Rijksoverheid
Datum 22 juli 2010
Betreft
Marktscan Zorgverzekeringsmarkt 2010
Geachte voorzitter,
Hierbij bied ik u de marktscan Zorgverzekeringsmarkt 2010 aan. In deze brief
geef ik kort de bevindingen weer van de NZa en kom ik tot slot terug op twee
toezeggingen.
Algemeen
Tot en met 2009 heeft de NZa via een verdiepende monitor gerapporteerd over de
ontwikkelingen op de zorgverzekeringsmarkt. Omdat gebleken is dat de markt
zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld tot een stabiele markt heeft de NZa
besloten om vanaf 2010 via een marktscan alleen over de meest belangrijke
ontwikkelingen te rapporteren. De marktscan bestaat uit een korte analyse van de
belangrijkste bevindingen, de onderliggende data zijn opgenomen in een bijlage.
Bevindingen NZa
Het aantal zorgverzekeraars is in 2010 afgenomen van 30 naar 281. Er bestaan
nog 11 concerns vanwege de overname van de portefeuille van PNO door ONVZ.
In 2010 is 4,3% van het aantal verzekerden gewisseld van zorgverzekeraar. Dit
percentage ligt iets hoger dan in 2009 (3,6%). Verzekerden hebben zich in
toenemende mate aangesloten bij een collectief (van 62% in 2009 naar 64% in
2010) of zijn al dan niet collectief overgestapt naar een goedkopere polis. Ruim
64% van de verzekerden heeft gekozen voor een polis waarvan de premie zeer
dicht bij de gemiddelde premie van ¤ 1.095 ligt. Door het overstappen is door
verzekerden een overstapwinst gerealiseerd van ¤ 50 miljoen ten opzichte van
2009. Dit laat onverlet dat de premie in 2010 echter relatief hard gestegen is ten
opzichte van de premiestijging in 2008 en 2009. De mutatie is nagenoeg geheel
veroorzaakt door een gestegen rekenpremie, vastgesteld door VWS, vanwege een
te verwachten hogere schadelast.
Bijna 40% van de verzekerden heeft in 2010 een naturapolis, bijna 30% heeft een
combinatiepolis met deels gecontracteerde zorg en bijna 20% heeft een
restitutiepolis zonder gecontracteerde zorg.
1 Groene Land Achmea is overgegaan in Zilveren Kruis Achmea, PNO is
overgegaan naar ONVZ.
Ons kenmerk
Z/M*3012995
Pagina 2 van 3
In 2010 is een groot aantal polissen verschoven van gecontracteerde naar deels
gecontracteerde zorg. De vergoedingsbeperkingen indien de verzekerde naar een
niet*gecontracteerde zorgaanbieder gaat zijn toegenomen. Waar verzekerden
twee jaar geleden nog gemiddeld 80% vergoed kregen voor niet*gecontracteerde
medisch specialistische zorg, is dit nu gedaald naar gemiddeld 75%. In de praktijk
is het effect hiervan echter beperkt omdat de meeste ziekenhuizen zijn
gecontracteerd, de vergoedingsbeperking heeft vooral betrekking op
privéklinieken. De verandering van polisvoorwaarden heeft tot op heden ook niet
geleid tot overstappen door verzekerden.
Met betrekking tot kwaliteit van de dienstverlening door zorgverzekeraars aan
verzekerden is gebleken dat de duidelijkheid die zorgverzekeraars geven over de
bijbetaling in geval een consument naar een niet gecontracteerde aanbieder gaat
is afgenomen. Desalniettemin is de waardering van de zorgverzekeraars door
verzekerden licht gestegen.
Het aantal verzekerden met een aanvullende verzekering is gedaald, met name bij
de groep verzekerden die niet deelnemen aan een collectiviteit. Er is een lichte
stijging zichtbaar van het aantal verzekerden met een maximaal vrijwillig eigen
risico.
Toezeggingen
Zoals ik heb toegezegd in mijn brief aan u d.d. 29 september 2009 (Tweede
Kamer, Kamervragen met antwoord 2009*2010, nr. 143) heeft de NZa de
ontwikkelingen omtrent het herverzekeren van het eigen risico via collectiviteiten
en de aanvullende verzekering gemonitord. In 2010 maken tien zorgverzekeraars
gebruik van deze mogelijkheid. Voor 211.000 verzekerden (1,6%2) is het
(verplichte en/of vrijwillige) eigen risico herverzekerd. 161.000 verzekerden
hebben enkel hun verplicht eigen risico herverzekerd, het gaat hier met name om
collectiviteiten die zijn gesloten ten behoeve van uitkeringsgerechtigden en
minima. 20.000 verzekerden hebben louter hun vrijwillig eigen risico verzekerd,
dit betreffen met name verzekerden in collectiviteiten voor studenten en
seizoenarbeiders. 30.000 verzekerden hebben zowel hun verplichte als vrijwillige
eigen risico herverzekerd. Ik zie naar aanleiding van de geringe omvang geen
aanleiding om aanvullende maatregelen te treffen.
Voorts heb ik u tijdens het AO Zorgverzekeringswet d.d. 28 januari 2010
toegezegd (toezegging 3477) terug te komen op vraag van kamerlid Van Gerven
over welke vergoedingen door zorgverzekeraars verstrekt worden voor
geneesmiddelen wanneer een verzekerde de geneesmiddelen verkrijgt bij een
apotheker die geen contract heeft met zijn zorgverzekeraar. En of er een
onaanvaardbare drempel ontstaat indien de geneesmiddelen niet volledig vergoed
worden. De NZa gaat in de marktscan niet specifiek op deze situatie in, maar
mede op basis van de Monitor Extramurale Farmacie van de NZa, die ik op korte
termijn aan uw Kamer zal sturen, kan ik hier het volgende over melden. Indien
een verzekerde met een naturapolis zijn geneesmiddelen verkrijgt bij een niet*
gecontracteerde apotheker, hebben zorgverzekeraars in hun polis opgenomen dat
zij doorgaans 75% tot 90% van het wettelijke of marktconforme tarief in
Nederland vergoeden. De verzekerde zou dan het meerdere zelf moeten
bijbetalen. Indien een verzekerde een restitutiepolis heeft (met doorgaans een
2 Percentage ten opzichte van de totale verzekerdenpopulatie van 18 jaar en ouder.
Ons kenmerk
Z/M*3012995
Pagina 3 van 3
hogere premie), heeft de verzekerde vaak recht op een vergoeding van de kosten
van de geneesmiddelen conform het wettelijke of marktconforme tarief in
Nederland. Er zijn ook restitutiepolissen waarbij de vergoeding gemaximeerd is tot
bijvoorbeeld 80%. Zorgverzekeraars hebben het recht om zelf de mate te bepalen
waarin zij niet*gecontracteerde zorg vergoeden (Zvw, art. 13). In de praktijk blijkt
echter dat zorgverzekeraars vrijwel altijd de geneesmiddelen volledig vergoeden
ook als er geen contract is met de desbetreffende apotheker.
Ik ben van mening dat er geen onaanvaardbare drempel ontstaat indien
zorgverzekeraars geneesmiddelen niet volledig vergoeden wanneer de verzekerde
er voor kiest deze bij een niet*gecontracteerde apotheker af te nemen. In het
geval van een restitutiepolis is er op dit moment doorgaans nog sprake van een
volledige vergoeding van het wettelijke of marktconforme tarief. In het geval een
verzekerde een (natura)polis heeft waarin wel een beperking van de vergoeding
geldt bij een niet*gecontracteerde apotheker, heeft de verzekerde doorgaans de
mogelijkheid om zich te wenden tot een apotheker die wel een contract heeft met
zijn zorgverzekeraar. Aangezien de zorgverzekeraar met meerdere apothekers
contracten sluit, maar vooral gezien de huidige praktijk, zie ik hier dan ook geen
enkele (onaanvaardbare) drempel ontstaan.
Hoogachtend,
de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
---- --