Woonbond
12-07-2010
Waak voor te smal perspectief van doelmatigheid en marktconformiteit
Verduurzaming van de samenleving kan heel goed samengaan met
bezuinigen, stellen de Raad voor het Landelijk Gebied, de Raad voor
Verkeer en Waterstaat en de VROM-raad in een gezamenlijk advies.
Het advies Maak ruimte voor vernieuwing, investeren en besparen in het
fysieke domein is vandaag uitgebracht aan het kabinet, de Eerste en
Tweede Kamer en de informateurs Rosenthal en Wallage (VROM-raad, 12
juli 2010). De raden doen een aantal aanbevelingen voor hervormingen op
het gebied van ontkokering van beleid, bereikbaarheid, kwaliteit van de
leefomgeving, energie, waterveiligheid en de woningmarkt
Wat betreft de hervorming van het woningmarktbeleid moet de overheid
waken voor het te smalle perspectief van doelmatigheid en
marktconformiteit. De raden bevelen aan om meer flexibiliteit te
bevorderen o.a. door een kleinere omvang van bouwprojecten, een
geleidelijkere groei van het woningaanbod en betere lokale afstemming
en een veel grotere inspanning om de bestaande woningvoorraad en
bestaande gebouwen (zoals kantoren) te benutten als woning. Ten tweede
is een eigendomsneutraal woonbeleid (en financiële ondersteuning)
nodig.
De raden vinden dat er geen valide redenen zijn om het eigenwoningbezit
te bevorderen boven andere vormen van bezit of boven een huurwoning.
Dat past niet in een eigendomsneutraler woonbeleid. Ook moet niet het
maken van zo hoog mogelijke schulden, maar het aflossen van leningen
worden bevorderd. De raden bevelen aan om er op korte termijn bij de
berekening van de hypotheekrenteaftrek van uit te gaan dat de hypotheek
wordt afgelost. Op dit moment het systeem van hypotheekrenteaftrek
ingrijpend wijzigen zal de woningmarkt tot stilstand brengen en
averechts werken. Wel moet de hypotheekrente geleidelijk worden beperkt
en moeten de overdrachtsbelasting en het eigen woningforfait
geleidelijk worden afgeschaft.
In de huursector is een verbetering van de relatie tussen prijs en
kwaliteit binnen de gereguleerde huursector nodig. De raden bevelen aan
om bij de huurregulering niet alleen te kijken naar marktconformiteit
maar ook naar maatschappelijke baten van het huurbeleid. Daarmee
bedoelen ze dat er voldoende toegang tot woningen en woonmilieus moet
zijn voor inkomensgroepen met een bescheiden inkomen omwille van de
betaalbaarheid en de kwaliteit van het wonen.
Wat betreft de woningcorporaties stellen de raden dat er méér is dan
overheid en markt. Afromen en de rol van woningcorporaties terugdringen
tot huisvesting van mensen met de laagste inkomens, leidt tot
marginalisering van een institutie die zo heeft de geschiedenis van de
volkshuisvesting in Nederland uitgewezen- een grote maatschappelijk rol
speelt in de woningvoorziening. Het kapitaal van woningcorporaties zou
dus niet afgeroomd mogen worden. In plaats daarvan moeten corporaties
zelf investeren in maatschappelijke doelen en wel op transparante
wijze.