26 juli 2010
NVAB stuurt brief aan informateur
De NVAB heeft een brief gestuurd aan de kabinetsinformateur met voorstellen inzake de zorg voor de werkende. De brief bevat voorstellen op het gebied van de toegang tot arbeidsgeneeskundige expertise, preventief onderzoek gericht op duurzame inzetbaarheid en de financiering van arbeidsgerelateerde zorg. De brief is mede ondertekend door de voorzitter van de KNMG, prof. dr. A.C. Nieuwenhuijzen Kruseman.
Bureau Woordvoering Kabinetsformatie Dr. R.F.M. Lubbers Postbus 20008 2500 EA 'S-GRAVENHAGE
Geachte heer Lubbers,
Graag willen wij als wetenschappelijke beroepsorganisatie van en voor bedrijfsartsen in Nederland (NVAB), een aantal zaken onder de aandacht brengen ten aanzien van de gezondheidszorg voor werknemers. Een nieuw regeerakkoord zou wat ons betreft niet voorbij moeten gaan aan sterke signalen die erop duiden dat deze zorg de laatste jaren aan kwaliteit en omvang heeft ingeboet: sinds 2005 is de omvang van de arbodienstverlening teruggevallen van ¤ 1,1 miljard naar ¤ 750 miljoen per jaar. Het aandeel bedrijfsgezondheidszorg (ca. 50%) daarbinnen is ook gedaald.
Deze ontwikkeling staat op gespannen voet met de noodzaak tot duurzame inzetbaarheid van werknemers en verbetering van de participatie van mensen die om gezondheidsredenen niet meer kunnen deelnemen aan werk of maatschappelijke activiteiten. De NVAB is niet de enige partij die zich zorgen maakt over de huidige ontwikkelingen. De Commissie Arbeidsomstandigheden van de SER heeft in 2009 een tweetal invitational conferences georganiseerd om knelpunten in de structuur en financiering van de bedrijfsgezondheidszorg in kaart te brengen. De beroepsorganisaties KNMG, LHV en NVAB hebben vervolgens ook een brief aan de ministers Klink en Donner gestuurd om deze problematiek onder de aandacht te brengen. De NVAB is daarom van mening dat door het nieuw te vormen kabinet nieuw beleid moet worden ontwikkeld voor de gezondheidszorg van werkenden en wil uw aandacht vestigen op de volgende punten.
1. Zorg voor de (potentieel) werkende: elke Nederlander moet toegang krijgen tot arbeidsgeneeskundige expertise De toegankelijkheid van de bedrijfsarts als deskundige op het terrein van arbeid en gezondheid dient geborgd te zijn: te veel werkgevers beperken zich in hun contracten met arbodiensten tot het hoognodige binnen de Wet Verbetering Poortwachter, waardoor preventieve interventies slecht van de grond komen. In sommige sectoren (met name binnen het MKB) is door het vervallen van de verplichting een arbodienst te contracteren de arbo- en bedrijfsgezondheidszorg tot onder het minimum gedaald.
Voorts is de NVAB van mening dat het open arbeidsgeneeskundig spreekuur weer beschikbaar dient te komen voor elke werkende als belangrijke toegang tot preventieve en curatieve zorg op het vlak van arbeid en gezondheid. De mogelijkheid om als werknemer, zonder medeweten van de werkgever, de bedrijfsarts om advies te vragen, ook als nog geen sprake is van (langdurend) verzuim, was een belangrijke verworvenheid die helaas afhankelijk is gemaakt van de uitkomst van de risico-inventarisatie en -evaluatie, die helaas maar al te vaak niet plaatsvindt. Uit onderzoek (zie BG-magazine, juni 2010) blijkt dat de bedrijfsarts steeds vaker wordt beschouwd als een externe professional die wordt aangestuurd door een "regisseur. van of namens het bedrijf. Toestemming moeten vragen om naar een bedrijfsarts te mogen is niet in het belang van de werkende, die zijn/haar gezondheid en inzetbaarheid wenst te behouden. Naast de algemene toegankelijkheid van arbeidsgeneeskundige expertise voor werknemers in loondienst zou speciale aandacht uit moeten gaan naar potentieel werkenden (studenten en uitkeringsgerechtigden) en ZZP.ers, voor wie veelal geen of zeer gebrekkige voorzieningen zijn op het vlak van arbeid en gezondheid. Ook mantelzorgers en vrijwilligers hebben baat bij dit soort ondersteuning. Het gaat hierbij om een totaal van minstens 2,5 miljoen personen (uitkeringsgerechtigden, ZZP.ers, studenten en mantelzorgers) nog afgezien van de werknemers (veelal in MKB) waarvoor momenteel onvoldoende voorzieningen zijn geregeld. Uiteraard kunnen alle bovengenoemde groepen terecht bij de huisarts voor medische klachten. Echter, meermaals is aangetoond dat huisartsen primair gericht zijn op het verhelpen van medische klachten en niet gericht zijn op functieherstel en nauwelijks tijd en aandacht hebben voor arbeidsgerelateerde aspecten. Door adequate arbeidsgeneeskundige voorzieningen, al of niet bemiddeld door arbodiensten, zou het arbeidspotentieel kunnen worden vergroot en verbeterd. Inmiddels zijn er een aantal pilots waarin de NVAB samen met Welder (voorheen: Breed Platform Verzekerden en Werk) ervaring heeft opgedaan met nauwere samenwerking - werken onder één dak - tussen huisartsen en arbeids- en bedrijfsgeneeskundigen, juist ten aanzien van deze nieuwe doelgroepen. De eerste resultaten van dit project ("Sterk naar Werk") zijn positief en zullen op de Dag van de Arbeid en Gezondheid op 1 oktober a.s. worden gepresenteerd.
2. Ontwikkel beleid voor preventief onderzoek gericht op duurzame
inzetbaarheid
Veel van de discussies over de pensioengerechtigde leeftijd en over zware beroepen richten zich op interventies in de latere fasen van het arbeidzame leven. Een optimale interventie ter verbetering van de inzetbaarheid begint zowel bij de werknemer als de werkgever echter al veel eerder in het proces. Het gaat erom continu aandacht te besteden aan het feit dat de werknemer nu en in de toekomst in staat moet zijn, zijn of haar werk te doen. Het gaat behalve om gezondheid en vitaliteit ook om competenties, scholing en loopbaanperspectieven. Dit alles is niet alleen van belang voor de betrokken werknemers en werkgevers, maar het gaat ook om een publiek belang voor de maatschappij als geheel.
De NVAB vindt dat de werkgever uiteraard financieel moet blijven bijdragen aan het realiseren van gezonde en veilige arbeidsomstandigheden. Immers, het voorwaarden scheppen voor gezond en veilig werken is in eerste instantie een verantwoordelijkheid van de arbeidsorganisatie. Dat betekent dat een aantal van de activiteiten die door bedrijfsartsen worden uitgevoerd ten behoeve van de werkgever (bijvoorbeeld veiligheidskeuringen, PAGO , het arbeidsomstandighedenspreekuur, advies in het kader van gezond en veilig werken en in het kader van gezondheidsmanagement, advisering in het sociaal-medisch team op groepsniveau) gewoon door de werkgever moet worden betaald. Door het bovengeschetste systeem heeft iedere (aspirant-)werkende in Nederland toegang tot arbeidsgeneeskundig advies in het kader van de eigen duurzame inzetbaarheid, en blijft de verantwoordelijkheidsverdeling - het bedrijf is verantwoordelijk voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden in de eigen arbeidsorganisatie intact. Bovendien worden zo voorwaarden geschapen voor een optimale beleving van de vertrouwensrelatie tussen werkende en arbeidsgeneeskundige bij het verlenen van de individuele arbeidsgerelateerde zorg. Ten slotte
De NVAB voelt zich zeer betrokken bij alle maatschappelijke ontwikkelingen en uitdagingen waar Nederland in de komende jaren mee te maken krijgt, en waar het nieuwe kabinet vanuit haar verantwoordelijkheid ook een passend beleid voor moet ontwikkelen. Vanzelfsprekend willen wij vanuit onze positie en verantwoordelijkheid ook een bijdrage leveren aan een duurzame samenleving waarin alle Nederlanders participeren. Wij zijn ervan overtuigd dat realisatie van bovenstaande voorstellen een bijdrage aan deze gewenste ontwikkeling kan leveren, en zijn vanzelfsprekend gaarne bereid tot het geven van een nadere toelichting.
Hoogachtend,
Nederlandse Vereniging voor Koninklijke Nederlandsche Maatschappij Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde tot bevordering der Geneeskunst Pieter Rodenburg, bedrijfsarts-jurist, prof. dr. A.C. Nieuwenhuijzen Kruseman voorzitter NVAB voorzitter KNMG