Groen!

Belgische soldaten in Afghaans drijfzand

door Wouter De Vriendt (federaal parlementslid) op 27 juli 2010 in "Internationaal"

Duizenden Amerikaanse militaire documenten zijn uitgelekt op internet en volgens Wouter De Vriendt bewijzen ze één ding: dat je nu echt wel gek moet zijn om, zoals de minister van Defensie, Pieter De Crem, te beweren dat het met de oorlog in Afghanistan de goede kant op gaat.

De wereld is weer wat wijzer. 92.000 uitgelekte Amerikaanse militaire rapporten schetsen een ontluisterend beeld van de oorlog in Afghanistan. Het officiële Navo-discours wordt pagina na pagina ontrafeld en doorgeprikt. Ook onze Belgische regering mag na het lezen van de rapporten in eigen boezem kijken. Al te lang werden oppositiestemmen genegeerd en bleven de CD&V-ministers Steven Vanackere en Pieter De Crem stoïcijns de Navo en de VS volgen.

De rapporten dateren uit de periode 2004-2009. Ze tonen aan dat ondanks de meer dan 300 miljard dollar die de VS sinds 2001 in de Afghanistan-oorlog heeft gepompt, de Taliban sterker staan dan ooit. In tegenstelling tot de officiële berichten beschikken ze over hoogtechnologisch wapentuig, zoals hittegestuurde luchtraketten. Hun aanhang bij de lokale bevolking neemt niet af, maar blijft groeien. Stanley McChrystal, de vroegere Navo-opperbevelhebber in Afghanistan, stelde vorige maand nog in een briefing aan Navo-ministers dat slechts 5 van de 116 gebieden in Afghanistan veilig zijn. Ook België moet dit gehoord hebben. Verder volgens het rapport zijn de competentie en loyaliteit van de Afghaanse regering, politiemacht en leger twijfelachtig. Er is sprake van agressie, corruptie, chantage, omkoping en zelfs kidnapping door Afghaanse politiemensen. Het grensgebied tussen Pakistan en Afghanistan is een zeef en verzetsstrijders vinden al te makkelijk een toevlucht in Pakistan. Nog schokkender is dat de Pakistaanse inlichtingendienst wellicht dubbel spel speelt. Officieel staat Pakistan aan de zijde van de Amerikaanse bondgenoot, maar fracties binnen de Pakistaanse inlichtingendienst zijn niet afkerig van militaire samenwerking met Taliban en Al-Qaeda. Eén rapport van juli 2008 wijst op betrokkenheid van de Pakistaanse inlichtingendienst ISI bij het opblazen van de Indiase ambassade in Kaboel. Hoe hol klinken dan de woorden van de Amerikaanse Minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton, die deze maand stellig uitriep dat de VS en Pakistan 'verenigd zijn in een gemeenschappelijk doel'. Het weze duidelijk dat Pakistan de sleutel op de deur is naar succes in Afghanistan. Zonder druk op Pakistan zijn alle Westerse inspanningen vruchteloos.

Uit de gelekte documenten blijkt ook dat er geheime Amerikaanse commando-eenheden actief zijn, zoals de Task Force 373 die zonder al te veel controle jaagt op een lijst van 70 opstandige bevelhebbers, dead or alive. Hun acties leiden vaak tot burgerdoden en vervreemden de Afghaanse burgerbevolking van de Westerse troepenmacht. Ook de inzet van bombardementen en onbemande vliegtuigjes eist een hoge tol aan burgerslachtoffers: 2009 was op dat vlak het bloedigste jaar sinds het begin van de oorlog.

De vaak gedetailleerde informatie in de rapporten geeft nieuwe inzichten in de brutaliteit, angst en paniek waarmee de oorlog in Afghanistan gepaard gaat. Human Rights Watch reageerde eerder al fel tegen het cynisme waarmee burgerslachtoffers in de officiële communicatie zo veel mogelijk verdoezeld worden. Het portret van de oorlog geschetst door Westerse regeringen is op zijn minst misleidend te noemen. Ook onze ministers zouden hun te rooskleurige verklaringen beter inruilen voor een portie realiteitszin. Minister De Crem verklaarde op 1oktober 2009 in de Kamercommissie Defensie: 'In Afghanistan zijn er, ondanks het beeld van aanslagen, aanwijzingen van een positieve evolutie. Die positieve evolutie kan men iedere dag waarnemen.' Of op 13 januari van dit jaar: 'Zelfs als er nog meer kan worden gedaan, kan men toch al stellen dat er ongetwijfeld vooruitgang is geboekt. Dat zijn toch allemaal zaken die aantonen dat er door onze aanwezigheid een grote verbetering is en een stabilisatie.'

Wat zeggen de rapporten over de Belgen in Afghanistan? België levert 600 soldaten en 6 F-16's aan de internationale troepenmacht die door de uitgelekte rapporten zwaar onder vuur komt te liggen. Onze soldaten vechten als opleiders mee in grondoperaties in Kunduz en bewaken de luchthaven in Kaboel. Onze F-16's worden intensief ingezet voor verkenning, afschrikkingmissies en bombardementen in het woelige Kandahar. Minister van Defensie Pieter De Crem heeft altijd volgehouden dat door de acties van onze Belgische F-16's nog geen burgerslachtoffers gevallen zijn. We hopen het samen met hem. Een eerste lezing van de uitgelekte rapporten maakt geen melding van de Belgen, maar verdere analyse is nodig.

Niettemin is België verwikkeld in een bijzonder vuile oorlog met bijzonder weinig resultaat. Een aantal beslissingen van de Belgische regering zijn opmerkelijk te noemen. Er wordt voluit ingezet op Afghanistan, terwijl grootschalige humanitaire conflicten in Congo of Soedan aan de aandacht van onze aftredende regering ontsnapten. Veel waarnemers zijn het er bovendien over eens dat veel meer middelen naar wederopbouw en ontwikkeling in Afghanistan moeten gaan. Het Belgische budget 2010 toont echter een groot onevenwicht: 109 miljoen euro voor militaire inzet en slechts 12 miljoen euro voor ontwikkeling. Verder is er dringend nood aan het opstarten van onderhandelingen met de Taliban. Toen Groen! dit in 2007 aanhaalde in het parlement, wuifde Pieter De Crem dit weg als compleet belachelijk. Nu zijn zowel de chef van de VN-missie in Afghanistan en de Britse opperbevelhebber in Afghanistan er openlijk voorstander van. Onder impuls van de VN werd een Verzoeningsfonds opgericht dat gematigde Taliban moet overhalen de wapens neer te leggen. In tegenstelling tot andere landen, weigerde België om hier mee in te investeren.

De regering-Leterme toonde een verbijsterend gebrek aan analysekracht en visie. Als deze onthullingen niet het ultieme signaal zijn om het Afghanistanbeleid over een andere boeg te gooien, wat dan wel? Tot waar reikt de bereidheid van de Westerse wereld en onze Belgische regering om levens van soldaten en Afghaanse burgers op te offeren in een strategie waarin niemand nog gelooft, zeker na het uitlekken van deze vernietigende rapporten?

(Dit opiniestuk verscheen op 27 juli 2010 in De Standaard)

Contact: Wouter De Vriendt -
Deel Deel
Wouter De Vriendt

Federaal Volksvertegenwoordiger
www.wouterdevriendt.be
Facebook Netlog Youtube Twitter -Submit RSS recente opiniestukken
27/07/2010 Belgische soldaten in Afghaans drijfzand 21/06/2010 De hardwerkende Vlaamse vijftigplusser 04/05/2010 Beste Stijn,
14/04/2010 Het recht op wettelijke veiligheid
26/03/2010 De kromme kabinetten-rekenkunde van Kris Pe... archief