Naar een verantwoorde radiologische blootstelling van patiënten

09/07/2010 12:38

AFCN-FANC

Volgens de laatste schattingen vormt die medische stralingsblootstelling ca. 43 % van onze gemiddelde totale jaarlijkse blootstelling aan ioniserende straling. Daarmee behoort België tot de koplopers in Europa. Deze bijdrage is de afgelopen decennia sterk toegenomen, o.m. door het toenemende gebruik van CT-scans. Om de ioniserende straling te verminderen waaraan patiënten nog al te vaak onnodig worden blootgesteld tijdens medische onderzoeken of als gevolg van het ondergaan van overbodige onderzoeken, heeft het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) onlangs per type van onderzoek de eerste Belgische diagnostische referentieniveaus voor radiologische centra vastgesteld. Deze moeten hen toelaten mee te helpen de gemiddelde doses voor de patiënt te verminderen zonder afbreuk aan de diagnostische kwaliteit. Een andere, zeker zo belangrijke peiler is het voorschrijfgedrag van de artsen, aldus het FANC.

FANC, FOD Volksgezondheid en RIZIV slaan handen in elkaar voor een verantwoorde radiologische blootstelling van patiënten

Deze week heeft het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) terecht de hoge stralingsbelasting van patiënten bij radiologische onderzoeken onder de aandacht gebracht. Het FANC onderschrijft de conclusies van het KCE op dit gebied volledig en heeft op 26 juni jl. in een ronde tafel conferentie voor radiologie de dosis referentie niveaus per type van diagnostisch onderzoek gepubliceerd.

Om de ioniserende straling te verminderen waaraan patiënten nog al te vaak onnodig worden blootgesteld tijdens medische onderzoeken of als gevolg van het ondergaan van overbodige onderzoeken, heeft het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) onlangs per type van onderzoek de eerste Belgische diagnostische referentieniveaus voor radiologische centra vastgesteld. Deze moeten hen toelaten mee te helpen de gemiddelde doses voor de patiënt te verminderen zonder afbreuk aan de diagnostische kwaliteit. Immers, volgens de laatste schattingen vormt die medische stralingsblootstelling ca. 43 % van onze gemiddelde totale jaarlijkse blootstelling aan ioniserende straling. Daarmee behoort België tot de koplopers in Europa. Deze bijdrage is de afgelopen decennia sterk toegenomen, o.m. door het toenemende gebruik van CT-scans.

Het FANC benadrukt dat zonder aan kwaliteit van de gezondheidszorg in te boeten, er nog heel wat ruimte is om te optimaliseren. Dit kan enerzijds door onnodige onderzoeken te vermijden, en anderzijds door de dosis per onderzoek te beperken tot wat echt nodig is.

De door het FANC voorgestelde referentieniveaus zijn een hulpmiddel voor de radiologen om de dosis die ze voor een bepaald onderzoek aanwenden te verifiëren, te optimaliseren en in veel gevallen te reduceren. Deze referentieniveaus werden bepaald aan de hand van de analyse van de patiëntdosissen die door het FANC bij de radiologische centra werden opgevraagd. Ongeveer 60 % van alle radiologische centra, zowel publiek als privé, werkten hier reeds aan mee. Van de ontbrekende 40% van de centra die geen stralingsbelasting gegevens heeft verstrekt aan het FANC is niet bekend hoe deze zich verhouden tot vastgelegde referentie niveaus. Hoewel de gemiddelde dosis per onderzoek in België niet buitensporig hoog is in vergelijking met het buitenland, zien we dat landen (FR, UK) die deze optimalisatie oefening al meermaals doorvoerden, dit gemiddelde drastisch konden verlagen.

Een andere, zeker zo belangrijke peiler is het voorschrijfgedrag van de artsen, aldus het FANC. Uit onderstaande grafiek blijkt dat België niet alleen één van de koplopers in de totale stralingsbelasting is maar aan kop loopt in de stralingsbelasting van CT-scans. De belangrijkste oorzaak ligt in het aantal uitgevoerde CT-scans (ca. 2 miljoen per jaar op een bevolking van 10 miljoen), waarbij de vraag zich opdringt of die allen even gerechtvaardigd zijn / niet al te makkelijk worden voorgeschreven, daar waar minder schadelijke onderzoekstechnieken bvb. tot een vergelijkbaar resultaat kan leiden. Om het voorschrijfgedrag gunstig te beïnvloeden, hebben FANC, de FOD Volksgezondheid en het RIZIV de handen in elkaar geslagen voor een grootschalige bewustmakingsactie, die binnenkort van start zal gaan.

Voor eventuele hyperlinks en bijlagen: Zie het origineel