Ingezonden persbericht


Amsterdam, juni 2010

Guus Janssen | Friso Haverkamp
Pinocchio in Love
een straatopera voor het Ricciotti ensemble

muziek Guus Janssen
libretto Friso Haverkamp
regie Miranda Lakerveld
decor en kostuums Pi-Kwadraat
lichtontwerp Floriaan Ganzevoort

Antje Lohse mezzosopraan ­ Blue
Harm Huson countertenor ­ Little Man
Roberto Bacchilega acteur ­ Pini (de oude Pinocchio) Javier Murugarren danser/poppenspeler ­ Pini (de jonge Pinocchio)

Ricciotti ensemble o.l.v. Gijs Kramers

Speellijst
di 13 juli 21.30 Hof van Saksen, Veldweg 22-24, Nooitgedacht ­ TRY OUT wo 14 juli 21.30 Gevangenis Blokhuispoort, Blokhuisplein 40, Leeuwarden ­ TRY-OUT vr 16 juli 19.00 Festival De Parade, Moreelsepark, Utrecht ­ PREMIÈRE za 17 juli 21.30 Park de Leidse Hout, Houtlaan, Leiden zo 18 juli 21.30 Noorderparkkamer, Floraparkweg 1, Amsterdam-Noord ma 19 juli 21.30 Regio Rotterdam, n.t.b.
di 20 juli 21.30 Openluchttheater, Hertmerweg 31, Hertme do 22 juli 21.30 Slottuintheater, Slotlaan 1, Zeist vr 23 juli 21.30 Sonsbeekpark, Zijpendaalseweg 24a, Arnhem za 24 juli 21.30 Belgenmonument, Belgenlaan 9, Amersfoort zo 25 juli 21.30 Amsterdam-West, n.t.b.

Tournee Sicilië 19 t/m 27 oktober 2010

De toegang voor alle concerten is gratis.

In dezelfde periode geeft het Ricciotti ensemble zo'n dertig reguliere optredens. Kijk voor de agenda en de meest actuele informatie op www.ricciotti.nl of volg ons op Twitter (@ricciottitweets).







Pinocchio in Love
een straatopera voor het 40-jarige Ricciotti ensemble

Inleiding
Het Ricciotti ensemble is een veertigkoppig straatsymfonieorkest, bestaande uit enthousiaste (conservatorium)studenten. Dit jaar bestaat het orkest veertig jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum gaf het orkest componist Guus Janssen en librettist Friso Haverkamp de opdracht tot het schrijven van een `straatopera', voortkomend uit en gebruikmakend van de unieke kwaliteiten van het orkest. Dit inspireerde de makers tot een bewerking van het wereldberoemde verhaal Pinocchio van de Italiaanse schrijver Carlo Collodi. Met de opera Pinocchio in Love reist het Ricciotti ensemble in juli door Nederland (première 16 juli tijdens de Parade in Utrecht), en in oktober naar Sicilië voor een tweede serie voorstellingen.

De opera en de makers
"How funny I was when I was a puppet and how glad I am now that I've become a boy." In zijn libretto neemt Friso Haverkamp geen genoegen met deze wat stichtelijke opmerking van Pinocchio. Inmiddels 127 jaar oud (zijn geboorte vond plaats in 1883), kijkt de oude Pini terug op een niet al te gelukkig leven, als mens van vlees en bloed. Eigenlijk, zo beseft hij, was hij beter af als marionet. Nu, vlak voor zijn laatste transformatie tot stof en as, keert hij nog eenmaal terug naar het toneel van zijn jeugd. Pini heeft een groot verlangen om weer terug te keren naar zijn bestaan als houten wezen, omdat hij dan herenigd zal worden met de grote liefde uit zijn leven: de fee Blue. Iedereen kent een deel van Pinocchio's levensgeschiedenis: van zijn geboorte uit de handen van poppenmaker Geppetto en de variabele lengte van z'n neus tot en met z'n menswording. Niemand weet wat er van dit jongetje van vlees en bloed terechtkwam...

Met Guus Janssen, Friso Haverkamp en regisseuse Miranda Lakerveld heeft het Ricciotti ensemble een team aangetrokken dat al sinds tijden op elkaar ingespeeld is binnen uiteenlopende projecten. Hun laatste project Fausts Licht werd geroemd om de geslaagde verstrengeling van tekst, muziek en mise-en-scène. Janssen, Haverkamp en Lakerveld hielden de mobiliteit, speelsheid en directheid van het Ricciotti ensemble in het achterhoofd bij de totstandkoming van Pinocchio in Love. Het orkest neemt dan ook muzikaal en dramatisch deel aan de opera. Met de opera Pinocchio in Love gaat het Ricciotti ensemble terug naar de oervorm van het muziektheater: de oude context van de commedia dell'arte, de straat, wordt in deze productie in ere hersteld.

Voor decor en kostuums tekende het ontwerpbureau Pi-Kwadraat. Voor Pinocchio in Love maakte het kostuums, decors, objecten en poppen, die elkaar in functie en ontwerp moeiteloos overlappen. Floriaan Ganzevoort, werkzaam voor de Theatermachine in de Nederlandse operawereld, is verantwoordelijk voor het licht.





Het reguliere repertoire
De opera beslaat tijdens de tournees de helft van het repertoire. De andere helft bestaat uit muziek die afkomstig is uit Sicilië: voornamelijk volksmuziek, o.a. de fameuze Tarantella staat op het programma, in een versie van Canterini di Ortigia, een vooraanstaande Siciliaanse volksmuziekgroep. Voor het klassieke repertoire is gekozen voor werken van Siciliaanse componisten uit diverse tijdvakken. Zo staan er enkele motetten van de zestiende-eeuwer Sigismondo d'India op het programma, naast aria's van Domenico Scarlatti en een ouverture van Vincenzo Bellini. Uit het hedendaagse repertoire zal de complexe Sinfonia da Camera van Aldo Clementi worden gespeeld. De Sicilienne wordt vertegenwoordigd door werk van Antonio Vivaldi, en het operagenre door de ouverture uit La forza del destino van Giuseppe Verdi en het Intermezzo uit Manon Lescaut van Giacomo Puccini. Verder staat Nino Rota's muziek uit Fellini's film La Strada op de lessenaars. Hiernaast wordt er werk gespeeld van populaire Siciliaanse artiesten als Carmen Consoli, Franco Battiato ­ die met I treni di Tozeur een vijfde plaats behaalde tijdens het Eurovisie Songfestival 1984 ­ en de allround trompettist, componist en arrangeur Roy Paci.

Het Ricciotti ensemble
Het Ricciotti ensemble werd opgericht in 1970 en bestaat uit veertig geestdriftige (conservatorium)studenten. Het brengt symfonische muziek op plaatsen waar deze normaliter niet klinkt. Het Ricciotti ensemble mag expert worden genoemd op het gebied van publieksbenadering en community art: destijds opgericht onder het credo `Kunst de straat op', spreekt het z'n publiek overal aan. Het ensemble zoekt mensen op in asielzoekerscentra, gevangenissen en psychiatrische instellingen, maar ook op de markt, langs het voetbalveld of op de Wadden. De mobiliteit van het Ricciotti ensemble maakt het orkest uniek. De orkestleden zijn binnen drie minuten speelklaar (van bus tot optreedlocatie). Dankzij die snelheid kunnen er per dag meerdere optredens gegevens worden: drie is het minimum en twaalf het record. Het orkest geeft minstens 100 optredens per jaar, en gaat drie keer per jaar op tournee. Klassiek, jazz, pop en wereldmuziek... het Ricciotti ensemble speelt muziek uit alle eeuwen en stijlen. Sinds 2006 is Gijs Kramers dirigent van het Ricciotti ensemble. Hij was aanvoerder altviool bij het Nationaal Jeugd Orkest en bij het Ricciotti ensemble, plaatsvervangend aanvoerder in het Nederlands Balletorkest en vanaf 2002 lid van het Londense Philharmonia. Ook is hij altviolist in het befaamde Ruysdael Kwartet. Als kamermusicus en solist trad hij o.m. op in Carnegie Hall in New York, tijdens de festivals van Aldeburgh, Bath en Aix-en-Provence en in het Amsterdamse Concertgebouw.

De cast
De van oorsprong Duitse mezzosopraan Antje Lohse werkte eerder samen met Guus Janssen, Friso Haverkamp en Miranda Lakerveld, én was soliste bij het Ricciotti ensemble. In Pinocchio in Love vertolkt ze de rol van de Blauwe Fee. Naast haar staat countertenor Harm Huson als Little Man. Hij zong en acteerde in muziektheater­ producties van Muziektheater De Plaats, VocaalLAB, Nederlands Dans Theater en Leine & Roebana. De Italiaan Roberto Bacchilega (de oude Pinocchio) woont sinds jaren in Nederland en is werkzaam als acteur en dramadocent. Hij speelt de rol van Pini,





de oude Pinocchio. De Spaanse danser/poppenspeler Javier Murugarren completeert het viertal, in de rol van de jonge Pini. Hij studeerde dans in Barcelona en Amsterdam en toert nu met regelmaat de wereld over met werk in uiteenlopende disciplines, van videokunst tot eigen choreografieën. Hij voert zijn werk uit in theaters, maar ook op straat.

Sicilië-tournee
In oktober reist het Ricciotti ensemble naar de bakermat van de opera, Italië. Niet naar Toscane of Verona maar naar Sicilië, het cultureel minder bedeelde zuiden. Sinds een paar jaar is de antimaffia-beweging op dit eiland in een stroomversnelling gekomen: jonge ondernemers besloten bij het opzetten van een zaak om geen pizzo (door de maffia opgelegde belasting aan ondernemers) meer te betalen. Het was een moedige beslissing die snel in de openbaarheid kwam en veel sympathisanten kreeg. Inmiddels is de Addiopizzo-beweging tot grote proporties uitgegroeid. Een andere instantie met min of meer dezelfde doeleinden is Libero Futuro. Die organisatie richt zich op het geven van praktische ondersteuning aan bedrijven die aangifte hebben gedaan tegen de maffia. Het Ricciotti ensemble heeft contact met het management van beide organisaties. In navolging van hun initiatieven zal het orkest zoveel mogelijk zaken doen met instellingen, restaurants, accommodaties en winkels die zich expliciet hebben uitgesproken tegen de maffia. Het getoonde idealisme sluit naadloos aan op dat van het Ricciotti. Al draagt het Ricciotti ensemble geen politieke ideeën uit, een beweging die zich boven elke morele discussie verheft mag op zijn steun rekenen.

16 juni 2010





Biografieën Guus Janssen | Friso Haverkamp | Miranda Lakerveld

Guus Janssen (1951) studeerde piano en compositie aan het Sweelinck Conservatorium te Amsterdam bij Jaap Spaanderman, Ton Hartsuiker en Ton de Leeuw. Janssens composities reiken van pianomuziek en kamermuziek tot symfonisch werk, die onder meer werden uitgevoerd door het Mondriaan Kwartet, Nieuw Ensemble, Radio Kamerorkest, Koninklijk Concertgebouworkest en de Ebony Band. Als pianist en klavecinist trad hij op met musici als John Zorn en Gidon Kremer. Sinds de jaren tachtig leidt hij zijn eigen ensembles, van (piano)trio tot 11-tet en (opera)orkest. Voor zijn werkzaamheden op het gebied van de jazz en geïmproviseerde muziek ontving hij de Boy Edgar Prijs 1981, en voor zijn compositorisch werk werd hij bekroond met de prestigieuze Matthijs Vermeulen Prijs 1984. Guus Janssen componeerde onder andere Keer en Dutch Mambo, beiden voor het Koninklijk Concertgebouworkest, Klotz voor Gidon Kremer, de componist zelf en het Schönberg Ensemble en Ha Hu Baley, liederen voor mezzosopraan Angelika Kirchschlager met altviolist Yuri Bashmet en pianist Jean-Yves Thibaudet. Zijn tripelconcert Verstelwerk werd in 2007 ovationeel ontvangen na een uitvoering door het Riverside Orchestra in Carnegie Hall in New York. Vorig seizoen was Janssen `composer in residence' bij Het Brabants Orkest. In dat kader vond de première plaats van Belvédère voor twee cello's en orkest met de cellisten Larissa Groeneveld en Ernst Reijseger. In 2008 verscheen op (zijn eigen) label Geestgronden de solo piano-cd Out of Frame die in de pers unaniem werd geprezen. In samenwerking met Friso Haverkamp ontstonden tot nu toe de opera's Fausts Licht (1988/1993), die opgevoerd werd in het Amsterdamse Bethaniënklooster, Noach (1994) en HIERº (1997/1999), beide voor De Nederlandse Opera. Voor het Ricciotti ensemble schreef hij in 1997 de compositie Dutch Dub.

Friso Haverkamp schrijft toneelteksten en libretti. Tot zijn oeuvre behoren de opera's Fausts Licht (Bethaniënklooster, 2006), Noach (De Nederlandse Opera, 1994 en 1999), HIERº (De Nederlandse Opera, 2000) en QUOTH (concertant, 1999), alle met muziek van Guus Janssen, Tattooed Tongues met muziek van Martijn Padding (Warschau, St. Petersburg, 2001/2003), en Hôtel de Pékin (Nationale Reisopera, 2008) en Branches of Heaven (Beijing, 2010, ZaterdagMatinee, 2011), beide met muziek van Willem Jeths. In voorbereiding is The blind owl, een kameropera voor kwartet en elektronica (enscenering Parijs, 2012).

Miranda Lakerveld is regisseur en schrijver van voornamelijk opera en muziektheater. Ze studeerde Theaterwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam, en volgde lessen bij Friso Haverkamp en Anatoli Vassiliev. Miranda Lakerveld assisteerde regisseurs als Lodewijk de Boer, Theu Boermans en Pierre Audi, en werkte o.m. met de Theatercompagnie, Opera Trionfo, Combattimento Consort Amsterdam en De Nederlandse Opera. Ze deed instuderingen van Loevendies Johnny & Jones (Dresden), Wagners Der Ring des Nibelungen en Messiaens François d'Assise (Amsterdam) en Monteverdi's L'incoronazione di Poppea (Los Angeles). Miranda Lakerveld regisseerde de wereldpremière van Fausts Licht van Guus Janssen en Friso Haverkamp, het monodrama The Medium van Peter Maxwell Davies, Krapp's Last Tape/Apollon Musagète (coproductie Les Autres Muziektheater en Nederlands Kamerorkest) en Bartóks Blauwbaars burcht in de Rotterdamse Doelen. Ze schreef het script voor Ordinary Lives, een productie van de Indiase Darpana Performance Group. In de Amsterdamse Bijlmer werkte ze met verschillende maatschappelijke organisaties, en realiseerde ze o.m. de muziektheatervoorstelling Philoctetes met de Ghanese theatergroep GAM. Miranda Lakerveld richtte in 2007 richtte de stichting Les Autres Muziektheater op.




Ingezonden persbericht