, zwaar werk te laten verrichten tegen
stuksloon in plaats van het beloofde uurloon. Er werden sancties tegen
slechte prestaties van de werknemers ingesteld en een deel van het loon
werd ingehouden als vergoeding voor de magere huisvesting. De
seizoensarbeiders werden geïnstrueerd hoe zij dienden te verklaren als
controlediensten het bedrijf aandeden. Door het vervalsen van
arbeidscontracten en urenstaten kon hij jaren onopgemerkt het wettelijk
minimumloon omzeilen. Verder wordt de man ervan verdacht dat hij
zichzelf opzettelijk loon en zorgtoeslag van de werknemers toe heeft
geëigend, waardoor hij zich vermoedelijk ook schuldig heeft gemaakt aan
verduistering. Het totale financiële voordeel dat de teler met zijn
handelwijze heeft verkregen en het aan de samenleving veroorzaakte
nadeel door ontdoken sociale lasten en belastingen is nog niet bekend.
Dit vormt nog een deel van het strafrechtelijk onderzoek.
Bij de actie zijn, mede dankzij de inzet van een helikopter van de
luchtvaartpolitie, 43 Oost-Europeanen (41 Slowaken en 2 Polen,
merendeels studenten) in onderkomens op buurpercelen aangetroffen. De
onderkomens waren vanaf de openbare weg niet zichtbaar. De
seizoenswerkers verbleven daar op aangeven van de werkgever. De
huisvesting was illegaal, onder primitieve omstandigheden en zonder
(afdoende) sanitaire voorzieningen. Slechts voor een deel van hen was
een mobiel toilet beschikbaar, terwijl de rest van hen hun behoefte te
velde moesten doen. Zij beschikten geen van allen over
identiteitspapieren. Deze waren door de werkgever ingenomen. De
seizoenswerkers zijn door de SIOD met behulp van tolken als getuige in
de strafzaak verhoord.
Het onderzoek kwam aan het licht na een melding van de Arbeidsinspectie
die onregelmatigheden had geconstateerd tijdens een controlebezoek en
een boekenonderzoek en tips. In samenwerking met de Arbeidsinspectie
heeft de SIOD (beide diensten behoren tot de Inspectie SZW) de zaak
vanaf 26 juli in onderzoek genomen. Vanaf 4 augustus werd duidelijk dat
ingrijpen dringend gewenst was hetgeen geleid heeft tot de aktie van 10
augustus. Het strafrechtelijk onderzoek wordt onder leiding van een
officier van justitie van het Functioneel Parket voortgezet.
Openbaar Ministerie