Rijksoverheid
Datum 22 juli 2010
Reactie met betrekking tot misstanden bij ISO 9001 certificering
Ons kenmerk
ETM/MC / 10107599
Uw kenmerk
2010Z08526/2010D25794
Bij brief van 24 juni 2010 (kenmerk 2010Z08526/2010D25794) heeft u mij
gevraagd om een reactie in algemene zin op een brief die misstanden zou
aankaarten bij ISO 9001 certificering. U heeft daarbij verzocht niet in te gaan op
de individuele zaak, maar wel op de in die brief aangekaarte problematiek.
Certificering vindt plaats in een open stelsel met onderling concurrerende
certificatie!instanties. In de brief gaat het echter niet zo zeer om misstanden bij
ISO 9001 certificering, maar om de overgang naar een nieuwe situatie waarin er
slechts één nationale accreditatie!instantie per lidstaat kan bestaan. Er is een
algemeen kader van regels en beginselen vastgelegd met betrekking tot
accreditatie, dat er toe moet leiden dat het vertrouwen in ondermeer ISO 9001
certificaten toeneemt. Deze regels en beginselen zijn vastgelegd in de Europese
verordening 765/2008 inzake accreditatie en markttoezicht (hierna: de
verordening), die op 9 juli 2008 is gepubliceerd. Op grond van deze verordening
mogen lidstaten slechts één nationale accreditatie!instantie hebben, omdat
mededinging tussen accreditatie!instanties kan leiden tot commercialisatie van
hun activiteit en dit is onverenigbaar met hun rol als laatste controleniveau in de
conformiteitsbeoordelingsketen. Hiermee creëert de verordening per lidstaat,
zoals briefschrijver stelt, één organisatie die met uitsluiting van andere
organisaties bevoegd is op het terrein van accreditatie.
Om in Nederland aan de voorwaarden van de verordening te voldoen, is vorig jaar
de Wet aanwijzing nationale accreditatie!instantie1 tot stand gekomen. Deze wet
is op 1 januari 2010 in werking getreden. In deze wet wordt de Raad voor
Accreditatie (RvA) aangewezen als de nationale accreditatie!instantie. Er is
gekozen voor de RvA als nationale accreditatie!instantie, omdat de RvA in de
praktijk al als nationale accreditatie!instantie functioneerde. Bovendien was de
RvA reeds aangesloten bij de Europese samenwerking voor accreditatie (EA) en bij
de internationale koepelorganisaties voor accreditatie!instanties (zie ook
Kamerstukken II 2009/10, 31 931, nrs. 1!6). Door de aanwijzing in deze wet is de
RvA een zelfstandig bestuursorgaan geworden.
1 Staatsblad 2009, 455
Pagina 2 van 2
Directoraat
generaal voor
Energie, Telecom en Markten
Directie Mededinging en
Consumenten
Ons kenmerk
ETM/MC / 10107599
De verordening en de wet zorgen er voor dat er geen belangenverstrengeling
binnen de RvA kan ontstaan, zoals in de brief wordt gesuggereerd. Doordat de
RvA een zelfstandig bestuursorgaan is geworden, wordt een onafhankelijke
taakuitvoering en oordeelsvorming van de RvA gewaarborgd. De RvA is
onafhankelijk ten opzichte van de partijen die de RvA accrediteert. Elke
conformiteitsbeoordelingsinstantie die een accreditatie aanvraagt bij de RvA wordt
getoetst aan dezelfde objectieve eisen die zijn bepaald door geharmoniseerde
Europese normen. Een accreditatie kan niet worden toegekend als een instantie
niet aan de gestelde eisen voldoet. Omdat de RvA een zelfstandig bestuursorgaan
is, is ook de Algemene wet bestuursrecht van toepassing. Dit betekent dat de
conformiteitsbeoordelingsinstantie, of een andere belanghebbende die het niet
eens is met het besluit tot het al dan niet toekennen van een
accreditatiecertificaat, bezwaar kan aantekenen bij de RvA. Indien degene die
bezwaar heeft aangetekend het niet eens is met het besluit op zijn bezwaarschrift,
kan hij in beroep gaan bij de bestuursrechter. Tenslotte kan hoger beroep worden
ingesteld bij het College van beroep voor het bedrijfsleven.
Ook wordt in de brief naar voren gebracht dat er een wettelijke overgangsregeling
had moeten zijn. De verordening bevat een overgangsregeling. Aangezien een
verordening rechtstreeks doorwerkt in een lidstaat, kan een ieder in Nederland
zich beroepen op de overgangsregeling in de verordening. In artikel 39 van de
verordening staat dat accreditatiecertificaten die voor 1 januari 2010 zijn
afgegeven, geldig kunnen blijven tot hun vervaldatum, doch niet na 31 december
2014. Conformiteitsbeoordelingsinstanties kunnen tot het einde van de geldigheid
van het accreditatiecertificaat dus gewoon geldige certificaten uitgeven. Indien het
accreditatiecertificaat wel is verlopen of wordt verlengd of uitgebreid, dient de
certificatie!instantie opnieuw te worden geaccrediteerd. Zij had dit echter ook
onder het oude stelsel moeten doen. Het enige verschil met het oude stelsel is dat
de RvA de accreditatie nu zal doen in plaats van de voorheen accrediterende
instantie. Het is dan ook niet zo dat de bedrijven die worden gecertificeerd door
een geaccrediteerde conformiteitsbeoordelingsinstantie, door het nieuwe stelsel
extra kosten moeten maken.
Gezien het bovenstaande ben ik dan ook van mening dat de verordening en de
Wet aanwijzing nationale accreditatie!instantie niet leiden tot onethisch gedrag of
concurrentievervalsing, maar juist tot een verbetering van het vertrouwen in
certificaten onder accreditatie.
(w.g.) Maria J.A. van der Hoeven
Minister van Economische Zaken
---- --