Gezamenlijk persbericht van de Universiteit Utrecht en Rutgers Nisso Groep
13 juli 2010
Doorzeuren om seks komt vaak voor
Veel jongeren hebben te maken met grensoverschrijdend seksueel gedrag
Grensoverschrijdende seksuele ervaringen komen veel voor bij jongeren tussen de 15 en 25 jaar. Dit blijkt uit de vandaag gepubliceerde resultaten van het onderzoek 'Laat je nu horen!', uitgevoerd door de Universiteit Utrecht en kenniscentrum seksualiteit Rutgers Nisso Groep, met subsidie van ZonMw (Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie). Vooral meisjes hebben ermee te maken: maar liefst 84% van de meisjes die aan het onderzoek deelnamen, heeft sinds haar 14e zo'n ervaring gehad. Bij de jongens is dit percentage 66%. Effectieve preventie, in de vorm van een samenhangend programma voor seksuele en relationele vorming, is hard nodig.
Bij grensoverschrijdende seksuele ervaringen wordt iemand die geen seks wil overgehaald, gemanipuleerd, gechanteerd of gedwongen om toch seks te hebben of fysieke seksuele handelingen uit te voeren. Bij seksuele ervaringen zónder fysiek contact wordt iemand ongevraagd geconfronteerd met seksuele opmerkingen, seksuele bewegingen, masturberen voor een webcam, het toegestuurd krijgen van porno, enzovoort.
Meisjes en homoseksuele jongens vaak slachtoffer
Voor het meemaken van grensoverschrijdend seksueel gedrag mét en zónder fysiek contact kwamen twee duidelijke risicogroepen naar voren: meisjes en homoseksuele jongens. Bij ervaringen zónder fysiek contact liepen ook niet-westerse, religieuze jongeren een verhoogd risico.
Jongens vaak dader
Jongens vormden een risicogroep als het ging om het zélf overschrijden van andermans grenzen. Het opleidingsniveau bleek ook gerelateerd aan het vertonen van grensoverschrijdend seksueel gedrag: lager opgeleide jongeren overschrijden vaker de grenzen van de ander, waarbij er géén sprake was van fysiek contact, terwijl hoger opgeleide jongeren dit vaker deden in seksuele ervaringen mét fysiek contact.
Cijfers
Tabel 1
Percentages van jongeren die meldden één keer of vaker een grensoverschrijdende seksuele ervaring te hebben meegemaakt (n=1350)
Grensoverschrijdende seksuele ervaringen
Meisjes
Jongens
Grensoverschrijdende seksuele ervaring zónder fysiek contact.
76%
54%
Grensoverschrijdende seksuele ervaring mét fysiek contact.
63%
46%
Grensoverschrijdende seksuele ervaring mét en zónder fysiek contact.
84%
66%
Tabel 2
Veelvoorkomende situaties mét fysiek contact die jongeren melden te hebben meegemaakt of zich zelf schuldig aan te hebben gemaakt (n=1350)
Veelvoorkomende situaties mét fysiek contact
Meegemaakt
Zelf gedaan
Een vaste partner (relatie) blijft aandringen of zeuren om seks, terwijl de ander al heeft aangegeven geen seks te willen.
22%
11%
Een 'one night stand' of kennis blijft net zo lang aandringen of zeuren tot de ander overstag gaat.
20%
6%
Een 'one night stand' of kennis maakt gebruik van de dronken toestand van de ander om seks te kunnen hebben.
15%
6%
Een vaste partner (relatie) wordt boos om toch seks te kunnen hebben.
9%
6%
Duidelijk communiceren helpt
Duidelijk communiceren over seks en aangeven wat je wel en niet wilt, helpt om veelvoorkomende vormen van grensoverschrijdend gedrag te voorkomen, zoals aandringen, zeuren, boos worden, liegen of gebruik maken van iemands dronkenschap om seks te krijgen. Als een partner fysiek geweld gebruikt om seks te krijgen, helpen communicatieve vaardigheden niet.
Over het onderzoek
De onderzoekers vroegen via internet aan 1350 seksueel actieve jongeren tussen de 15 en 25 jaar welke grensoverschrijdende ervaringen en gedragingen zij vanaf hun 14e zelf wel eens hebben meegemaakt of uitgeoefend. De ervaringen varieerden van een ongevraagde seksuele opmerking tot aan gedwongen seks. In het huidige onderzoek is gekeken of het meemaken van seksueel grensoverschrijdend gedrag samenhangt met bijvoorbeeld overmatig alcoholgebruik of het kijken naar porno, maar er kon niet worden gesteld dat het een het gevolg is van het ander. Om oorzaak-en-gevolg-relaties te onderzoeken heeft ZonMw een subsidie voor vervolgonderzoek toegekend aan de Universiteit Utrecht en de Rutgers Nisso Groep. Zij zullen onder meer onderzoeken wat er daadwerkelijk aan het vertonen of meemaken van grensoverschrijdend seksueel gedrag vooraf gaat, zodat duidelijk wordt hoe we dit probleem het beste kunnen aanpakken. De resultaten worden in de eerste helft van 2011 verwacht.
Het onderzoeksrapport 'Laat je nu horen! Een onderzoek naar grensoverschrijdende seksuele ervaringen en gedragingen onder jongeren' van de Universiteit Utrecht en de Rutgers Nisso Groep kunt u opvragen bij onderstaande contactpersoon.
Meer informatie
Universiteit Utrecht