Gemeente Valkenswaard

Tussenrapportage metingen

Tussenrapportage metingen

Geen overschrijdingen van de dioxinennorm in gras voor veevoer ten gevolge van brand Valkenswaard

Bij de brand op woensdag 21 juli op industrieterrein De Vest in Valkenswaard, zijn op verzoek van de brandweer metingen uitgevoerd door de Milieu Ongevallen Dienst (MOD) van het RIVM. De MOD heeft in de lucht- en grasmonsters onder andere verhoogde concentraties dioxinen gemeten. De concentraties dioxinen in het gras in de benedenwindse weilanden overschrijden echter niet de norm.

Luchtmonsters
In één van de twee luchtstofmonsters die dichtbij de brand, in de Zeelberg, zijn genomen, zijn hoge concentraties dioxinen en PAK aangetoond. Dioxinen en PAK zijn kankerverwekkende stoffen. Omdat de mensen uit nabij gelegen benedenwindse woningen en bedrijven door de lokale autoriteiten zijn geëvacueerd is blootstelling voorkomen.

De MOD heeft nabij de brand tevens verhoogde concentraties vluchtige organische stoffen (VOS) gemeten, maar de concentraties lagen beneden de risiconormen voor kortdurende blootstelling.

Grasmonsters
De MOD heeft een aantal grasmonsters genomen uit tuinen aan de Zeelberg, en drie grasmonsters uit weilandjes wat verder van de brand gelegen (zie overzichtskaart). In alle grasmonsters zijn verhoogde concentraties dioxinen gemeten. De gras- en gewasmonsters uit de tuinen aan de Zeelberg, laten ruime overschrijdingen van de norm voor dioxinen in gras als veevoer zien (1,5 tot 20 maal de norm van 0,75 ng TEQ/ kg product), maar de grasmonsters in de weilanden blijven daar (net) onder (max. 0,6 ng TEQ/kg). In de grasmonster uit de tuinen zijn ook verhoogde concentraties PAK aangetoond; in de grasmonsters uit de weilanden is geen verhoging ten opzichte van de achtergrond meetbaar. Er zijn dus geen overschrijdingen van de dioxinennorm, en geen risicovolle concentraties PAK in de grasmonsters uit de weilanden geconstateerd.

Dioxinen en PAK
Dioxinen en PAK (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) zijn verzamelnamen voor groepen gelijksoortige stoffen. Dioxinen en veel soorten PAK zijn stoffen die kanker kunnen veroorzaken. Dioxinen komen vrij bij verbranding van chloorhoudende producten, zoals PVC. PAK komen vrij bij onvolledige verbranding van diverse producten.

De Milieu Ongevallen Dienst van het RIVM werkt in opdracht van de VROM-Inspectie, Stafafdeling Crisismanagement. De dioxinenanalyses zijn uitgevoerd door het RIKILT.

Tabel 1
Dioxinenconcentraties in gewasmonsters. (Vanwege het feit dat bij enkele monsters bepaalde individuele dioxinen onder de detectielimiet zitten, kan voor deze monsters alleen een minimum- en maximumconcentratie worden gegeven).

Locatie monster

Concentratie in nanogram TEQ / kg product (o.b.v. 88% droge stof)

Veevoeder norm: 0,75

Groente uit groententuin Zeelberg nr. 20

15

Gras uit tuin Zeelberg 12

4,7

Gras uit tuin Zeelberg (nr. onbekend)


1,1

Gras uit weide Schaapsloop (nabij park)

0,56 à 0,58

Gras uit weide Valkennest (naast sportpark De Valk, iets ten noorden van Leenderweg)

0,45 à 0,47

Gras uit weide ten oosten van industrieterrein De Vest (Scoutingpad)

0,34 à 0,41

Bovenwinds referentiegrasmonster

0,16 à 0,29

Tabel 2
PAK-concentraties in gewasmonsters.

Locatie monster

Concentratie in microgram TEQ / kg product

Groente uit groententuin Zeelberg nr. 20

32

Gras uit tuin Zeelberg (nr. onbekend)

5,0

Gras uit weide Schaapsloop (nabij park)

max 3,6

Gras uit weide Valkennest (naast sportpark De Valk, iets ten noorden van Leenderweg)

max 3,6

Gras uit weide ten oosten van industrieterrein De Vest (Scoutingpad)

max 3,6

Bovenwinds referentiegrasmonster

max 3,6

Bewonersbrief
Het onderzoek van de MOD naar de genomen monsters nam enkele dagen in beslag. Reden waarom de gemeente Valkenswaard pas maandag aan het eind van de dag kon worden geïnformeerd over de uitkomsten van de tussenrapportage. De gemeente heeft naar aanleiding hiervan direct de bewoners in het betreffende gebied in kennis gesteld door middel van een bewonersbrief. Deze brief is bij circa negentig woningen bezorgd. Het gaat daarbij om de volgende straten: Zeelberg, De Stad, Zandbergstraat, Paukesevenweg en Scoutingpad.

Hieronder staan vragen en antwoorden waarover de gemeente contact heeft gehad met het RIVM en de nieuwe Voedsel- en Warenautoriteit (nVWA) met betrekking tot de tuinen aan de Zeelberg, De Stad, Zandbergstraat, Paukesvenweg en Scoutingpad.

Ik heb al groenten en/of fruit uit eigen tuin geconsumeerd, wat moet ik nu doen en wat zijn eventueel de gevolgen?
Het aangetroffen gehalte dioxinen is hoger dan wat normaal wordt aangetroffen, maar de kans op schadelijke gevolgen voor de gezondheid kunnen bij zo'n eenmalige blootstelling als nihil worden beschouwd.

Blijven deze stoffen achter in de bodem?
De ervaring leert dat bij een eenmalige belasting zoals bij een brand geen noemenswaardige bodemverontreiniging ontstaat.

Kan ik volgend jaar weer zelfgeteelde groenten en/of fruit uit eigen tuin consumeren?
Omdat de verontreiniging na enkele maanden is verdwenen, kunt u volgend jaar uw zelfgeteelde groenten en/of fruit weer consumeren.

Kunnen mijn kinderen nog in de tuin spelen?
Uw kinderen kunnen gewoon in de tuin spelen. Wel is het verstandig om voor het eten de handen te wassen. Dit geldt uiteraard ook voor uzelf als u in uw tuin werkzaamheden heeft uitgevoerd.

Als ik appels uit mijn tuin schil, kan ik ze dan wel eten? De gemeten stoffen zoals dioxine worden niet in het product opgenomen, als u een appel uit eigen tuin schilt kunt u deze aanwenden voor consumptie.

Ik heb een zwembad in mijn tuin, is het afdoende dit zwembadwater te vervangen en het zwembad met een normaal schoonmaakmiddel te reinigen? In een zwembad worden de concentraties gemeten stoffen zoals dioxine dusdanig verdund dat schoonmaken met een normaal schoonmaakmiddel afdoende is. Hierna kunt u het zwembad weer vullen en gebruiken. Als er geen verbrandingsresten in uw zwembad aanwezig zijn is het niet noodzakelijk om uw zwembadwater te verversen omdat de concentraties dermate laag zijn dat er geen gevaar is voor uw gezondheid.

Kan ik de eieren van de kippen uit mijn tuin eten? Uit voorzorg zou u de komende twee weken de kippen nog kunnen ophokken. Daarna kunt u eieren van de kippen weer consumeren. Als u niet in de gelegenheid bent om de kippen op te hokken kan het voor de gezondheid van de kip geen kwaad deze buiten te laten scharrellen. Uit voorzorg willen we u dan adviseren nog een extra week (dus drie weken) te wachten met het consumeren van kippeneieren.

Kan ik de aardappelen uit eigen tuin wel eten?
Dioxine wordt niet opgenomen in het product, daarnaast bevind een aardappel zich onder de grond. Eventuele dioxine die is uitgelopen in de bodem door regenval is zodanig verdund dat dit geen risico vormt. Uit voorzorg schillen van de aardappel is dus ook niet nodig.

Kan ik afgedekte tomaten nog wel eten?
Als de tomaten gekweekt zijn in een volledig gesloten kas kunt u deze zonder risico eten. Vaak worden tomaten echter gekweekt in een (tunnel)kas die aan twee zijkanten open is. Het zou dan afhankelijk zijn van de windrichting of u tomaten nog kunt consumeren. Omdat een tomaat wellicht lastig te "pellen" of schillen is adviseren we uit voorzorg tomaten die niet in een volledig gesloten kas of zelf volledig in de openlucht geteeld zijn niet te consumeren.

Ik woon in Leende en in mijn tuin liggen verbrandingsresten. Kan ik mijn groenten en fruit uit eigen tuin nog wel eten? Wij adviseren u zichtbare verbrandingsresten uit uw tuin te verwijderen en nadien uw handen te wassen. Als u groenten en fruit uit eigen tuin wil consumeren is het, op deze afstand van de brand, afdoende om uw groenten en fruit van te voren goed te wassen.