Erasmus Universiteit Rotterdam

Eigendoms- en bestuurverhoudingen beïnvloeden CEO beloning Nederlandse beursfondsen

`Overcrowded boards' minder effectief in toezicht

Naast economische kenmerken als bedrijfsomvang, groeiverwachtingen en prestaties hebben ook eigendomsstructuur en bestuurssamenstelling een grote invloed op de hoogte van de CEO beloning. Dat blijkt uit onderzoek dat Rotterdam School of Management, Erasmus University en Hewitt Associates hebben verricht naar de beloningspraktijk in Nederland. Dit jaar was het onderzoek specifiek gericht op de invloed van zowel de eigendomsstructuur als de bestuurssamenstelling op de hoogte van de CEO beloning Het onderzoek strekte zich uit tot de 75 beursfondsen die onderdeel uitmaakten van de AEX, AMX en AScX indexen in de jaren 2006-2008.

De invloed van de eigendomstructuur
De omvang van de CEO beloning wordt gedrukt naar mate een groter deel van de aandelen in handen is van partijen met een aanmerkelijk belang (>5%). Grootaandeelhouders, die een belangrijk economisch belang in de onderneming hebben, hebben een belangrijke monitorfunctie en ook een negatief effect op de omvang van de CEO beloning. Ook forse aandelenpakketten, gemeten als 1% van het uitstaand kapitaal, bij andere leden van de Raad van Bestuur (RvB) of de Raad van Commissarissen (RvC) hebben een negatief effect op de hoogte van de CEO beloning.
In tegenstelling tot de verwachtingen blijkt dat ondernemingen met beschermingsconstructies in combinatie met bovenstaande variabelen hun CEO aanmerkelijk minder betalen. Er lijkt sprake te zijn van een impliciete monitorfunctie.
Uit vervolganalyses blijkt dat bij grotere ondernemingen in de populatie het aandelenbezit van grootaandeelhouders meer van belang is, terwijl het aandelenbezit door de CEO en overige RvB leden een grotere rol speelt bij de kleinere ondernemingen.

Voor de bestuurssamenstelling is gekeken naar de omvang van de RvB, omvang RvC, zittingsduur van de CEO, zittingsduur van de voorzitter van de RvC en overige RvC leden en de mate waarin de RvC leden zich als onafhankelijk kwalificeren volgende de Nederlandse Corporate Governance Code.

Veruit de belangrijkste variabele is de omvang van de RvC. Raden van Commissarissen die bestaan uit een bovengemiddeld aantal RvC leden blijken hun CEOs aanmerkelijk meer te betalen. Zogenaamde `overcrowded boards' blijken minder effectief te zijn in hun toezicht waardoor de omvang van de CEO beloning hoger uitpakt.

Niet-onafhankelijke RvC leden, bijvoorbeeld RvC leden die gelieerd aan partijen met commerciële belangen zoals advocaten en banken, of RvC leden die zijn geassocieerd met een grootaandeelhouder, blijken ook een drukkend effect te hebben op de hoogte van de CEO beloning. De zittingsduur van RvC leden heeft geen significante effecten.

Gerard Mertens, hoogleraar Financial Analysis bij RSM: "Naast eigendomsstructuur dient ook zeker de samenstelling van de RvC in ogenschouw worden genomen. Bovengemiddeld grootte RvC's leiden tot een hogere CEO beloning. Ook is het, vanuit beloningsoptiek, niet per definitie onwenselijk dat RvC leden zich niet als onafhankelijk kwalificeren volgens de Nederlandse corporate governance code. Vanuit dit onderzoek bezien is het daarom toe te juichen dat beleggerplatform Eumedion en haar aangesloten leden overwegen zich meer te bemoeien met de selectie van RvC leden. Onderzocht wordt in hoeverre het Zweedse model, waarbij enkele grootaandeelhouders samen met een aantal zittende commissarissen zitting hebben in de selectie- en benoemingscommissie, geschikt is voor Nederland".

Het onderzoeksrapport wordt gepubliceerd door EURICI. EURICI is het Erasmus University Research Institute on Compensation and Incentives dat zich tot doel stelt onderzoek uit te voeren en kennis te vergaren over de uitgangspunten, het ontwerp, de kenmerken en de toepassing van prestatiegerichte beloningsystemen alsmede de gevolgen hiervan voor individuen, organisaties en samenleving als geheel. EURICI is een initiatief van prof.dr. Frank Hartmann en prof.dr. Gerard Mertens.