Antieke synagoge gevonden bij Meer van Galilea
Een internationaal team met Jürgen Zangenberg, Instituut voor
Godsdienstwetenschappen, heeft aan het Meer van Galilea een synagoge
gevonden die rond het jaar 400 in gebruik was. Hiermee leveren ze nieuw
bewijsmateriaal voor een dicht netwerk van synagogen in landelijk
Galilea.
Een internationaal team met Jürgen Zangenberg, Instituut voor
Godsdienstwetenschappen, heeft aan het Meer van Galilea een synagoge
gevonden die rond het jaar 400 in gebruik was. Hiermee leveren ze nieuw
bewijsmateriaal voor een dicht netwerk van synagogen in landelijk
Galilea.
Horvat Kur
De theologen en archeologen zijn op zoek naar materiële overblijfselen
van het dorpsleven van Galilea die licht kunnen werpen op zowel de
vroegchristelijke als de Rabbijnse cultuur. Over het leven op het
platteland in de eeuwen rond het jaar nul is nog weinig bekend. Dit in
tegenstelling tot de stedelijke Hellenistische cultuur. De
onderzoekers richten zich op de site Horvat Kur.
Dicht net van synagogen
De vondst van de synagoge , en eerder van andere synagogen in de regio,
wijst op een dicht net van synagogen op de noordwestelijke oevers van
het Meer van Galilea, daterend uit de 6e tot en met de 1e eeuw voor
Christus.
Ook hebben ze delen gevonden van twee binnenplaatsen met
landbouwwerktuigen, en een kamer vol weggegooid aardewerk, afkomstig
uit het midden van het 1e millennium na Christus. Hergebruikte
architectonische elementen en muren van veldstenen of opnieuw gebruikte
natuursteen, tonen aan dat het dorp voortdurend veranderde. De gebouwen
werden aangepast aan de veranderende behoeften van de bewoners.
Veel studenten
In de regio doet een consortium van de universiteiten van Bern
(Zwitserland), Helsinki (Finland), Leiden (Nederland) en Mainz
(Duitsland) onder de naam Kinneret Regional Project (KRP) archeologisch
onderzoek te doen. Jaarlijks komen groepen onderzoekers terug om
onderzoek. Sinds 21 juni zijn er dertig bezig; ze blijven tot 16 juli.
Het gaat overwegend om studenten Godgeleerdheid, Wereldgodsdiensten en
Archeologie, en stafleden uit Nederland, Finland, Zwitserland,
Roemenië, België, Spanje, Israel and Duitsland
Dit jaar ligt de focus van het onderzoek op Horvat Kur, een dorp dat
werd bewoond van de vroeg-Romeinse tijd tot de vroege middeleeuwen. Het
ligt op een lage heuvel, 2 km ten westen van het Meer van Galilea.
Monumentale muur
De archeologen werken momenteel op twee sites. De ene site (A) is
gesitueerd op de top van de heuvel en bestaat uit een in 2008 gegraven,
nauwe proefgeul die nu is vergroot tot een grotere onderzoekssite van
drie vierkante stukken van 5 x 5 m elk. Deze worden nu helemaal
afgegraven. Op deze locatie staat een met zorg gemaakte, monumentale
muur die bij een eerdere opgraving al was ontdekt. Deze muur, die tot
op 80 cm is opgegraven loopt over minstens 10 meter van het noorden
naar het zuiden en splitst de opgraving in tweeën. Aan de westelijke
kant is bestrating met straatstenen aangetroffen; de onderzoekers
denken dat het om een kleine binnenplaats gaat. In 2008 werd hier een
grote hoeveelheid munten gevonden. Deze wijzen erop dat het gebouw
waarvan de opgegraven muur nog overeind staat, al in 400 in gebruik kan
zijn geweest.
Munten
Dit jaar kwam in hetzelfde gebied opnieuw een grote hoeveelheid munten
tevoorschijn. Die kunnen, na onderzoek, de datering bevestigen. Verder
zijn fragmenten van pilasters en andere architectonische elementen
gevonden. Zij kunnen bijdragen aan de reconstructie van de plattegrond
en de vormgeving van het gebouw.
Bank
Ten oosten van de monumentale muur troffen de archeologen een totaal
andere situatie aan. Deze wees erop dat die kant van het huis de
binnenzijde van het gebouw is geweest. Hier staat stond een lage bank
tegen de muur, gemaakt van uitgehakte steen, die grijs is gepleisterd
en alleen maar wordt onderbroken door een ingang. De vloer bleek ook
gemaakt van grijs pleisterwerk. Er moet nog worden gecontroleerd of
zich onder de vloer nog een een kelder bevindt.
Voortdurende verandering
In een ander gebied, aan de rand van het hoogste plateau van Horvat
Kur, zijn delen gevonden van twee binnenplaatsen met werktuigen, en een
kamer vol weggegooid aardewerk, afkomstig uit het midden van het 1e
millennium na Christus. Deze vondst werpt licht op het sociale en
economische leven in die tijd. Hergebruikte architectonische elementen
(spoliae) en muren van veldstenen of opnieuw gebruikte natuursteen,
tonen aan dat het dorp voortdurend veranderde doordat de gebouwen
werden aangepast aan de zich wijzigende behoeften van de bewoners.
Toekomstige opgravingen zullen de hele structuur blootleggen en het
mogelijk maken het gebruik en de indeling van de ruimte door de
inwoners te bestuderen. Zo kan de ontwikkeling van het dorp worden
geschetst.
Fel debat
De vondst van resten van het huis op site C en de publieke ruimte op
site A draagt bij aan het oplossen van vragen over de groei van de
bevolking, de economische status en de culturele interactie tussen
inheemse en externe invloeden gedurende de klassieke periode. De
vondsten in Horvat Kur dragen ongetwijfeld ook bij aan voortdurende,
felle debat over de chronologie van de Galileese synagogen.Â
Wetenschappelijke artikelen over de opgravingen bij Galilea
(6 juli 2010/Zangenberg)
Universiteit Leiden