Wageningen Universiteit en Researchcentrum
19 jul 2010
Onderdeel: Alterra
De overheid is een anonieme moloch die samen met haar planners de
toekomst van onze maatschappij bepaalt. Burgers mogen daarbij soms
participeren. De Wageningse onderzoekers Martijn Duineveld, Rosalie van
Dam en Roel During draaien dat liever om. Zij pleiten ervoor om burgers
te laten bepalen wat goed voor hen is, waarbij de overheid mag
participeren en interveniëren. Maar alleen als dat nodig is.
Sinds de jaren zestig steken burgerprotestbewegingen steeds vaker de
kop op en zijn zij steeds beter georganiseerd. Zij verzetten zich,
regelmatig met succes, tegen de aanleg van bijvoorbeeld
bedrijventerreinen, kantorencomplexen, infrastructurele werken en
woningbouw in wat zij beschouwen als âhun achtertuinâ. Door planners,
ambtenaren en politici worden de acties van deze nimbyâs vaak weggezet
als egoïstische, zeer lokaal georiënteerde verzetspraktijken waarbij
het algemeen belang het aflegt tegen het persoonlijke belang van een
kleine groep mensen.
Duineveld (Wageningen University), Van Dam en During (Alterra
Wageningen UR) betogen in een essay dat dit een veel te gekleurde en
eenzijdige manier van denken is over burgerverzetgroeperingen in de
ruimtelijke ordening. âDeze groepen burgers worden vaak ten onrechte
als nimby bestempeld en gemarginaliseerd. Het handelen van
burgerverzetbewegingen kan in de toekomst, in retro-perspectief,
mogelijk worden gezien als één van de meest belangwekkende vormen van
landschapsbehoud van de 20e eeuw.â
Vaak worden experts voorgesteld als producenten van objectieve en niet
normatief gekleurde kennis, waartegenover dan de emotionele en
irrationele burger wordt gezet. Volgens de auteurs is planning echter
een politiek proces, en dus per definitie ook normatief. Zij vinden het
idee achterhaald dat de kennis van wetenschappers overeenstemt met de
objectieve aard der dingen. âNiet-wetenschappers hebben met
wetenschappers gemeen dat hun kennis een constructie is en niet
overeenstemt met de realiteit.â Een dergelijke omslag in het denken is
bij de overheid in het algemeen nog ver weg, maar er zijn lichtpuntjes.
In hun essay citeren zij uit een recente nota van het ministerie van
OC&W over de modernisering van monumentenzorg: âHet particuliere
initiatief is door de eeuwen heen de succesfactor geweest voor behoud
en ontwikkeling van erfgoed. De kennis en ervaring van mensen die zich
sterk maken voor cultuurbehoud krijgt meer ruimte in het nieuwe
stelsel.â
Klik hier voor het essay âThe importance of being nimbyâ, verschenen
als deel 4 in de serie Burgers en Landschap. Ook de andere delen van de
serie zijn hier te vinden.