Ingezonden persbericht
PERSBERICHT
Utrecht, 6 juli 2010
Zorg moet terug op asielzoekerscentra
MOgroep voor Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening (W&MD) en het LOAM (het Landelijk Overleg AMW-instellingen) pleiten ervoor om de zorg voor asielzoekers terug te brengen naar de Asielzoekerscentra (AZC's). Het huidige systeem kent te veel risico's voor de bewoners van AZC's. Dat werd zondag 27 juni in het AZC Leersum pijnlijk duidelijk door het overlijden van een Somalische bewoonster. Dit drama staat niet op zich, en is een duidelijk signaal dat er iets moet veranderen op de wijze waarop de zorg in AZC's nu geregeld is.
Gezondheidscentrum Asielzoekers
Het is een politieke keuze geweest om de kosten voor opvang voor asielzoekers zo veel mogelijk te beperken. Als gevolg daarvan moeten asielzoekers zoveel mogelijk binnen het reguliere zorgsysteem geholpen worden. Maar dat systeem bevindt zich buiten de hekken van het AZC. Sinds januari 2009 zijn er dan ook geen vaste artsen meer in AZC's. Asielzoekers die hulp nodig hebben moeten zelf bellen met het Gezondheidscentrum Asielzoekers (GC A) van Menzis, de zorgverzekeraar die de zorg uitvoert. Het GC A is een landelijk gezondheidscentrum met verschillende locaties.
Risico's huidige systeem
Het uitgangspunt voor dit systeem is op zich niet verkeerd, maar gaat voorbij aan taalproblemen en cultuurverschillen. Veel asielzoekers zijn getraumatiseerd en in de war. Daardoor is het lastig telefonisch uitleggen, wat er aan de hand is. Het GC A moet toch uit die informatie opmaken hoe urgent een verzoek om hulp is. Medewerkers van het COA doen hun best om de asielzoekers goed op te vangen, maar zij hebben slechts beperkte middelen. Vaak ontbreekt bewaking die kan helpen.
De door het GC A opgeroepen hulpverleners van buiten een asielzoekerscentrum ontberen informatie over bewoners binnen het AZC. Hulpverleners van buiten het centrum hebben bovendien vaak te weinig ervaring met vluchtelingen, zowel wat betreft de cultuur als wat betreft kennis over hun achtergrond/mogelijke trauma's. Door al deze factoren is het risico groot dat signalen en symptomen niet goed worden geïnterpreteerd en de asielzoeker niet de juiste hulp krijgt. Omdat dit aantoonbaar tot onherstelbare fouten leidt, pleiten MOgroep W&MD en het LOAM voor herziening van de hulp. Flexibele en efficiënte hulp in de AZC's zelf, en bijvoorbeeld een vertrouwenspersoon met breed mandaat, kan een oplossing zijn.
Oplossingen
MOgroep W&MD en het LOAM vinden dat dit probleem alleen kan worden opgelost door de wijze waarop asielzoekers om zorg moeten vragen te verbeteren. Juist in AZC's is veel stress, zijn veel bewoners getraumatiseerd, is er relatief veel spanning, huiselijk geweld en kindermishandeling. De hulpverlening is te beperkt. Een vaste arts, en structureel overleg tussen de verschillende disciplines (arts, verpleegkundigen, psychische hulp en maatschappelijk werk) kan escalatie en ziekte voorkomen. Ook moeten hulpverleners en artsen worden opgeleid voor dit specifieke werk. Organisaties voor maatschappelijk werk doen dat zelf.
Het huidige systeem is ook voor de professionals die werken met asielzoekers in de centra onacceptabel. Het beleid in Nederland hoort humaan te zijn en de mensenrechten te respecteren. De vraag: 'wat is een mensenleven waard' mag hier met recht gesteld worden. Er worden welbewust risico's genomen.